Adli bilimcilerden şaşırtan araştırma: Kedileriniz suç delili olabilir

Araştırma 20 ev kedisi üzerinde yapıldı

Kediler, gelecekte cinayet veya hırsızlık vakalarının çözülmesinde rol oynayabilir (Unsplash)
Kediler, gelecekte cinayet veya hırsızlık vakalarının çözülmesinde rol oynayabilir (Unsplash)
TT

Adli bilimcilerden şaşırtan araştırma: Kedileriniz suç delili olabilir

Kediler, gelecekte cinayet veya hırsızlık vakalarının çözülmesinde rol oynayabilir (Unsplash)
Kediler, gelecekte cinayet veya hırsızlık vakalarının çözülmesinde rol oynayabilir (Unsplash)

Yeni bir araştırma, bir suç işlendiğinde olay yerinin yakınında olan ev kedilerinin delil olarak kullanılabileceğini gösterdi.
Bilim insanları, kedi kürkünün yakın çevredeki kişilere ait DNA'yı tutabileceğini tespit etti. Dahası, kürkten alınan örnekler polis soruşturmalarında kullanılabilecek kadar DNA içeriyor.
Avustralyalı bilim insanlarının yürüttüğü çalışma, evcil hayvanların DNA transferinde nasıl bir rol oynayabileceğine odaklanan ilk araştırma oldu.
Flinders Üniversitesi'nden adli bilimci Heidi Monkman, "Olay yeri incelemelerinde insan DNA'sının toplanması çok önemli" diye konuştu.
"Ancak kedi ve köpek gibi evcil hayvanların insanın DNA aktarımıyla ilgisine dair yeterli veri yok" diyen Monkman, şöyle devam etti:
"Bu refakatçi hayvanlar, ev sakinlerinin veya olay yerine yakın zamanda gelen ziyaretçilerin varlığını ve faaliyetlerini değerlendirmede epey rol oynayabilir."
İnsanların bir nesneyle kısa süreli temas etmesi bile genetik izini bulaştırması için yeterli. Bu nesnelerden alınan DNA, bir şüpheliyi mahkum etmek için tek başına yeterli olmasa da kanıtları desteklemek için çok önemli.
Öte yandan, kişinin DNA'sını bırakması için o yüzeye mutlaka dokunması da gerekmiyor. Örneğin hareket ederken vücudundan savrulan deri hücrelerinde veya kıllarda da taşınabiliyor.
Kediler de tam bu noktada devreye giriyor.
Monkman ve ekibi, evcil kedilerin kürküne bulaşan insan DNA'sının analiz edilebilir düzeyde olup olmadığını görmek istedi.
Çalışma 15 haneden 20 kedi üzerinde yapıldı. Her kedinin sağ tarafındaki kürkten örnekler toplandı ve incelendi. Daha sonra bunlar hayvan sahiplerinden alınan DNA'larla karşılaştırıldı.
Bunun yanı sıra, hane sakinleri, kedilerin günlük davranışları ve alışkanlıklarına dair anketler doldurdu. Anketlerde kediye ne sıklıkta dokunulduğu gibi sorular da yer aldı.
Kedilerden alınan örneklerin yüzde 80'inde saptanabilir DNA örnekleri bulundu. Üstelik, hayvanın o kişiyle en son ne zaman temas ettiği veya tüylerinin ne kadar uzun olduğu sonucu değiştirmedi.
Tespit edilen DNA'ların çoğu, kedinin birlikte yaşadığı insanlarla uyuştu. 6 kedide ise bilinmeyen insanların DNA'sı tespit edildi. Bu kedilerin sahipleri son iki gün içinde evlerine hiç misafir gelmediğini söyledi.
Bilinmeyen bir kişinin DNA'sını taşıyan kedilerden biri, sfenks cinsi tüysüz bir kediydi.
Forensic Science International: Genetics Supplement Series adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan makalede, "Bu DNA'ların kediye nasıl transfer olduğu ve ne kadar süre kalabileceği henüz bilinmiyor" ifadeleri yer aldı:
"Tespit edilen DNA seviyelerini neyin etkileyebileceğine dair daha fazla araştırma yapılması gerekiyor."
Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org



Büyük reklamverenlerin çekilmesi X’i ne ölçüde etkileyecek?

Milyarder Elon Musk'ı "X" platformu logosunun yanında gösteren kompozit bir görsel (AFP)
Milyarder Elon Musk'ı "X" platformu logosunun yanında gösteren kompozit bir görsel (AFP)
TT

Büyük reklamverenlerin çekilmesi X’i ne ölçüde etkileyecek?

Milyarder Elon Musk'ı "X" platformu logosunun yanında gösteren kompozit bir görsel (AFP)
Milyarder Elon Musk'ı "X" platformu logosunun yanında gösteren kompozit bir görsel (AFP)

Amerikalı milyarder Elon Musk'ın, sahibi olduğu "X" platformunu (eski adıyla Twitter) boykot ettiklerini açıklayan reklamverenlere yönelik sözlü saldırısı, bir grup uzmanın bu boykot sonucunda sosyal ağın iflas etme olasılığına dikkat çekmesi nedeniyle sosyal ağı giderek daha fazla zayıflama tehdidiyle karşı karşıya bırakıyor.

Yaklaşık iki hafta önce Amerikalı milyarder, X’te Yahudileri beyazlara karşı nefreti körüklemekle suçlayan bir gönderiyi onayladıktan sonra uluslararası alanda şiddetli tepkilerle karşılaşmış ve antisemitizmle suçlanmıştı. Musk söz konusu paylaşımla ilgili olarak "asıl gerçek" yorumunda bulunmuştu.

Bunun sonucunda aralarında Apple, Walt Disney, Warner Bros Discovery ve Comcast'in bir yan kuruluşu olan NBCUniversal'ın da bulunduğu büyük Amerikan şirketleri "X" web sitesindeki reklamlarını geçici olarak durdurdu.

Geçtiğimiz Çarşamba günü Musk, New York'ta düzenlenen "DealBook" zirvesi sırasında sert bir dil kullanarak antisemitizmle suçlanmasının ardından X’e reklam vermeyi durduran şirketlere tepki gösterdi. Amerikalı milyarder para ile şantaj yapılmasını reddettiğini ifade etti.

Ayrıca hayranlarının da aynı şekilde bu reklamverenleri boykot edeceğini ima etti.

Ancak reklamverenlerin çekilmesinin "X" platformunu öldürebileceğini ve iflas etmesine neden olabileceğini de kabul etti. Ayrıca Yahudilerin beyazlara karşı nefreti körüklediğine ilişkin yorumu için özür diledi ve bunu "platformda yaptığım en aptalca şey olmasa bile en aptalca şeylerden biri" olarak nitelendirdi.

New York Times, reklamverenlerin göçünün X'e bu yıl 75 milyon dolara mal olabileceğini bildirirken, İngiliz BBC, X'in geçen yılki gelirlerinin yaklaşık yüzde 90'ının reklamlardan geldiğini belirtti.

Pazarlama danışmanlığı firması Ebiquity'nin müşteri sorumlusu Mark Jay, reklam vermeyi bırakan şirketlerden herhangi birinin tekrar X'e döneceğine dair bir işaret olmadığını söyledi.

"Kimse oraya yeniden yatırım yapmak için bir strateji geliştirmedi" diye ekledi.

Pazarlama danışmanlığı firması AJL Advisory'den Lou Pascalis ise Musk'ın reklamverenlere hakaret etmesinin ve onlara küfürle saldırmasının onları platforma geri dönmekten tamamen uzaklaştıracağını söyledi.

Insider Intelligence'dan Jasmine Enberg ise, "X, faturalarını ödeyen şirketlere saldırmanın işin iyi işlemesi için faydalı olmadığını anlamak için uzman olmaya gerek yok. Reklamverenlerin sosyal ağlarda yürüttüğü boykot kampanyalarının çoğunun kısa ömürlü olduğunu, ancak bu boykotun sürebileceğini fark etmiş olabilirsiniz.” açıklamasını yaptı.

Geçtiğimiz Nisan ayında Musk, BBC'ye verdiği bir röportajda reklamcılıktan bahsederken "X" için ücretli aboneliklerin reklam parasının yerini almayacağını söyledi.

Musk, "Yılda 100 dolara abone olan bir milyon insanınız varsa, bu 100 milyon dolar demektir," dedi. "Bu gelir akışı, reklamların getirdiğine kıyasla oldukça küçük."

BBC, Musk'ın X’i iflastan kurtarmak için birkaç seçeneği olduğunu söylüyor.

Musk ayrıca daha düşük faizli ödemeler için bankalarla yeniden pazarlık yapmayı deneyebilir. Ancak yeniden müzakere başarısız olursa, iflas tek seçenek olabilir ve bu noktada bankalar X'in yönetiminde bir değişiklik için baskı yapmaya çalışabilir.

Uzmanlar çarşamba günü Musk, sert bir tavırla, eski Twitter şirketinin mali sıkıntıya girmesi halinde, bunu yapmak için yeterli kapasiteye sahip olsa bile şirketi kurtarmayacağını ima etti. Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre uzmanlar "Eğer şirket reklamverenlerin boykotu nedeniyle başarısız olursa, iflas edecektir" dedi.