عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Çin'in Tiencou-5 kargo mekiği uzay istasyonuna rekor sürede ulaştı

Mekik, fırlatılışından 2 saat 7 dakika sonra istasyona demirleyerek Rusya'nın personel taşıyıcı mekiği Soyuz MS-17'nın 2020'deki rekorunu geliştirdi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT
TT

Çin'in Tiencou-5 kargo mekiği uzay istasyonuna rekor sürede ulaştı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Çin, Dünya yörüngesinde kurduğu uzay istasyonuna dördüncü ikmal seferini rekor sürede tamamladı.
Çin İnsanlı Uzay Seferleri Ajansından (CMSA) yapılan açıklamada, "Tiencou (gök gemisi)-5 kargo mekiğinin, fırlatıştan 2 saat 7 dakika sonra istasyona demirlediğini bildirildi.
Bu, Dünya yörüngesinde en kısa sürede tamamlanan uzay seferi oldu.
Rusya'nın personel taşıyıcı mekiği Soyuz MS-17, 2020'de Rus kozmonot ekibini Uluslararası Uzay İstasyonu'na 3 saat 3 dakikada taşıyarak en hızlı uzay seferini gerçekleştirmişti.
Tiencou-5, bu sabah "Long March 7 Y6" roketiyle Haynan Adası'ndaki Vınçang Uzay Aracı Fırlatma Merkezi'nden gönderildi.
Uzay istasyonuna yaklaşık 5 ton ağırlığında donanım ve ihtiyaç malzemesi taşıyan mekiğin seferi, gelecek ay "Şıncou (kutsal gemi)-15" mekiği ile istasyona gönderilecek yeni taykonot ekibinin ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlıyor.
İkmal seferinin hızının, uzay istasyonuna acil ikmal kapasitesinin geliştirilmesi açısından önemli olduğu belirtiliyor.
Çin, daha önce 29 Mayıs 2021'de Tiencou-2 kargo mekiğiyle, 20 Eylül 2021'de Tiencou-3 kargo mekiğiyle ve 9 Mayıs'ta Tiencou-4 kargo mekiğiyle uzay istasyonuna ikmal seferleri düzenlenmişti.
Tiencou-2'nin istasyona demirlemesi yaklaşık 2 gün, Tiencou-3'ün 8 saat, Tiencou-4'ün ise 6,5 saat sürmüştü.

Çin'in uzay istasyonu kurma planı
Çin, ABD'nin uzay araştırmaları alanında işbirliğini yasaklaması ve Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) programına katılımını engellemesi nedeniyle kendi uzay istasyonunu kurmak için çalışmalar yürütüyor.
Bir çekirdek modül, iki laboratuvar modülü ve bir uzay teleskobundan oluşması planlanan Tiengong (gök sarayı) istasyonu tamamlandığında, Rusya'nın artık faal olmayan Mir Uzay İstasyonu ile yaklaşık aynı boyutlarda olacak.
İstasyonun ana parçası "Tienhı" (göksel uyum) adı verilen çekirdek modül 29 Nisan 2021'de, ilk laboratuvar modülü "Vıntien" (gökleri aramak) 24 Temmuz'da, ikinci laboratuvar modülü Mıngtien ise 31 Ekim'de fırlatılmıştı.
Çekirdek modüle laboratuvar modüllerinin eklenmesiyle istasyonun "T" biçimli ana iskeleti tamamlanmıştı.
Ana iskelet kurulduktan sonra "Şüntien" (gökleri dolaşmak) adı verilen uzay teleskobunun, ayrı bir modül olarak istasyona eklenmesi planlanıyor.
Montajının 2022 sonunda tamamlanması hedeflenen istasyonda, üç kişilik taykonot ekibi dönüşümlü görev yapıyor.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Mars'ta bir zamanlar kar ve yağmur yağıyormuş

Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
TT
TT

Mars'ta bir zamanlar kar ve yağmur yağıyormuş

Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)

Mars'ta bir zamanlar yağmur ve kar yağdığına dair bulgular ortaya çıktı. 

Bilim insanları Mars'ta bir zamanlar büyük miktarda su bulunduğunu ve çarpıcı yüzey şekillerinin bu şekilde oluştuğunu gösteren kanıtlar keşfediyor. 

Özellikle 4,1 milyar ila 3,7 milyar yıl önce Kızıl Gezegen'de su olduğu üzerinde büyük ölçüde fikir birliği sağlanmış durumda.

Ancak bu suyun nereden geldiği ayrı bir tartışma konusu. Bazı bilim insanları gezegenin her zaman soğuk ve kuru olduğunu, suyu da buz tabakalarının sağladığını savunuyor.

Öte yandan diğer uzmanlar, gezegenin yağışları mümkün kılacak kadar ılıman bir iklime sahip olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.

Bilim insanları bu soruya cevap vermek adına gezegenin bugünkü jeolojik yapısının nasıl meydana geldiğini anlamalarını sağlayacak bir bilgisayar modeli kullandı. 

Dünya'da yağışla şekillendiği bilinen bölgelerin Mars'ın bazı kısımlarına benzerliğinden yola çıkan ekip, yerbilimleri için geliştirilmiş bir modelden yararlandı.

Araştırmacılar yağışa dair en güçlü kanıtların bulunduğu ekvator bölgesine odaklanarak Mars arazisinin bir simülasyonunu oluşturdu. Ardından suyun birinde yağış, diğerinde buz tabaklarından geldiği iki ayrı senaryoyu yüzbinlerce yıl boyunca simüle ettiler.

Bulguları hakemli dergi Journal of Geophysical Research: Planets'ta 21 Nisan Pazartesi günü yayımlanan çalışmaya göre iki senaryoda ortaya çok farklı iki gezegen çıktı.

Suyun buzullardan geldiği simülasyonda vadilerin en üst kısımları, buz tabakalarının yakınında, çok yüksek rakımlarda oluştu. Yağış senaryosundaysa su kaynakları çok daha geniş bir alana yayıldı. 

Colorado Boulder Üniversitesi'ne doktorasını tamamlayan Amanda Steckel, liderliğini üstlendiği çalışmayı "Buz tabakalarından gelen su, yalnızca dar bir yükseklik şeridinde vadi oluşumunu başlatıyor" diye açıklıyor: 

Oysa yağışlar geniş bir alana dağılmışsa, her yerde vadi başları oluşabiliyor.

Bilim insanları daha sonra NASA'nın Mars Global Surveyor ve Mars Odyssey araçlarının verilerini, elde ettikleri bulgularla karşılaştırdı. Buz tabakası senaryosu, bugünkü Mars'tan çok farklı bir manzara ortaya çıkarırken, yağış modeli çok daha yakın bir sonuç verdi.

Ekip bu nedenle Kızıl Gezegen'de bir zamanlar kar ve yağmur yağdığından şüpheleniyor. Steckel, "Kesin bir sonuca varmak çok zor" diyerek ekliyor: 

Ancak bu vadilerin çok farklı yüksekliklerde başladığını görüyoruz. Bunu sadece buzla açıklamak zor.

Ancak araştırmacılar, gezegende bu yüzey şekillerini oluşturacak yağışın nasıl gerçekleştiğini henüz bilmiyor.

Bulgular Mars'ın geçmişteki iklimine dair tartışmaya son noktayı koymuyor. Ancak ekip, yeni çalışmanın Dünya'nın geçmişi hakkında da fikir verebileceğini söylüyor.

Makalenin bir diğer yazarı Brian Hynek "Akan suyun yol açtığı erozyon durduğunda Mars adeta zamanda dondu ve muhtemelen 3,5 milyar yıl önceki Dünya'ya çok benziyor" diyor.

Independent Türkçe, Debrief, Phys.org, Journal of Geophysical Research: Planets