Çin'in Tiencou-5 kargo mekiği uzay istasyonuna rekor sürede ulaştı

Mekik, fırlatılışından 2 saat 7 dakika sonra istasyona demirleyerek Rusya'nın personel taşıyıcı mekiği Soyuz MS-17'nın 2020'deki rekorunu geliştirdi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Çin'in Tiencou-5 kargo mekiği uzay istasyonuna rekor sürede ulaştı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Çin, Dünya yörüngesinde kurduğu uzay istasyonuna dördüncü ikmal seferini rekor sürede tamamladı.
Çin İnsanlı Uzay Seferleri Ajansından (CMSA) yapılan açıklamada, "Tiencou (gök gemisi)-5 kargo mekiğinin, fırlatıştan 2 saat 7 dakika sonra istasyona demirlediğini bildirildi.
Bu, Dünya yörüngesinde en kısa sürede tamamlanan uzay seferi oldu.
Rusya'nın personel taşıyıcı mekiği Soyuz MS-17, 2020'de Rus kozmonot ekibini Uluslararası Uzay İstasyonu'na 3 saat 3 dakikada taşıyarak en hızlı uzay seferini gerçekleştirmişti.
Tiencou-5, bu sabah "Long March 7 Y6" roketiyle Haynan Adası'ndaki Vınçang Uzay Aracı Fırlatma Merkezi'nden gönderildi.
Uzay istasyonuna yaklaşık 5 ton ağırlığında donanım ve ihtiyaç malzemesi taşıyan mekiğin seferi, gelecek ay "Şıncou (kutsal gemi)-15" mekiği ile istasyona gönderilecek yeni taykonot ekibinin ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlıyor.
İkmal seferinin hızının, uzay istasyonuna acil ikmal kapasitesinin geliştirilmesi açısından önemli olduğu belirtiliyor.
Çin, daha önce 29 Mayıs 2021'de Tiencou-2 kargo mekiğiyle, 20 Eylül 2021'de Tiencou-3 kargo mekiğiyle ve 9 Mayıs'ta Tiencou-4 kargo mekiğiyle uzay istasyonuna ikmal seferleri düzenlenmişti.
Tiencou-2'nin istasyona demirlemesi yaklaşık 2 gün, Tiencou-3'ün 8 saat, Tiencou-4'ün ise 6,5 saat sürmüştü.

Çin'in uzay istasyonu kurma planı
Çin, ABD'nin uzay araştırmaları alanında işbirliğini yasaklaması ve Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) programına katılımını engellemesi nedeniyle kendi uzay istasyonunu kurmak için çalışmalar yürütüyor.
Bir çekirdek modül, iki laboratuvar modülü ve bir uzay teleskobundan oluşması planlanan Tiengong (gök sarayı) istasyonu tamamlandığında, Rusya'nın artık faal olmayan Mir Uzay İstasyonu ile yaklaşık aynı boyutlarda olacak.
İstasyonun ana parçası "Tienhı" (göksel uyum) adı verilen çekirdek modül 29 Nisan 2021'de, ilk laboratuvar modülü "Vıntien" (gökleri aramak) 24 Temmuz'da, ikinci laboratuvar modülü Mıngtien ise 31 Ekim'de fırlatılmıştı.
Çekirdek modüle laboratuvar modüllerinin eklenmesiyle istasyonun "T" biçimli ana iskeleti tamamlanmıştı.
Ana iskelet kurulduktan sonra "Şüntien" (gökleri dolaşmak) adı verilen uzay teleskobunun, ayrı bir modül olarak istasyona eklenmesi planlanıyor.
Montajının 2022 sonunda tamamlanması hedeflenen istasyonda, üç kişilik taykonot ekibi dönüşümlü görev yapıyor.



Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
TT

Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)

Rebecca Whittaker 

Britanyalı bilim insanları, hükümetin 50 milyon sterlinlik (yaklaşık 2,5 milyar TL) bir fonla desteklediği program kapsamında küresel ısınmayla mücadelede güneş ışığını engelleme tekniklerini deneyebilir.

Birkaç hafta içinde onaylanacak jeomühendislik projesinde bilim insanları, ışığı yansıtan parçacık bulutlarını atmosfere fırlatmak veya deniz suyu spreyleri kullanarak bulutları daha parlak hale getirmek gibi teknikleri inceleyebilir.

Başka bir yöntemse, ısıyı hapseden bir battaniye görevi gören doğal sirüs bulutlarını inceltmeyi içeriyor.

Projenin başarılı olması halinde Dünya yüzeyine daha az güneş ışığı ulaşacak ve böylece yeryüzü geçici olarak soğuyacak.

Bu, gezegeni soğutmanın nispeten ucuz bir yolu olarak düşünülse de yöntemi eleştirenler, hava örüntülerinde felaketlere yol açabileceği ve hatta yağmurları, gıda üretiminde hayati önem taşıyan bölgelerden başka yerlere kaydırabileceği uyarısında bulunuyor.

Diğer bilim insanlarıysa jeomühendisliğin, iklim değişikliğinin temel nedeni olan fosil yakıtların kullanımını durdurma çabalarını azaltabileceğini söylüyor.

Proje, ARIA diye bilinen İleri Araştırma ve Buluş Ajansı tarafından finanse ediliyor.

Birleşik Krallık hükümeti tartışmalı deneye 50 milyon sterlin ayırdı ancak gelecek 4 yıl boyunca kullanmak üzere, vergi mükelleflerinin parasından verilen toplam miktar 800 milyon sterlin (yaklaşık 41 milyar TL).

Jeomühendislik projesini yöneten ARIA Program Direktörü Profesör Mark Symes "Karbonsuzlaşma hayati önem taşıyor ancak mevcut gidişatımız, sıcaklık kaynaklı çok sayıda iklim devrilme noktasını tetikleme riski taşıyor" diyor.

Bu program, iklim felaketini önlemek için gereken zaman diliminde Dünya'yı güvenli ve sorumlu bir şekilde nasıl soğutabileceğimiz (veya soğutup soğutmamamız gerektiği) konusunda kritik ve cevapsız soruları araştıracak.

ARIA'nın geçen yıl yayımladığı bir belgede Symes bu tür devrilme noktalarına örnek vermişti. Bunlar arasında Arktik kış deniz buzlarının erimesi, Amazon yağmur ormanlarının yok olması ve bunun sonucunda ekosistem kaybı, karadaki büyük buz örtülerinin çökmesi ve bunun küresel deniz seviyesinin kayda değer derecede yükselmesine yol açması yer alıyordu.

Symes, çözümün fosil yakıtların yakılmasının durdurulması ve sera gazlarındaki fazlalıkların ortadan kaldırılması olduğunu ancak bunun, devrilme noktalarının başlangıcını önleyecek kadar hızlı gerçekleşmeyebileceğini söylüyor.

Bunun yerine bu projenin "karbonsuzlaşma için zaman kazanmamıza" katkı sağlayacağını umuyor.

Profesör Symes, projede zehirli maddeler kullanılmayacağını, açık hava deneyleri öncesinde çevresel etki değerlendirmesi yayımlanacağını ve bölgedeki topluluklara danışılacağını ifade ediyor.

Projelerin detaylarının gelecek haftalarda yayımlanması bekleniyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news