Musk sonrası Twitter'dan kaçanların sığınağı Mastodon nedir, nasıl kullanılır?

Mastodon son bir haftada 230 bin kullanıcı kazandı

Fotoğraf: Shutterstock
Fotoğraf: Shutterstock
TT

Musk sonrası Twitter'dan kaçanların sığınağı Mastodon nedir, nasıl kullanılır?

Fotoğraf: Shutterstock
Fotoğraf: Shutterstock

Elon Musk'ın Twitter'ı devralması kullanıcıları Mastodon adlı ilginç platform da dahil alternatif platformlara itti.
The Independent'ta yer alan habere göre Musk'ın satın almasının ardından sosyal medya sitesinin 230 binden fazla kullanıcı kazanarak toplamda 655 bin kullanıcıya ulaştığı bildirildi.
Öte yandan yüzeysel olarak benzer görünmesine rağmen Mastodon'un kullanımı Twitter kadar basit değil.

Mastodon'a nasıl katılabilirim?
Mastodon kullanıcıları kayıt olduklarında genellikle ilgi alanlarına veya coğrafyaya göre temalandırılmış bir sunucuya katılmak zorunda; ana sunucuysa mastodon.social.
Mastodon, "En çok konuşmak istediğiniz şey net bir kategoriye uyuyorsa (belki video oyunları veya sanat veya kuir yaşam veya kodlama veya kurgu veya her neyse), o zaman ilk sunucunuzu öncelikle bu tür içerik bulunduran bir sunucu yapmak iyi olabilir. Hangisini seçerseniz seçin, diğer sunuculardaki kişilerle laflayabileceksiniz. Unutmayın, e-posta gibi bu ve örneğin, Gmail'inizden annenizin tarih öncesinden kalma Yahoo hesabına hâlâ e-posta gönderebilirsiniz" diye açıklıyor.
Bir kullanıcının katıldığı sunucu, kullanıcı adının bir parçası haline geldiğinden bu sayede kullanıcılar birbirini aratabiliyor.

Neden birden fazla sunucu var?
Mastodon, platformu farklı sunuculara ayırdığı için tek bir kişi veya şirket tarafından kontrol edilemez.
Farklı sunucular farklı kurallara, gönderi yönergelerine ve daha küçük bir kullanıcı tabanına sahip olacak. Bütün bunlar, insanlarla etkileşime girmenin daha kolay olması ve daha az istenmeyen e-posta ve tacizle karşılaşılması gerektiği anlamına geliyor.
Bazı sunucular, bot veya kötü niyetli kullanıcılar barındırabilecek diğer sunuculara bağlantı vermemeyi seçebilir.

Mastodon kullanmak nasıl bir şey?
Mastodon, Twitter'a çok benziyor. "Toot" olarak adlandırılan tweetler beğenilebilir ya da "boost" (retweet) edilebilir.
Twitter'ın kullanıcılara görmek istediklerini düşündüğü şeyleri göstermeye yönelik algoritmik girişimleri yerine, Mastodon gönderilere zamana göre öncelik veriyor.
Öte yandan site etiket, kullanıcı etiketleme, fotoğraf ve video yükleme ve Twitter kullanıcılarının tanıyacağı diğer özellikleri de içeriyor.
Diğer kullanıcıları bulmak için en basit yol, kullanıcıların hem Twitter hem de Mastodon'da oturum açmasını sağlayan ve daha sonra Twitter takipçilerinde, iki platformu da kullanarak oturum açan herkesi tarayan Twitodon adlı araç.
Araç daha sonra, sitedeki talimatlar aracılığıyla Mastodon'a aktarılabilen bir liste çıkarıyor.



Brezilya'dan önce 8 ülke “X” platformunu engelledi

Yasaklanmadan önce "X" uygulamasına göz atan bir Brezilyalı  (AFP)
Yasaklanmadan önce "X" uygulamasına göz atan bir Brezilyalı  (AFP)
TT

Brezilya'dan önce 8 ülke “X” platformunu engelledi

Yasaklanmadan önce "X" uygulamasına göz atan bir Brezilyalı  (AFP)
Yasaklanmadan önce "X" uygulamasına göz atan bir Brezilyalı  (AFP)

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre "yanlış bilgi yayma"daki rolü nedeniyle Brezilya'da (Cumartesi) bloke edilmeye başlanan "X" platformu, başta otoriter rejimlere sahip olanlar olmak üzere birçok ülkede de yasaklandı.

Birçok ülkede geçici olarak yasaklanan bu sosyal ağ, örneğin 2011'de Mısır'da, 2014 ve 2023'te Türkiye'de ve hatta 2021'den önce ve sonra Özbekistan'da meydana gelen siyasi protestolar ve başkanlık seçimleri hakkında bilgi yayma yeteneğini kanıtladı.

Çin

Çin, Twitter platformunu (“X”in eski adı) daha dünyada meşhur olmadan yasakladı. Çinliler, Haziran 2009'dan bu yana, yani Çin'in Tiananmen Meydanı'nda başlattığı kanlı baskının yirminci yıldönümünü anmadan iki gün önce bu platformu kullanmamaya başladılar ve yerine geniş çapta "Weibo" ve "WeChat" platformlarını kullandılar.

İran

Yetkililer, Haziran 2009'da gerçekleşen tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarına ilişkin protestoların ardından Twitter'ı yasakladı; bu karar, yayımlanmasından sonra 15 yıl yürürlükte kaldı.

Ancak uygulama, kadınların maruz kaldığı baskılara karşı yurt dışındaki protesto hareketlerine ilişkin haberlerin 2022 yılı sonunda yayınlanmasına katkı sağladı.
Türkmenistan

Orta Asya'daki son derece izole ülke, diğer birçok yabancı hizmet ve web sitesine ilave olarak 2010 yılının başlarında Twitter'ı engellemeye başladı.

Yalnızca devlete ait Türkmen Telekom şirketi tarafından sağlanan internet taraması yetkililerin denetimine tabidir.

Kuzey Kore

Kuzey Kore, 2010 yılında "ülkeyle ilgilenen yabancılara" yakınlık gösterip kendi Twitter hesabını açtıktan sonra, Nisan 2016'da uygulamayı Facebook, YouTube, bahis siteleri ve pornografiyle birlikte engelledi.

Birkaç hükümet web sitesi dışında internete erişim, ağın kullanımını az sayıda yetkiliyle sınırlayan kapalı rejim tarafından yakından izleniyor.

Myanmar

Platform, Aung San Suu Kyi'nin sivil hükümetini deviren askeri darbeye karşı yapılan protestolar nedeniyle engellendikten sonra, Şubat 2021'den beri erişim sağlanamıyor.

O tarihten bu yana iktidardaki askeri cunta interneti kısıtlama konusunda kararlılığını sürdürüyor.

Rusya

Moskova, "yasa dışı içerik" yayınlanmasını kınayarak, 2021'den bu yana Twitter'a erişimi yavaşlattı ve Twitter kullanımını kısıtladı.

Mart 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı başladıktan hemen sonra siteye erişimi resmi olarak engelledi. Ancak birçok Rus, "X"i bir "Sanal Özel Ağ" veya "VPN" programı aracılığıyla kullanıyor; bu program, programı çağıran kişinin adresini gizleyerek yasağı aşmalarına olanak tanıyor.

Pakistan

Ordunun desteklediği hükümet, Şubat 2024'teki parlamento seçimlerinden bu yana "X" platformunu yasakladı ve kararı "güvenlik gerekçelerine" bağladı.

Hapisteki eski Başbakan İmran Han'ın partisine ait olan bir muhalefet hesabı, platformda yaygın yolsuzluk suçlamalarını yayınlamıştı.

Venezuela

Yolsuzluk şüphelerine rağmen temmuz ayında yeniden seçilen Başkan Nicolas Maduro, ülke çapında şiddetle bastırılan gösterilerle birlikte, 9 Ağustos'ta platformun 10 gün yasaklanmasını emretti.

Yasak, süre dolmasına rağmen kaldırılmadı ve hâlâ yürürlükte

Brezilya

Engelleme, engellemeyi aşmak için sanal özel ağ (VPN) kullanmak gibi "teknolojik hilelere" başvuran kişilere 50.000 reali (yaklaşık 9.000 dolar) para cezası verilmesini içeren bir yargı kararı ile birlikte gerçekleştirildi.