Bilim insanları, galaksimizdeki en eski yıldız sistemini bulmuş olabilir

Eskiden bizim güneşimize benzeyen iki beyaz cüce yıldız, bir zamanlar yörüngelerinde dönen gezegenlerin kayalık kalıntılarını yavaş yavaş tüketiyor

Bir görsel sanatçının, Samanyolu galaksisindeki bu tür yıldızların en eskilerinden olabilecek beyaz cüce yıldızlar WDJ2147-4035 ve WDJ1922+0233 ile yörüngelerinde dönen kayalık gezegen kalıntılarının tasviri (Warwick Üniversitesi/Dr. Mark A. Garlick)

The Independent'ta yer alan habere göre bilim insanları, galaksimizdeki kayalık gezegenlere sahip en eski yıldız sistemlerinden birini keşfetmiş olabilir. Bu sistem, 10 milyar yıldan daha eski kayalık gezegen kalıntıları ve iki beyaz cüce yıldızdan oluşuyor.
Güneşimiz gibi bir yıldız sonunda termonükleer yakıtının çoğunu tüketir ve önce büyük bir kırmızı deve dönüşür, sonra küçülüp soğuyarak daha küçük bir beyaz cüce yıldız haline gelir.
Warwick Üniversitesi'nden araştırmacılar, Dünya'dan yaklaşık 90 ışık yılı uzakta iki beyaz cüce yıldız keşfetti. Bu beyaz cüce yıldızların ışığı, muhtemelen yıldızların kırmızı dev evresinde yok olan eski kayalık gezegenlerden gelen maddenin onların üstüne düşmesi nedeniyle renk değiştiriyor. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society adlı bilimsel dergide cumartesi günü yayımlanan bir makaleye göre, hafif kırmızımsı WDJ2147-4035 beyaz cüce yıldızı yaklaşık 10,7 milyar yaşındayken ikinci mavimsi yıldız WDJ1922+0233 ise sadece biraz daha genç.
Çalışmanın baş yazarı ve Warwick Üniversitesi fizik bölümünde doktora öğrencisi olan Abbigail Elms yaptığı açıklamada, "Bir zamanlar Dünya benzeri gezegenlerin kirlettiği Samanyolu'ndaki en eski yıldız kalıntılarını buluyoruz. Bunun 10 milyar yıl dolayında gerçekleştiğini ve bu gezegenlerin Dünya oluşmadan çok önce öldüğünü düşünmek inanılmaz bir şey" dedi.
Araştırmacılar ilk olarak Avrupa Uzay Ajansı'nın Gaia uzay gözlemevini kullanarak iki yıldızı tanımladı. Daha sonra bu yıldızlarda hangi maddelerin bulunduğunu ölçmek için Avrupa Güney Gözlemevi'nin X-Shooter spektrografi cihazını kullanarak yıldızların ışığını analiz ettiler.
Kırmızımsı yıldız WDJ2147-4035, yıldızı çevreleyen gezegenlerin kalıntılarından gelen sodyum, lityum, potasyum ve muhtemelen karbon tarafından kirletildiğine dair işaretler sergiledi.
Elms, "Kırmızı yıldız WDJ2147-4035 bir gizem çünkü biriken gezegen kalıntıları epey lityum ve potasyum zengini ve kendi güneş sistemimizde bilinen hiçbir şeye benzemiyor. Ultra soğuk yüzey sıcaklığı, onu kirleten metaller, yaşlılığı ve manyetik olması onu son derece nadir kıldığından bu, çok ilginç bir beyaz cüce" dedi.
Mavimsi yıldız WDJ1922+0233 ise bileşimleri Dünya'nın kabuğuna çok daha benzeyen maddelerle kirlenmiş gibi görünüyor.
Elms, "Bu metal kirliliğine uğramış yıldızlar Dünya'nın eşsiz olmadığını gösteriyor: Dünya'nınkine benzer gezegen gövdelerine sahip başka gezegen sistemleri de var" dedi ve güneşimizle aynı yaşam seyrini izleyen, beyaz cüce olmaya mahkum başka yıldızların da bulunduğunu ekledi:
"Galaksimizdeki en eski yıldızlardan oluşan soğuk beyaz cüceler, Samanyolu'ndaki en eski yıldızların etrafındaki gezegen sistemlerinin oluşumu ve evrimi hakkında bilgi sağlıyor."