Rusya, Ukrayna’dan tahıl ihracat koridorunun askeri amaçlarla kullanılmaması için ‘taahhüt’ istedi

İstanbul Boğazı’ndan geçen ticari gemiler (AFP)
İstanbul Boğazı’ndan geçen ticari gemiler (AFP)
TT

Rusya, Ukrayna’dan tahıl ihracat koridorunun askeri amaçlarla kullanılmaması için ‘taahhüt’ istedi

İstanbul Boğazı’ndan geçen ticari gemiler (AFP)
İstanbul Boğazı’ndan geçen ticari gemiler (AFP)

Rus ordusu, Moskova’nın Tahıl Koridoru Anlaşması’nı askıya almasının ardından, Ukrayna’dan tahıl ihracat koridorunun askeri amaçlarla kullanılmaması için ‘taahhüt’ istendiğini bildirdi.
AFP’nin haberine göre, Bakanlık Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, “Ukrayna bu rotayı askeri amaçlarla kullanmamak için taahhüt vermedikçe, bu bölgenin güvenliğini garanti etmemiz söz konusu olamaz. Koridora giriş yapacak herhangi bir gemi olası hedefimiz sayılacaktır” ifadelerini kullandı.
Bakanlık ayrıca, Temmuz ayında imzalanan anlaşmanın garantörü olan Birleşmiş Milletler’i (BM), tarım ürünlerinin ihracatı için belirlenen koridor ve Ukrayna limanlarının Rusya’ya karşı düşmanca eylemler için kullanılmayacağına dair Ukrayna’dan garantiler alınmasına yardım etmeye çağırdı.
Rusya, 2014 yılında ilhak ettiği Kırım’daki Karadeniz filosuna büyük bir saldırı başlatmakla Ukrayna’yı suçladıktan sonra Tahıl Koridoru Anlaşması’nı süresiz olarak askıya aldı.
Rus ordusu, Moskova’nın İngiliz uzmanların yardımıyla Ukrayna’ya atfettiği saldırının, kısmen tahıl taşımak için kullanılan deniz yolundan gerçekleştirildiğini öne sürdü.
Savunma Bakanlığı’nın açıklamasında ayrıca şu ifadeler kullanıldı;
“29 Ekim’de Ukrayna’nın Kırım’daki Sivastopol deniz üssü çevresinde bulunan savaş ve ticari gemilere yönelik düzenlediği terörist saldırının detayları aydınlanana kadar, Tahıl Koridoru Anlaşması için belirlenen geçiş rotası ulaşıma kapatılmıştır. Rusya bu kararla Tahıl Koridoru anlaşmasından çekilmiş olmuyor, güzergâhın saldırı için kullanılmamasını sağlamış oluyor.”
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price ise gazetecilere verdiği demeçte, “Bu toplu ceza veya toplu şantaj gibi görünüyor” dedi.
Aynı bağlamda, Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile yaptığı telefon görüşmesinde, Ukrayna’nın dünya gıda güvenliğinin garantörü olmaya ve tahıl ihracatını sürdürmeye kararlı olduğunu vurguladı.
Zelenskiy Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile görüştüm. Ukrayna’nın Tahıl Anlaşması’na bağlılığını teyit ettim. Küresel gıda güvenliğinin garantörü olmaya hazırız” ifadelerini kullandı.



Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
TT

Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

ABD Başkanı Donald Trump bugün Suudi Arabistan'da, Beşşar Esed ve rejiminin devrilmesine öncülük eden Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşecek. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, “Başkan Donald Trump, Suudi Arabistan ziyareti sırasında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera’yla görüşmeyi kabul etti” denildi.

Bu açıklama, Trump'ın Riyad'daki Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu sırasında yaptığı “Suriye ile normal ilişkileri yeniden tesis etmek için adımlar attım. Suriye'ye parlama şansı vermek için yaptırımların kaldırılması talimatı vereceğim. Artık parlama zamanı geldi. Tüm yaptırımları durduracağız. İyi şanslar Suriye, bize çok özel bir şey göster” açıklamasının ardından geldi.

Eş-Şera, eski Devlet Başkanı Hafız Esed'in 2000 yılında Cenevre'de Bill Clinton ile görüşmesinden bu yana bir ABD Başkanı ile görüşen ilk Suriye lideri olacak.

Bu arada haber siteleri Suriyeli kaynaklara dayanarak eş-Şera'nın bugün Suudi Arabistan'ı ziyaret edeceğini ve bu ziyaretin ABD Başkanı Donald Trump'ın Körfez liderleriyle yapacağı toplantıya denk geleceğini duyurdu. ABD, eş-Şera'nın geçtiğimiz aralık ayında iktidara gelmesinden bu yana onunla nasıl başa çıkacağını düşünüyor. Körfez liderleri Şam'daki yeni hükümeti desteklediklerini ve 14 yıllık iç savaş sırasında Esed rejimine destek veren İran'ın Suriye'de yeniden nüfuz sahibi olmasını engelleyeceği için Trump'ın da bu hükümeti desteklemesini istediklerini ifade ettiler.

fvyuı
Suriye’nin başkenti Şam’da Beşşar Esed ve Hafız Esed'in resimlerinin olduğu tabelayı kaldıran güvenlik güçleri (AFP)

Trump'la görüşme, 2003'te ABD öncülüğünde ülkenin işgalini takip eden isyandaki rolü nedeniyle bir zamanlar Irak'ta hapsedilen Suriye Cumhurbaşkanı için büyük bir destek.

Eş-Şera ocak ayında, Heyetu Tahriru’ş-Şam'ın (HTŞ) öncülüğündeki muhalif grupların Şam'a girerek Esed ailesinin 54 yıllık iktidarına son verdiği görkemli saldırıdan bir ay sonra Suriye'nin cumhurbaşkanı olarak atandı.

Dönemin Başkanı Joe Biden kararı, yönetimi henüz yeni Suriye hükümetini resmen tanımamış olan Trump'a bıraktı. Esed döneminde Şam'a uygulanan yaptırımlar halen yürürlükte.

Trump pazartesi günü yaptığı açıklamada, Suriye hükümetine yönelik yaptırımları kaldırmayı düşündüğünü söyledi. “Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldırmak isteyebiliriz, çünkü onlara yeni bir başlangıç için fırsat vermek istiyoruz” diyen Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kendisini bu yönde teşvik ettiğini belirtti. Bu yorumlar, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya karşı derin bir kuşku duyan Trump için belirgin bir ton değişikliğine işaret ediyor.

fgtyhju
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre, 30 Nisan'da Şam'da eş-Şera ile dört saat görüşen Trump yanlısı ABD'li aktivist Jonathan Bass, Suriyeli ve Körfez ülkelerinden aktivistlerle birlikte, Trump'ın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyareti sırasında iki başkan arasında tarihi bir görüşme ayarlamaya çalıştı.

dfevrgthyju
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera geçtiğimiz mart ayında Kahire'de Filistin konulu Arap Birliği Zirvesi’ne katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Suriye, ülkeyi küresel finans sisteminden izole eden ve 14 yıllık acımasız bir savaşın ardından ekonomik iyileşmeyi son derece zorlaştıran ABD yaptırımlarının hafifletilmesi için Washington'un koşullarını yerine getirmekte zorlanıyor.

Bugün Riyad'da ABD Başkanı ile görüşmeye hazırlanan eş-Şera, kendisine yapılan resmi davetin önde gelen İran yanlısı Iraklı siyasetçiler ve destekçileri tarafından ağır bir şekilde eleştirilmesinin ardından cumartesi günü Bağdat'ta yapılacak Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacağı için özür diledi.

Diplomatik bir kaynak pazartesi günü AFP'ye yaptığı açıklamada, “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, 17 Mayıs'ta Irak'ın başkenti Bağdat'ta yapılması planlanan 34. olağan Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacak. Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani ülkesinin zirve heyetine başkanlık edecek” dedi.