Dera sakinleri şehirdeki askeri eylemlerin durdurulması için gösteri düzenledi

Dera el-Balad şehrinde, rejime karşı düzenlenen eski bir protesto gösterisi (Arşiv)
Dera el-Balad şehrinde, rejime karşı düzenlenen eski bir protesto gösterisi (Arşiv)
TT

Dera sakinleri şehirdeki askeri eylemlerin durdurulması için gösteri düzenledi

Dera el-Balad şehrinde, rejime karşı düzenlenen eski bir protesto gösterisi (Arşiv)
Dera el-Balad şehrinde, rejime karşı düzenlenen eski bir protesto gösterisi (Arşiv)

Onlarca Dera sakini, şehirdeki askeri eylemlerin durdurulmasını ve 8. Tugay ve yerel grupların (uzlaşma anlaşmasına varan gruplar) şehirden çekilmesini talep eden bir protesto gösterileri düzenledi. Ancak Dera, ‘arananlar grubunun fikirlerinin yanıltıcı olduğunu söyleyenler’ ile ‘şehirdeki askeri eylemleri durdurmak için herkes tarafından kabul edilen kabile kuralına tabi olunmasını destekleyenler’ arasında bir bölünmeye tanık oldu. 8. Tugay ve yerel gruplar ise, bir süreliğine askeri operasyonları askıya aldı.
Askeri operasyonları protesto eden eylemciler, Rus güçlerine sadık 8. Tugay’ı ve yerel grupları, ‘kabile kuralına’ başvurmaya çağırdı. Yerel gruplar, ‘suç işlemekle ve DEAŞ’a mensup olmakla suçlanan ve es-Sed Yolu mahallesinde ve kampta saklanan arananlara’ saldırıda bulunmuştu. Eylemciler, yerel grupların rejim güçlerinin eksikliği bahanesiyle bölgede askeri faaliyetler gerçekleştirdiğini belirtiyor.
Söz konusu protesto gösterisi, organizatörlerinin Cumartesi günü sosyal medya platformları aracılığıyla iki taraf arasındaki çatışmayı durdurma çağrısının ardından gelişti. Ancak Dera sokakları, kendilerini ‘gerçek devrimciler’ olarak sunan ‘arananlar grubunun’ fikirlerinden etkilendiği için eylemleri reddedenler ile destekleyenler arasında bölündü. Aynı şekilde muhalefetin eski üyeleri ve liderleri, söz konusu grubu ‘halkı karşı işlenen çeşitli suçlara’ karışmakla suçluyor.
İleri gelenler ve toplumsal isimler, Dera el-Balad protestolarına katılmaktan kaçınırken, yerel gruplar ve 8. Tugay güçleri de protestolar sona erene kadar askeri faaliyetlerini askıya aldı.
Yerel gruplara bağlı Dera’daki Askeri Operasyonlar Komutanlığı’ndan bir kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, meselenin bir grup ile diğeri arasındaki anlaşmazlıkla ilgili olmadığını belirtti. Kaynağa göre mesele, es-Sed Yolu mahallesi ve kamptaki gruplar tarafından işlenen suçlarla ilgili. Öyle ki son olarak DEAŞ unsurları, Dera el-Balad’ın el-Erbain mahallesinde bir intihar eylemi düzenlemiş ve çoğu sivil olmak üzere 5 kişi ölmüş, 6 kişi de yaralanmıştı.                               Yerel liderlerinin görüşmesinin ardından ilerleyen iki gün boyunca bu grubun ortadan kaldırılmasına veya unsurlarının teslim olmasına kadar askeri harekatın devam etmesine karar verildi.
Öte yandan sosyal medya platformlarında sahte hesaplar tarafından bir çarpıtma ve yanlış bilgilendirme kampanyası yürütüldüğü belirtildi. Servis edilen bilgilere göre söz konusu yerel gruplar, rejim tarafından finanse ediliyor ve destekleniyor. Dera sakinleri ise es-Sed Yolu mahallesinde ve kamp içerisinde konuşlanan grupların Ebu Abdo el-Masalma ve Muhannad el-Harfuş tarafından yönetildiğini dile getirdi. Söz konusu isimler, bölgede sabotaj eylemleri, suç faaliyetleri yürütüyor ve uyuşturucu ticareti yapıyor. Ayrıca Suriye vatandaşı olmayanlar da dahil olmak üzere DEAŞ’a bağlı hücrelerin de var olduğunu belirten vatandaşlar, Pazar günü öğleden sonra Dera el-Balad’da sokaklara dökülen eylemcilerin hedef alındığını veya vurulduğunu da yalanladı.



Hasm Hareketi'nin terör planının Kahire ile Ankara arasındaki ilişkiler üzerinde nasıl bir etkisi olacak?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi G20 Zirvesi çerçevesinde bir araya geldi. (Arşiv - Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi G20 Zirvesi çerçevesinde bir araya geldi. (Arşiv - Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
TT

Hasm Hareketi'nin terör planının Kahire ile Ankara arasındaki ilişkiler üzerinde nasıl bir etkisi olacak?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi G20 Zirvesi çerçevesinde bir araya geldi. (Arşiv - Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi G20 Zirvesi çerçevesinde bir araya geldi. (Arşiv - Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Mısırlı uzmanlar, Mısır İçişleri Bakanlığı'nın Hasm Hareketi’nin terör planını Türkiye'deki Müslüman Kardeşler (İhvan-ı Müslimin) unsurlarıyla ilişkilendiren açıklamasının iki ülke arasındaki ilişkiler üzerindeki etkisini küçümsedi. Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan yetkililer, Kahire ve Ankara'nın şu anda iki ülke arasındaki anlaşmazlığın merkezinde yer alan Müslüman Kardeşler meselesini bir kenara bırakarak ‘daha derin’ stratejik konulara odaklandığını vurguladı.

Mısır İçişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Müslüman Kardeşler'e bağlı Hasm Hareketi’ne ait bir sığınağa baskın düzenlendiğini duyurdu. Açıklamaya göre, Müslüman Kardeşler'in Türkiye'ye kaçan askeri kanadı Hasm Hareketi’nin liderlerinin faaliyetlerini yeniden canlandırmak ve ülkedeki güvenlik ve ekonomik tesisleri hedef alan düşmanca operasyonlar düzenlemek için hazırlık ve planlama yaptıkları yönünde bilgi alındı.

Açıklamada, “Hasm Hareketi, ileri askeri eğitim aldığı bir sınır ülkesine kaçan unsurlarından birini, söz konusu planı gerçekleştirmek üzere ülkeye yasadışı yollardan sızmaya zorlayarak operasyonlarını planladı” denildi.

Komşu ülkenin adını açıklamayan bakanlık, hareketin ‘birçok sosyal medya sitesinde dolaşıma sokulan, komşu bir ülkedeki çöllük alanda elemanlarına eğitim verdiğini ve ülkede terör operasyonları gerçekleştirme sözü verdiğini içeren bir video hazırladığını’ bildirdi.

Açıklamada Türkiye'ye atıfta bulunulması, özellikle de Mısırlı yetkililerin terör örgütü olarak sınıflandırdığı Müslüman Kardeşler'in iki ülke arasında yaklaşık on yıldır süren soğukluğa neden olduğu düşünüldüğünde, Kahire ile Ankara arasındaki ilişkilerin güçlenme hızına etkisi konusunda soru işaretleri yarattı.

Ulusal güvenlik ve uluslararası ilişkiler danışmanı Tümgeneral Muhammed Abdulvahid, Mısır İçişleri Bakanlığı’nın açıklamasında Türkiye'ye yapılan atfın iki ülke arasındaki ilişkileri etkilemeyeceğini söyledi. Abdulvahid, “Türkiye'den bahsedilmesi, Müslüman Kardeşler'in Türkiye'ye kaçtığı gerçeğinin kabul edilmesi bağlamında tesadüfi bir durumdu” dedi.

Abdulvahid, Türkiye ile ilişkilerin ‘pek çok alanda çok iyi ve güçlü olduğunu ve Müslüman Kardeşler dosyasının artık etkili olmadığını’ belirtti. Abdulvahid, Mısır'ın ‘hareketin kaçak unsurlarının’ iadesine yönelik taleplerine işaret ederek şöyle dedi: “Açıklamada Türkiye'den bahsedilmesi iade sürecinin tamamlanması için bir tür baskı olabilir.”

İki ülke arasındaki normalleşme, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi’nin Katar'da düzenlenen 2022 FIFA Dünya Kupası'nın açılışında el sıkışmalarından bu yana hız kazandı. Erdoğan'ın Şubat 2024'te Kahire'ye yaptığı ziyaretle zirveye ulaşan yakınlaşmayı, Sisi'nin aynı yılın eylül ayında Ankara'ya yaptığı ziyaret izledi ve iki ülke arasında ‘yeni bir iş birliği dönemi’ başladı.

Demokrasi Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Yardımcısı ve bölgesel ilişkiler araştırmacısı Kerem Said'e göre “Müslüman Kardeşler dosyası artık Mısır-Türkiye ilişkilerinde acil bir mesele değil. İki ülke arasındaki ilişkiler Kahire ile Ankara'nın çıkarlarına hizmet eden daha büyük ve daha derin stratejik meseleler tarafından yönetiliyor.”

Şarku’l Avsat'a konuşan Said, “Mısır ve Türkiye arasında Müslüman Kardeşler dosyası konusunda ilan edilmemiş bir koordinasyon var. Zira Kahire bazı hükümlülerin iadesini talep ediyor, bu da Kahire ve Ankara arasındaki anlaşmalara göre belirli prosedürlerin tamamlanmasını gerektiriyor” ifadelerini kullandı.

Said sözlerini şöyle sürdürdü: “İçişleri Bakanlığı'nın açıklaması ve Hasm Hareketi’ne yapılan atıf, Mısır ile Türkiye arasındaki ilişkilere yönelik bir meydan okuma içermiyor. İki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesi şu anda Libya'daki durum, Akdeniz gaz dosyasının çözümü ve diğer bazı konular gibi daha önemli dosyalarla bağlantılı.”

Mısırlı akademisyen ve uluslararası ilişkiler araştırmacısı Beşir Abdulfettah da İçişleri Bakanlığı'nın açıklamasında Hasm Hareketi'nin terör planının Türkiye'deki Müslüman Kardeşler unsurlarıyla bağlantısına atıfta bulunulmasının ‘Kahire ile Ankara arasındaki ikili ilişkilerin gidişatını etkilemeyeceği’ görüşünde.

Şarku’l Avsat'a konuşan Abdulfettah, ‘Mısır ve Türkiye'nin Müslüman Kardeşler dosyasındaki herhangi bir çatışmanın iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişimini etkilemesine izin vermeme konusunda anlaştıklarını’ söyledi ve ‘Müslüman Kardeşler dosyasının diğer dosyaların önüne geçtiği bir dönemde ilişkilerin merkezinde yer aldığını ve anlaşmazlık nedeni olduğunu’ belirtti.

Abdulfettah, “Müslüman Kardeşler dosyasının yerine stratejik ve ekonomik dosyalar konuldu ve bu da Mısır ve Türkiye'nin ikili ilişkileri güçlendirmede ilerleme kaydetmesini sağladı. Ankara, Mısır'ın Hasm Hareketi’ne karşı attığı adımları anlıyor ve destekliyor. Türkiye, Mısır tarafıyla stratejik çıkarlara değer veriyor” şeklinde konuştu.

Mısır-Türkiye ilişkileri, Ankara'nın 30 Haziran 2013'teki gösterilerin ardından yasaklı Müslüman Kardeşler'e verdiği destek nedeniyle on yıldır süren kopukluk ve gerginliğin ardından giderek normalleşme eğilimine girdi.

Mart 2021'de Ankara, Mısır ile diplomatik temasların yeniden başladığını duyurdu. Türk makamları daha sonra Müslüman Kardeşler yanlısı üç kanaldan (Mekameleen, Vatan ve eş-Şark) ‘Mısır'a karşı kışkırtıcı programlarını durdurmalarını ya da Türkiye topraklarından yayınlarını kalıcı olarak durdurmalarını’ talep etti.

Mısır eski Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi Reha Ahmed Hasan, Mısır İçişleri Bakanlığı'nın Türkiye'ye yaptığı atfın ‘Ankara-Kahire ilişkilerini etkilemeyeceğini’ söyledi. Hasan Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Ankara, Kahire ile ilişkilerine önem veriyor ve şu anda komşu ülkelerle sıfır sorun politikası izliyor” dedi. Hasan, İçişleri Bakanlığı açıklamasında Hasm Hareketi’nin Türkiye'ye kaçan Müslüman Kardeşler unsurlarıyla bağlantısına atıfta bulunulmasını ‘örgüt unsurlarının 2013 yılında Türkiye'ye kaçtığı gerçeğini kabul ettiği ve Ankara'ya yönelik herhangi bir suçlama içermediği’ değerlendirmesinde bulundu.