Biden karbon emisyonlarını düşürme sözü vererek, dünyayı ‘iklim krizi’ ile mücadele etmeye çağırdıhttps://turkish.aawsat.com/home/article/3982546/biden-karbon-emisyonlar%C4%B1n%C4%B1-d%C3%BC%C5%9F%C3%BCrme-s%C3%B6z%C3%BC-vererek-d%C3%BCnyay%C4%B1-%E2%80%98iklim-krizi%E2%80%99-ile
Biden karbon emisyonlarını düşürme sözü vererek, dünyayı ‘iklim krizi’ ile mücadele etmeye çağırdı
Biden Sisi ile görüşerek, Mısır'da temiz enerjiyi desteklemek için yarım milyar dolarlık bir anlaşmanın duyurusunu yaptı
Biden'in konuşmasını dinleyen seyircilerin bir kısmı (Şarku'l Avsat)
Şarm eş-Şeyh (Mısır)/Şarku’l Avsat
TT
TT
Biden karbon emisyonlarını düşürme sözü vererek, dünyayı ‘iklim krizi’ ile mücadele etmeye çağırdı
Biden'in konuşmasını dinleyen seyircilerin bir kısmı (Şarku'l Avsat)
ABD Başkanı Joe Biden, ülkesinin 2030 yılına kadar karbon emisyonlarını düşürme hedeflerini gerçekleştireceğine söz vererek, dünya ülkelerini ‘gezegendeki yaşamı tehdit eden iklim krizi’ ile mücadele etmek için daha fazla çaba göstermeye davet etti.
ABD Başkanı dün, Mısır’ın Şarm eş-Şeyh kentinde düzenlenen BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) 27. Taraflar Konferansı’nda (COP 27) konuşma yaptı. Ana salon, özellikle ABD’nin ikinci en büyük karbon emisyonu kaynağı olmasından ötürü iklim politikasını öğrenmek isteyen katılımcılarla doluydu.
Biden, konuşmasının başında ABD'nin Paris İklim Anlaşması’ndan çekilmesinden dolayı özür dileyerek, göreve gelir gelmez anlaşmaya geri dönme kararı aldığına işaret etti. Ülkesinin iklim değişikliğiyle mücadele etmeye yönelik uluslararası çabaları harekete geçirmek için çalıştığını belirtti ve dünya ülkelerini iklim sorunuyla ‘acilen’ ilgilenmeye çağırdı. Biden’ın selefi Donald Trump, 2017 yılında Paris İklim Anlaşması'ndan çekilmişti.
İklim krizini ekonomi ve insan güvenliği ile ilişkilendiren Biden, “İklim krizi, insan güvenliği, ulusal güvenlik ve bir bütün olarak gezegenin yaşamı ile ilgilidir” dedi. Biden ‘iyi bir iklim politikasının iyi bir ekonomi politikasına bağlı olduğunu’ belirtti. Ülkesinin, 2030 yılına kadar karbon emisyonlarını 2005 seviyelerinin yüzde 50-52 kadar altına çekme hedefine ulaşmak için doğru yolda olduğuna dikkat çekti. Yönetimi tarafından kabul edilen bir yasanın ‘ABD hükümetinin temiz enerjiye yaptığı en büyük yatırım sayıldığını’ vurguladı.
Biden, ‘bu alanda planlanan hedeflere ulaşmak için tüm dünya ülkelerinin iklim konferansı sırasında daha fazla çaba göstermesi gerektiğini’ belirterek, ‘ülkesinin iklim değişiklikleri karşısında mücadele etmeye devam edeceğini’ kaydetti. Biden, temiz yatırıma yönelme ve metan emisyonlarının azaltılması da dahil olmak üzere yönetiminin bu alanda attığı bir dizi adıma işaret etti.
Biden, ‘gelişmekte olan ülkeleri iklim konularında destekleyebilecek ve enerji geçiş sürecini kolaylaştırabilecek ülkelerin sorumluluğuna’ dikkatİ çekti.
Biden, Mısır'da temiz enerjiyi desteklemek için 500 milyon dolarlık bir anlaşmanın duyurusunu yaptı. Biden “ABD, Almanya ve Avrupa Birliği (AB) ile birlikte bu anlaşma üzerinde çalışacak. Anlaşma Mısır'ın 2030 yılına kadar 10 gigawatt yenilenebilir enerji dağıtmasını ve 5 gigawattlık verimsiz gazla çalışan tesisleri devre dışı bırakmasını sağlayacak. Bu da Mısır ve enerji sektöründeki karbon emisyonlarını yüzde 10 azaltmaya yardımcı olacak” ifadelerini kullanarak ‘bu projelerin Mısır'ın iklim alanındaki ulusal hedeflerine ulaşmasına katkıda bulunacağını’ belirtti.
ABD Başkanı, Afrika kıtasındaki ülkelerin tanık olduğu iklim değişikliğinin sonuçlarından biri olan kuraklık dalgalarına da dikkati çekerek, bunların ülkelerin zayıflamasına ve gıda güvenliklerinin etkilenmesine sebep olduğunu belirtti. Ülkesinin ‘Afrika'ya, uyum seviyesini desteklemek için 150 milyon dolar sağlayacağına’ dikkati çekti.
ABD Başkanı, Rusya-Ukrayna savaşının, küresel düzeyde gıda ve enerji krizlerini kötüleştirdiği için 'dünyanın fosil yakıtlara bağımlılığını acilen bırakması gerektiğini gösterdiğini' söyledi.
Biden, Sisi ile görüştü
Konuşma yapmak için Şarm eş-Şeyh’e birkaç saatliğine giden Biden, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) Zirvesi’ne katılmak için Kamboçya'ya ve ardından G20 Zirvesi’ne katılmak için Endonezya'ya gitmek üzere ülkeden ayrılmadan önce Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile görüştü.
ABD Başkanı konuşmasını yapmadan önce Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile ikili görüşmelerde bulundu. Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Bessam Radi, Cumhurbaşkanı Sisi'nin söz konusu görüşmede ‘iki ülke arasındaki kapsamlı stratejik ortaklık ilişkilerine ve bunların Ortadoğu'da güvenlik ve istikrarı desteklemedeki önemli rolüne’ vurgu yaptığını söyledi. Sisi’nin ‘çeşitli siyasi ve güvenlik dosyaları ve bölgesel konularda iki taraf arasındaki koordinasyonu ve istişareyi geliştirme arzusunu dile getirdiğini’ kaydetti. Ayrıca ‘karşılıklı saygı ve ortak çıkarlar çerçevesinde çeşitli ikili iş birliği alanlarında bu ortaklığı artırmaya ve güçlendirmeye devam etme arzusundan bahsettiğini’ bildirdi.
Sözcü açıklamasının devamında ‘ABD Başkanı’nın iki ülke arasındaki ilişkilerin gücü ve sağlamlığına vurgu yaparak, ABD’nin Mısır'ı bölgede güvenebileceği güçlü bir dost ve müttefik olarak gördüğünü söylediğini’ belirtti. Ayrıca ‘Mısır'ın siyasi ağırlığı, bölgesel çevresindeki dengeleyici rolü ve Sisi liderliğinde tüm bölge halkları için istikrarın sağlanmasına katkısı ışığında, bütün bölgesel ve uluslararası konularda koordinasyonu ve ortak istişareyi yoğunlaştırma arzusunu dile getirdiğini’ kaydetti.
Nahda Barajı
Toplantıda Nahda Barajı konusuna da değinildi. Sözcüye göre Sisi, ‘tüm tarafların ortak çıkarlarını sağlamak için uluslararası hukuk ilkeleri doğrultusunda Mısır'ın su güvenliğini garanti altına alacak şekilde barajı doldurmak ve işletmek için bağlayıcı bir hukuki anlaşmaya vararak, ülkesinin mevcut ve gelecek nesiller için su güvenliğini korumaya kararlı olduğunun’ altını çizdi. Ayrıca ABD’nin ‘bu sorunun çözümünde etkili bir rol üstlenmesinin önemine’ değindi.
Filistin-İsrail dosyası
Görüşmede Filistin meselesine ilişkin gelişmeler de ele alındı. ABD Başkanı, Mısır'ın bu konuda, özellikle de Filistin ve İsrail tarafları arasındaki ateşkesi koruma konusunda gösterdiği 'kararlı ve önemli' çabaları övdü. Sözcüye göre Sisi, ülkesinin 'uluslararası anlaşmalara göre Filistin halkının haklarını garanti eden adil ve kapsamlı bir çözüme ulaşmayı amaçlayan kararlı tutumunun' altını çizdi.
Terörle mücadele
'Terörizm ve radikal ideolojiler' ile mücadele konusuna gelince, Mısır Cumhurbaşkanı, ‘Mısır devletinin bu bela ile mücadele etmek ve güvenlik ve fikir açısından oluşturduğu tehdidi yok etmek için yoğun çabalarını sürdürme konusundaki kararlı iradesini' vurguladı. ‘Mısır'ın bu konudaki kararlı çabalarının başarısını’ öven ABD Başkanı, ‘terörizm ve radikal ideolojilerle mücadelede sırtındaki yüklere’ işaret ederek ‘ABD yönetiminin, sınır ötesi terörizm sorununa karşı koymada merkezi bir ortak olarak Mısır'ın çabalarına destek verdiğinden’ söz etti.
Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü, Sisi ve Biden’ın bölgesel ve uluslararası bir dizi mesele ve özellikle de Rusya-Ukrayna krizi ile bunun gıda ve enerji sektörü başta olmak üzere çeşitli alanlarda küresel düzeyde oluşturduğu olumsuz etkiler hakkında görüş alışverişinde bulunduklarını kaydetti. Ayrıca ‘Libya, Yemen ve Suriye’deki gelişmeleri tartıştıklarını’ da belirtti. Son olarak ‘Cumhurbaşkanı Sisi’nin bu krizlerde siyasi çözüme ulaşmanın temel olarak ulus devlet anlayışının pekiştirilmesine ve bölgedeki paralı askerlerin ve yabancı milislerin varlığına son verilmesine bağlı olduğunu vurguladığını’ bildirdi.
Kissinger: Ortadoğu’daki değişimlerin oyun kurucusuhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4352036-kissinger-ortado%C4%9Fu%E2%80%99daki-de%C4%9Fi%C5%9Fimlerin-oyun-kurucusu
Henry Kissinger, Başkan Nixon’ın Güvenlik İşleri Özel Danışmanı, yanında ABD Temsilcisi William J. Porter ve Güney Vietnamlı baş müzakereci Pham Dang Lam, 26 Kasım 1972’de Orly Havalimanında (AFP)
Kissinger: Ortadoğu’daki değişimlerin oyun kurucusu
Henry Kissinger, Başkan Nixon’ın Güvenlik İşleri Özel Danışmanı, yanında ABD Temsilcisi William J. Porter ve Güney Vietnamlı baş müzakereci Pham Dang Lam, 26 Kasım 1972’de Orly Havalimanında (AFP)
Londra merkezli Al-Majalla dergisi, eski yazı işleri müdürü Abdurrahman er-Raşid’in eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger ile 1992’de New York’ta yaptığı özel röportajı Kissinger’ın 100. doğum günü vesilesiyle yeniden yayınladı. İşte 31 yıl önce yayınlanan röportaj:
Belki de sohbete sondan başlamak daha uygun. Dr. Kissinger, röportajın sonlanmasının ardından “Orada neden hep beni suçluyorlar? Yani Arap dünyasında, birçok konuda?” diye sordu. Sebebin, yetmişlerdeki olayların ve Sedat ile ilişkisi hakkında söylenenlerin bir sonucu olabileceğini söyledim. Şu yanıtı verdi; “Ama Sedat’ın 1973’te savaşını başlatmasını hiç beklemiyordum. Benim için büyük bir sürpriz oldu. Davaya nasıl taraf olabilirim?”
Kissinger’ın Arap bölgesi ile hem nefret hem de saygı dolu ilişkisi, başlangıçta Yahudiliğinden dolayı ondan şüphelenmeye dayanmakta ve birçok sonucu komplo teorisine göre açıklamaktadır. Ancak bununla birlikte birçok Arap politikacı, onun çok zor koşullarda siyasi mucizeler gerçekleştirme konusundaki inanılmaz yeteneğini kabul ediyor. Kendisi “Her krizin rahminde, normal zamanlarda bulunmayabilecek bir çözüm fırsatı vardır” şeklindeki ünlü önermenin sahibi ve büyük sorunları çözmek için ‘adım adım’ diplomasisinin mucidi.
İşin garip tarafı bu emektar diplomat, hükümet başkanlarıyla arasındaki mesafeye rağmen dinamizmini kaybetmemiş. Onunla New York’ta Park Avenue caddesindeki bir gökdelenin 26. katındaki ofisinde görüştüm. Venezuela’daki tehlikeli olaylarla ilgili bir raporla uğraşıyordu. Saniyeler içinde ofisinde git gel yapan endişeli bir ayı gibiydi. Venezuela’ya acil bir gezi ayarlamaya çalışıyordu. “Affedersiniz, durum ciddileşebilir, lütfen bekleyecek kadar sabırlı olun” dedi ve ofisinde dönmeye devam etti. Kişisel ofisinin içine, dünya liderleriyle çekilmiş düzinelerce kişisel fotoğrafı yayıldı, Enver Sedat ile tek başına çekildiği özel bir fotoğraf da dahil. Kral Hüseyin, eski Başkan Richard Nixon ve diğer eski ABD başkanlarıyla başka fotoğraflar da vardı. Hatta ‘Nasihatınız için teşekkürler’ başlığı altında, şu anki ABD Başkan Yardımcısı Dan Quayle’in bir profil fotoğrafı da var. Kissinger’ın Quayle ile pek fazla övündüğünü sanmıyorum.
Kissinger, Harvard Üniversitesi’nde hukuk profesörü, uluslararası ilişkiler profesörü ve siyaset bilimi teorisyeni.
Kissinger, Vietnam’da ateşkesi sağladı ve bu sayede Güneydoğu Asya’nın geri kalanındaki komünist dalgayı durdurdu. Ayrıca Çin’e açılım yaparak ve oradaki Komünist Parti ile alışılmadık bir ilişki kurarak herkesi şaşırttı. Leonid Brejnev yönetimindeki Sovyetler Birliği ile silah kontrolü anlaşmalarının temellerini atan oydu. Sovyetlerin oradan kovulmasıyla sona eren, Sedat’ın Mısır’ıyla ilişkinin yanı sıra Arap ve İsrail tarafları arasındaki ateşkes anlaşmalarında birinci role sahiptir.
Kissinger’a, Stephen E. Ambrose’un ‘Nixon: Ruin and Recovery 1973-1990’ üzerine yayınlanan üçüncü kitabında bahsettikleri ve kendisi için bahsedilenler hakkında bir soru sordum. Memnuniyetsizliğini dile getirdi ve kaynaklarını ikincil olarak nitelendirdi. “Benim için yazdıkları hakkında fikrimi sormak için beni aramadığını hayal edin?” ‘Ama eski devlet bakanları neden tekrar işlerinin başına dönmüyor?’ sorusuna ise, “Bir bakanın göreve iade edildiği ender durumlar vardır. Bu, ABD usulüdür” dedi.
Kissinger ile yapılan röportaj
-İlk Arap-İsrail görüşmeleri 1973’te başladı. Şimdi, 19 yıl sonra, bu tehlikeli çatışmaya nihai bir çözümün mümkün olduğunu düşünüyor musunuz?
Bir çözüme ulaşmak, arzu edilen bir şey. Her zaman ‘adım adım’ politikasının en iyi yöntem olduğunu hissettim. Hala tüm sorunları tek bir müzakerede çözmenin uygulanmasının zor olduğunu düşünüyorum. Elinden geleni yapmalı, çok sayıda konuya saplanıp kalmamalı.
-Ancak 1973 savaşının ardından ortaya koyduğunuz ‘ayrılma’ görüşmelerinden sonra böyle bir barışı sağlamak için tarihi bir fırsatı kaçırdığınızı düşünmüyor musunuz? İsrail, ABD yardımı olmadan askeri yenilgi olasılığının farkında. Arap tarafı, geri çekilmek için müzakere ilkesini kabul etti. Neden önceliklerinizi Mısır’la diplomatik ilişkileri yeniden tesis etmek ve İsrail’i askeri olarak desteklemekle sınırladınız?
Öncelikle, bu tamamen yanlış. Çünkü İsrail yenilgiyle değil, kuşatılmış Mısır ordusuyla karşı karşıyaydı. Biz ateşkesi başlattığımızda İsrailliler askeri olarak güçleniyordu. İkinci olarak ayrılma, iki cephede gerçekleşti: Birincisi, Mısırlıların topraklarının önemli bir bölümünü geri aldıkları Sina Yarımadası’ndaydı. İkincisi Suriye ile oldu ve bugün hala sabit. Bu görüşmeler, Mısır ile İsrail arasında müteakip barış görüşmelerinin temelini oluşturdu.
-Özellikle de böyle bir çözüm, Irak’ın Kuveyt’i işgali sonrasında Irak kuvvetlerinin tarafsızlaştırılmasının ardından Filistin sorununun çözümü, Ortadoğu’daki ana sorunların sonu anlamına mı gelecek?
Filistin sorununun çözülmesinin bölgedeki diğer sorunların çözümüne yönelik büyük bir adım olacağına inanıyorum.
-Bağdat’taki alternatif yönetime ilişkin geleceğin belirsizliği göz önüne alındığında, Körfez bölgesinin yeni haritasını nasıl tasavvur ediyorsunuz?
Tarihsel olarak Irak, özellikle Körfez’deki İran hegemonyası karşısında güç dengesinde önemli bir unsurdur. Dolayısıyla Irak’ın gücünün zayıflamasının İran’ın lehine olması doğal. Körfez’deki durumun gerçeği bu. Çünkü ABD hükümeti açısından, geçmişte dost Körfez ülkelerinin hükümetlerini desteklemiştir ve gelecekte de destekleyecektir. Hiç şüphesiz Körfez Savaşı oradaki güç dengesini bozmuştur.
-Bu, Körfez bölgesinde İran hegemonyasına tanık olduğumuz anlamına mı geliyor?
Tam şu anda İran, Irak karşısında güçlendi. Tıpkı iki yıl önce Irak’ın İran karşısında daha fazla güç kazanması gibi. Bu değişken bir durum, ancak Saddam Hüseyin yönetimde olduğu sürece Irak’ın gücü sürekli olarak zayıflıyor.
-Peki ya Kürtlerin durumu, özellikle de 1970’lerde bu durumun düzenlenmesinde sizin de rolünüz varken? Hem Irak’ta hem de İran’da değişen durum çerçevesinde Kürtlerin kendi devletlerini kurma fırsatı olduğunu düşünüyor musunuz?
Öncelikle, her şeyden önce, 1970’lerde Kürtlerin durumunun düzenlenmesinde benim rolüm olduğunu söylediğinizde, bunun doğru olmadığını söyleyeceğim. 1975’te İran’ın Kürtlere yardım etme çabasını desteklememiz istendi ve o yıl Kongre yardım sağlamayı reddetti. Mali yardımlar, tahmini Kongre’nin onaylamasını beklemediğimiz yaklaşık 300 milyon dolardı. Bağımsız Kürdistan devletinin kurulması ise sadece Irak’ı ilgilendirmiyor, İran’ın yanı sıra Suriye ve Türkiye’yi de etkiliyor. Ancak ben şahsen Kürtlerin insan haklarının sağlanması gerektiğine inanıyorum.
-Özellikle müzakere masasından çekilmesi ve Filistinlilerin örgüt dışından kişilerce temsil edilmesinin ardından Filistin Kurtuluş Örgütü’nün geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Ben örgütün içişleri konusunda uzman değilim. Ancak Yaser Arafat, geçmişte olağan dışı durumlardan bizzat sağ çıkmayı başardı ve bu krizi tekrar atlatmasını bekliyorum.
-Türkiye ve İran, bir zamanlar güney Sovyet kuşağının bir parçası olan bazı İslam topraklarını miras almak için yarışıyor. Uluslararası koşullar, Türkiye ve İran gibi iki bölgesel gücün coğrafi olarak genişlemesine veya en azından o bölge üzerindeki etkilerinin artmasına izin verecek mi?
Orta Asya’yı üçgen bir çekişme noktası olarak görüyorum. Tarihsel olarak, köktenci nedenlerle Rusya ve İran, etnik nedenlerle Türkiye vardır. Kazakistan bölgesinde Pakistan ve bir dereceye kadar Çin gibi başka oyuncular da var. ABD’nin rolü, coğrafi uzaklık nedeniyle asgari düzeyde olacaktır. Ama İran ve Türkiye’nin etkisinin artacağını ve uluslararası iklimin bunu kabul edeceğini düşünüyorum. Ancak iki devlet veya biri, etkili bir şekilde toprakları ilhak ve kontrol etmeye çalışırsa Rusya, güçlükler ve tehlikeli bir durum yaratacak bir meseleyle karşı karşıya kalacak.
-Bölgedeki bazı ülkelerde İslami köktendinci hareketlerin iktidarı ele geçirmesi karşısında Batı’nın tutumu nasıl olacak?
Ne gibi?
-Neredeyse Cezayir’de olanlar gibi.
Batı, bu tür hükümetlerle uğraşmamayı tercih ediyor. Ama sonunda onlarla uğraşmayı bir gerçeklik olarak kabul ediyor.
-Bölge, Libya ile ABD arasında başka bir askeri çatışma yaşayacak mı?
Askeri çatışmadan ne kastettiğinize bağlı. Libya hükümetinin terör operasyonlarına karıştığının kanıtlanması durumunda ABD hükümetinin bu konuda tavır alması doğal. ABD’nin bedel ödemeden Libya ile askeri bir çatışma başlatacağını düşünmüyorum.
-Ancak ekonomik abluka yoluyla ABD hükümeti, istediğini elde etmeyi başaramazsa bundan sonra ne olacak?
Bu, zor bir soru. Bir ülkenin 290 vatandaşınızın katledilmesinden sorumlu olduğunu bildiğiniz halde, özellikle de olaydan sorumlu olan iki kişinin cezalandırılmadığını da bildiğiniz halde bu durumu kabullenmek çok zor.
-Ancak ABD, geçmişte Latin Amerika’da veya Ortadoğu’da hükümetler veya kuruluşlar tarafından kendisine karşı gerçekleştirilen terör operasyonlarına daha önce müsamaha göstermişti. Lockerbie davası, önceki terör operasyonlarına kıyasla neden hayati ve önemli hale geldi?
ABD hükümetinin geçmişte bu kadar çok kurbanı olan bir operasyonla karşılaştığını hatırlamıyorum. Operasyonu kimin ve nasıl yaptığına dair bilgisi de vardı. Ayrıca 1983 veya 1984’te Beyrut’taki ‘Deniz Piyadeleri’ üssünün bombalanması ve yaklaşık 250 kişinin hayatını kaybetmesinden bu yana, ABD’ye yönelik bu tür operasyonların arkasında bulunanların cezalandırılması yönünde bir kararlılık söz konusudur.
-Panama’nın güçlü hükümdarı Noriega’nın tutuklanması ve yargılanması, Kuveyt’i işgalinden sonra Saddam Hüseyin’in cezalandırılması, Kaddafi’ye karşı askeri harekât tehdidi, bunlar yeni dünya düzeni zincirinin halkaları mı? O halde yarının küçük devletlerini bugün dünyada kalan tek süper gücün kötüye kullanılma olasılıklarından kim koruyacak?
Bence her vakayı ayrı ayrı ele almak gerekiyor. Saddam Hüseyin, küçük bir ülkeye karşı saldırganlığa dahil oldu. ABD’nin tepkisi, on yıl içinde birçok savaş başlatan ve uluslararası dengeleri tehdit eden bir kişiye karşıydı. Başkan George Bush, son dönemde Saddam’la olan dostane ilişkisi nedeniyle eleştirildi. Libya’ya gelince, ABD’ye yönelik terör operasyonlarını desteklediğini ve hoş görülemeyecek siyasi pozisyonlar aldığını bir kez daha belirtmek isterim. Noriega hakkında ise, mahkeme karar verene kadar davası hakkında yorum yapmamayı tercih ediyorum. Bu bizim tarafımızdan küçük ülkelere hükmetme girişimi değildir.
-Peki ‘ABD’nin tek büyük ulus olarak kalması gerektiğini beyan eden’ Pentagon Belgesi’ni nasıl yorumluyorsunuz? Bunu, Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra yeni bir ABD rolünün gerçek bir beyanı olarak görüyor musunuz?
Asla. Ama bence ‘Pentagon Belgesi’, çok sayıda ve ciddi şekilde talep edilen hedefleri duyurdu. Örneğin, nükleer silahların yayılmasının önlenmesini ele alalım. Her halükârda, ABD’nin sırf atom programı olduğundan şüpheleniyoruz diye her ülkeye gidip saldırma hakkının olduğuna inanmıyorum. Atom silahlarının yayılmasını azaltmak için siyasi baskı da dahil olmak üzere diplomasinin kullanılmasını tercih ederim. Böyle bir sorunu çözmek için güç kullanılmasına karşıyım.
-Ancak ‘Pentagon Belgesi’, Dışişleri Bakanı James Baker’ın güvencelerine rağmen birçok Avrupalıyı korkuttu. Bu, örneğin Avrupa’daki dünün müttefiklerinin yarının düşmanları olabileceği anlamına mı geliyor?
Hayır. ABD’nin Avrupalı müttefikleri bu nedenle düşman olamazlar. Evet, politikasını eleştirecekler, bu mümkün ve belirli konularda. ABD’deki politikamız, tüm ayrıntılar üzerinde anlaşma ihtiyacına değil, açık temel hedeflere dayanmaktadır. Atlantik ilişkilerinde kapsamlı bir anlayışı sürdürmek için isteklilik var. Ancak yine de bazı konularda anlaşmazlıklar olacaktır.
-Eski Başkan Nixon, ekonomik nedenlerle Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin’in düşmesine izin verme riskini almama konusunda uyardı. Chiang Kai-shek döneminde Komünistlerin lehine düştüğünde, Çin’in durumunun tekrarlanma olasılığına gerçekten tanık olur muyuz?
Hayır. ABD, Çin’i kaybetmedi. O zamanlarda ABD’nin büyük bir askeri savaş başlatmak dışında Komünistlerin iktidarı almasını engellemek için yapabileceği hiçbir şey yoktu. Bu bile başarılı olamazdı. Yeltsin’e gelince, ona sınırlı bir şekilde yardımcı olabiliriz. Ancak başarısına veya başarısızlığına büyük ölçüde karar veremeyeceğiz. Belirleyici siyasi kararları bizzat kendisi almalıdır.
Henry Kissinger (solda), 12 Kasım 1972’de Vietnam Savaşı’nı sona erdirmek için yapılan müzakereler sırasında (AFP)
-ABD’nin atom silahlarının yayılması konusundaki endişesinden bahsettim. Hindistan otuz yıl önce atom testlerini yapabildiğinden beri, atom silahlarını üretebilecek başka üçüncü dünya ülkeleri olduğu biliniyor. Mevcut uluslararası anlaşmaların artık atom silahı arayan bu tür ülkelerin emellerini yerine getirmediğini düşünüyor musunuz?
Yaklaşık iki yıl içinde Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması, atom enerjisinin veya atom malzemelerinin askeri amaçlara dönüştürülmesi olasılığını sınırlamak için uluslararası bir anlaşmaya varma çabalarının konusu haline gelecek. Ancak teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, atom silahlarının üretiminin her yerde mümkün olduğunu hissediyorum.
-Sovyetler Birliği’nde solun düşüşüne tanık olduğumuz aynı yıl ABD’de sağın kaybedeceğini tasavvur edebiliyor musunuz?
Amerikan sağı ve solu, Rusya’daki sol ve sağla kıyaslanamaz. ABD’deki Cumhuriyetçi Parti, ülkeyi 24 yılın 20 yılında yönetti. Dolayısıyla bu durumda parti değişikliği için seçim yapılması olası bir ihtimal haline geliyor. Ancak kişisel önsezim, özellikle ekonomik durum düzeldiğinde Bush’un yeniden seçileceği yönünde. Demokratların 1992’de 1972’de olduğundan çok daha fazla sağda olduğunu unutmamalısınız. Bu nedenle Demokrat Parti’yi solcu olarak nitelendirmek zordur.
-Cumhuriyetçi aday Buchanan’ın yaptığı ve yurt içinde memnuniyetle karşılanan bir çağrı olan dış yardımı azaltma çağrısının tırmanmasıyla ABD’nin yurtdışındaki konumu ne olacak? Özellikle etkiniz kısmen böyle bir yardıma bağlı olduğundan, bunun ABD’in konumunu zayıflatabileceğini düşünüyor musunuz?
Amerikan sağında ve solunda büyüyen bir izolasyon arzusu var. ABD’nin dünyadaki konumu, marjinal olarak dış yardıma bağlıdır. Yardım programı gerçekten çelişkili. Amerikalıların izolasyon arzusuna gelince, bu her iki tarafta da (Demokrat ve Cumhuriyetçi) var olan ve büyüyen bir olgudur.
-Bush yönetiminin İsrail’e kredi garantisi vermeyi reddetmesini nasıl açıklarsınız? Bu adım iki taraf arasındaki siyasi ilişkide yeni bir yaklaşımı mı temsil ediyor?
Bush yönetimi, Arap ve İsrail tarafları arasındaki güvenilirliğini teyit etmeye çalışıyor.
-Örneğin Amerikan baskısı, İsrail seçimlerini ve Likud’un dışlanmasını etkileyecek mi?
İsrail’de her zaman bir koalisyon hükümeti olduğunu görürsünüz ve bu nedenle büyük bir değişiklik göremezsiniz. Yaklaşan seçimlerin sonucunun İşçi Partisi ve Likud’dan oluşan bir koalisyon hükümeti getirmesini ve başbakanın seçimlerde iki partiden en büyük payı alacak tarafa bağlı olmasını bekliyorum. Ayrıca İsrail’in pozisyonunda kademeli bir değişiklik bekliyorum.
-Bu durum, Ortadoğu’daki müzakereleri nasıl etkileyecek?
Tahminimce en az iki yıl içinde Filistin konusunda anlaşmaya varılır.
-Ürdün ve Suriye’nin müzakere pozisyonları ne olacak?
Kral Hüseyin ile dostluğuma her zaman değer verdim ve Başkan Hafız Esed’e çok saygı duyuyorum. Bir anlaşmaya varılmasını umuyorum. Burada 1974’te Suriye ile varılan bir anlaşma olduğunu ve bunun hala geçerli olduğunu birçok kişinin unuttuğunu söylemek isterim. Bu anlaşmaya bugüne kadar riayet edildiği konusunda herkes hemfikirdir.
Batı Papua Ulusal Kurtuluş Ordusu: Taleplerimiz kabul edilmezse Yeni Zelandalı pilotu öldürürüzhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350511-bat%C4%B1-papua-ulusal-kurtulu%C5%9F-ordusu-taleplerimiz-kabul-edilmezse-yeni-zelandal%C4%B1-pilotu
Batı Papua Ulusal Kurtuluş Ordusu: Taleplerimiz kabul edilmezse Yeni Zelandalı pilotu öldürürüz
Elinde ayrılıkçı hareketin bayrağını tutan Yeni Zelandalı pilot Mehrtens 14 Şubat'ta rehin alınmıştı (Reuters)
Endonezya'nın Batı Papua bölgesindeki ayrılıkçı militanlar, bağımsızlık taleplerine dair görüşmelerin başlatılmaması halinde, şubatta rehin aldıkları Yeni Zelandalı pilot Phillip Mehrtens'i öldüreceklerini duyurdu.
Ayrılıkçı Özgür Papua Hareketi'nin silahlı kolu Batı Papua Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun (TPNBP) cuma paylaştığı videoda Mehrtens, militanların Endonezya yönetimi tarafından yasaklanan bayrağını tutarak açıklama yaptı.
Mehrtens, örgütün Yeni Zelanda ve Avustralya gibi ülkelerin Endonezya yönetimiyle görüşerek, Batı Papua'nın bağımsızlığını kazanmasını sağlamalarını istediğini belirtti.
Ellerinde piyade tüfeği tutan savaşçıların arasında konuşan pilot, "Görüşmeler iki ay içinde gerçekleşmezse beni vuracaklarını söylüyorlar" ifadelerini kullandı.
Yeni Zelanda Dışişleri Bakanlığı'ndan kimliğini paylaşmayan bir sözcü, pilotun serbest bırakılması için Endonezya hükümetinden yetkililerle görüştüklerini ve çalışmalarını sürdürdüklerini söyledi.
Endonezya ordusunun sözcüsü Julius Widjojono ise askeri operasyonlarla kurtarma çalışmalarına devam edileceğini belirtti.
Fakat Endonezya Dışişleri Bakanlığı, Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters'ın yorum talebine yanıt vermedi.
Yeni Zelandalı pilot, Endonezya merkezli Susi Havayolları'na ait ticari uçağı şubatta Nduga bölgesindeki Paro Havalimanı'na indirdikten sonra militanlar tarafından rehin alınmıştı.
TPNBP, pilotun serbest bırakılması için Yeni Zelanda ve Endonezya hükümetleriyle barış görüşmesi yapmayı teklif etmiş fakat her iki hükümet de bunu reddetmişti.
Silahlı örgüt, geçen ay pilotu kurtarmak için gönderilen 13 Endonezyalı askeri öldürdüklerini de bildirmişti.
Cakarta yönetimi tarafından "terör örgütü" olarak tanınan TPNBP, Batı Papua bölgesinin bağımsızlığını savunuyor. Bölge, 1969'da yapılan tartışmalı referandumla Endonezya'nın kontrolüne girmişti. Bundan önceyse Hollanda'nın sömürgesiydi.
Kosova polisi ile Sırp asıllı protestocular arasında çıkan çatışmada bir araba alev aldı (Reuters)
NATO, Kosova'da son günlerde gerginliğin yeniden artması üzerine, gerilimin düşürülmesi çağrısı yaptı.
NATO Sözcüsü Oana Lungescu, Kosova'nın kuzeyinde çoğunlukla Sırpların yaşadığı Leposaviç, Zveçan ve Zubin Potok belediyelerinde polisin görevlendirilmesi üzerine artan gerginlikle ilgili açıklamada bulundu.
Lungescu, "Kosova'daki kurumlara gerginliği derhal düşürmeleri, taraflara durumu diyalog yoluyla çözümlemeleri çağrısında bulunuyoruz." ifadesini kullandı.
Lungescu, NATO'nun Kosova'daki Barış Gücü'nün (KFOR) güvenliği sağlamak için müteyakkız durumda olduğunu vurguladı.
KFOR'dan yapılan açıklamada da Kosova'nın kuzeyindeki durumun yakından takip edildiği, gerginliğin artırılmasına yol açabilecek tek taraflı tüm adımların kınandığı bildirildi.
Açıklamada, "Birinci önceliğimiz Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin verdiği yetkiyle güvenli bir ortamın sağlanmasıdır." denildi.
Kosova'nın kuzeyinde çoğunlukla Sırpların yaşadığı Leposaviç, Zveçan ve Zubin Potok belediyelerinde polisin görevlendirilmesine karşı çıkan Kosovalı Sırplar ve güvenlik güçleri arasında arbede yaşanmıştı.
Kosova polisince yapılan açıklamada, ilgili belediyelerde 23 Nisan'da yapılan yerel seçimleri kazanarak görevlerine başlayan belediye başkanlarına, resmi binalara girişlerinde yardım etmeleri sebebiyle güvenlik güçlerinin görevlendirildiği bildirilmişti.
Kosovalı Sırpların polisin görevlendirilmesine karşı çıkarak belediye binaları önünde toplanması sonucu başlayan olayların devam ettiği, Sırpların Kosova'nın kuzeyine giden yolları barikatlarla kapattığı iddia edilmişti.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in orduya "hazır ol" emri verdiği ve ordu mensuplarının Kosova sınırına hareket ettiği belirtilmişti.
İran Cumhurbaşkanı Reisi: "OPEC ile işbirliğini güçlendireceğiz"https://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350431-i%CC%87ran-cumhurba%C5%9Fkan%C4%B1-reisi-opec-ile-i%C5%9Fbirli%C4%9Fini-g%C3%BC%C3%A7lendirece%C4%9Fiz
İran Cumhurbaşkanı Reisi: "OPEC ile işbirliğini güçlendireceğiz"
AA
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, bazı Batılı ülkelerin Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyeleri arasında ayrılık oluşturmaya çalıştığını ve buna karşılık üye ülkeler arasında işbirliğinin güçlenmesi gerektiğini söyledi.
İran Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre Reisi, başkent Tahran'da OPEC Genel Sekreteri Heysem el-Gays ile görüştü.
Görüşmede, bazı Batılı ülkeleri, kendi çıkarlarını güvence altına almak için OPEC üyesi ülkeler arasında bölünme ve ayrılık oluşturmaya çalışmakla suçlayan Reisi, "Buna karşılık OPEC üyeleri, aralarındaki uyumu güçlendirerek bu hedeflerin gerçekleşmesini engellemelidir." ifadelerini kullandı.
Reisi, "İran'ın OPEC ile her zaman yapıcı bir işbirliği olmuştur. Seviyeyi yükselterek bunu devam ettireceğiz ve OPEC ile işbirliğini güçlendireceğiz." açıklamasında bulundu.
OPEC Genel Sekreteri Gays da İran'ın örgüt ve üyeleriyle her zaman faydalı, etkili ve yapıcı bir işbirliği içinde olduğunu ifade etti.
Gays, petrol piyasasındaki gelişmelere işaret ederek, "Umarım OPEC üyeleri arasındaki fikir birliği ve İran'ın desteğinden ve yapıcı işbirliğinden yararlanarak piyasaya huzuru getirmeyi başarırız." değerlendirmesinde bulundu.
İran sınır muhafızları ile Taliban güçleri arasında çatışma çıktıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350381-i%CC%87ran-s%C4%B1n%C4%B1r-muhaf%C4%B1zlar%C4%B1-ile-taliban-g%C3%BC%C3%A7leri-aras%C4%B1nda-%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fma-%C3%A7%C4%B1kt%C4%B1
İran sınır muhafızları ile Taliban güçleri arasında çatışma çıktı
Reuters
İran sınır muhafızları ile Taliban güçleri arasında sınır bölgesinde çatışma çıktığı bildirildi.
İran'ın yarı resmi Fars Haber Ajansının bölgedeki kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, İran'ın Sistan-Beluçistan eyaletine bağlı Hirmend ilçesindeki Sasuli Karakolu yakınlarında Taliban'ın sınır güçleri ile İran sınır muhafızları arasında çatışma çıktı.
İran devlet televizyonu ise nedeni henüz belli olmayan çatışmanın sona erdiğini ve iki tarafın sınırdaki askeri yetkililerinin çatışmanın nedenini değerlendirmek için toplantı halinde olduğunu duyurdu.
Yayımlanan ve sınırdaki çatışma anına ait olduğu iddia edilen görüntülerde, yoğun çatışma sesleri duyuluyor.
Çatışma yeniden başladı
Çatışmaya ilişkin ilk resmi açıklamayı yapan İran Emniyet Teşkilatı Genel Komutan Yardımcısı Kasım Rızayi, yerel saatle 10.00'da Taliban güçlerinin sınırdaki Sasuli Karakolu'na ağır silahlarla ateş açmaya başladığını ve İran sınır muhafızlarının da ateşe karşılık verdiğini söyledi.
Rızayi, daha sonra sona eren çatışmaların birkaç saat önce yeniden başladığını ve devam ettiğini aktardı.
İranlı komutan, çatışmaların başlamasının ardından Emniyet Teşkilatı Genel Komutanı Ahmed Rıza Radan tarafından sınır muhafızlarına herhangi bir sınır ihlali ve saldırganlığına kararlı şekilde karşılık verme talimatı verildiğini belirtti.
Çatışmaya ilişkin Taliban tarafından henüz açıklama yapılmadı.
İran ile Taliban arasında son günlerde Hilmend Nehri üzerindeki su paylaşımı konusunda gerginlik yaşanıyor.
Taliban yönetimi, bölgedeki kuraklık nedeniyle Hilmend Nehri üzerindeki Keceki Barajı ve Kemal Han nehirlerinde su miktarının azaldığını ve bu yüzden İran'a su ulaşmadığını savunurken İran ise teknik bir heyetin barajları ziyaret ederek bu durumu teyit etmesi gerektiğini ifade ediyor.
Taliban'ın Afganistan'da yönetime gelmesinin ardından Pakistan ve İran sınır güçleri zaman zaman Taliban güçleriyle çatışıyor.
Kudüs’te Netanyahu’nun evinin önünde hükümet politikasını protesto eden göstericilerle polisler perşembe günü karşı karşıya geldi. (EPA)
İsrail hükümetinin yargı sistemini değiştirerek zayıflatma planına karşı yürütülen kitlesel protesto kampanyasının liderleri, her cumartesi akşamı ülke çapında 150 yerde büyük gösterilere devam etme kararı alırken Başbakan Binyamin Netanyahu’nun planı taktiksel olarak askıya aldığını, aslında Knesset’e (parlamento) hamle yapıp ‘diktatörlük yasalarını’ tekrar gündeme getirmeyi beklediğini savundular.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre protestoların önde gelen liderlerinden Silah Kardeşliği Örgütü şu açıklamada bulundu:
“Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un arabuluculuğunda gerçekleşen diyalog, Netanyahu’nun gerçek yüzünü ortaya çıkarıyor. Zira elçileri ciddi değil. Dikta rejimi dayatma planının özünde hiçbir şeyi değiştirmeyen teklifler öne sürüyorlar. Kendisi tarihi bir sahtekardır. Bu yüzden insanlar uzun ve güçlü bir protesto kampanyasına hazırlanmalı ki, halkın çoğunluğunun kendisinden yana olmadığını anlasın.”
Örgüt, perşembe günü Netanyahu’nun evinin önünde toplanıp politikasının ABD yönetimi ve Avrupa Birliği (AB) ile ciddi anlaşmazlıklar yaşanmasına sebep olduğunu ve bunun İsrail’i dünyadan soyutladığını belirttiği açıklamasında “O bizi soyutluyor biz de onu soyutluyoruz” sloganıyla eylem yaptı. Netanyahu’nun bu tutumunu stratejik güvenlik için bir tehdit olarak gördüklerini vurguladıkları açıklamayı şöyle sürdürdü:
“İsrail’in karşısında büyük ve hassas bir tehlike var. İran’ın hızlı adımlarla nükleer silahlanmaya doğru ilerlediği bir dönemde, ABD, hükümetin planı nedeniyle İsrail’e karşı politikasını değiştiriyor. Netanyahu şuna karar vermeli: Ya bir anayasaya sahip güçlü ve bağımsız bir devletimiz olacak ve böylece medeni halklar ailesinin bir parçası olacağız, ya da İran’ın nükleer silahlarına geri kalmış tekniklerle karşı koyan bir şeriat devleti kuracak. Kendisine ‘güvenliğin efendisi’ diyen Netanyahu, güvenliği korumasını bilen bir lider olma vasıflarını kaybediyor.”
Protestonun önde gelen liderlerinden üniversite hocası Şekma Presler’e göre anketlerin gösterdiği gibi İsrail halkının çoğu Netanyahu’yu desteklemiyor ve iktidardan düşmesini istiyor. Protesto kampanyası, sadece gösterileri sürdürmek değil, aynı zamanda hükümeti devirmek ve planını iptal etmek ve gelecekte hiçbir hükümetin demokrasiyi diktatörlükle değiştirmeye cesaret edemeyeceği bir anayasa oluşturmak gibi iki kat bir sorumluluk taşıyor.
Üç televizyon kanalında ve Maariv gazetesinde perşembe akşamı üyayınlanan anketlerin ortak sonuçlarına göre bugün bir seçim yapılması durumunda Netanyahu’nun kampı 64 sandalyeden 50-54 sandalyeye gerileyecek ve iktidarı muhalefet kampına kaptıracak. Netanyahu’nun Likud Partisi de 32 sandalyeden 25 sandalyeye düşecek. Buna karşılık, Milletvekili Mansur Abbas liderliğindeki İslami Hareket’in oluşturduğu Birleşik Arap Listesi’nin (Ra’am) ortak olduğu ve Yair Lapid’in başını çektiği diğer kamp 61 sandalye alacak. Ancak liderliğin dizginleri, en büyük partinin lideri olan Benny Gantz’a geçecek ve 29 sandalyeye yükselecek. Ayrıca, Lapid’in partisi şu anda sahip olduğu 24 sandalyeden 18’e düşecek.
Gantz, hükümet koalisyonunun yargıda değişim meselesini canlandırmayı öne çıkarmaya çalışması halinde, sokaklardaki protestoların daha da güçleneceği tehdidinde bulundu. Sağcı hükümet koalisyonu yargı değişikliklerini Knesset’te oylamaya sunmak için tekrar bir hamle yaparsa, ‘büyük bir kitlesel depremle devletin temellerinin sarsılacağını’ vurguladı.
Gantz açıklamasında şu ifadeler kullandı:
“Anladığım kadarıyla Netanyahu, yüzümüze vurduğu bütçeyi meclisten geçirdikten sonra bir kez daha büyüklük hezeyanı yaşıyor. Ancak kendisine hatırlatmalıyım ki, aynı hatayı yapıp farklı sonuçlar beklemek aptallıktır. Yargı darbesinin tekrar gündeme gelmesi durumunda devletin temellerini sarsacak ve bu yasaları durduracağız.”
Ukrayna: Rusya'ya karşı saldırı başlatmaya hazırızhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350286-ukrayna-rusyaya-kar%C5%9F%C4%B1-sald%C4%B1r%C4%B1-ba%C5%9Flatmaya-haz%C4%B1r%C4%B1z
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in geçen yıl 24 Şubat'ta verdiği askeri operasyon emriyle başlayan savaşta çatışmalar, Donetsk'teki Bahmut'ta yoğunlaşmış durumda (AP)
Ukrayna: Rusya'ya karşı saldırı başlatmaya hazırız
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in geçen yıl 24 Şubat'ta verdiği askeri operasyon emriyle başlayan savaşta çatışmalar, Donetsk'teki Bahmut'ta yoğunlaşmış durumda (AP)
Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Başkanı Oleksiy Danilov bugün (Cumartesi) BBC'ye verdiği demeçte, Ukrayna'nın Rus kuvvetlerine karşı uzun zamandır beklenen karşı saldırısını başlatmaya hazır olduğunu söyledi.
Danilov bir tarih belirtmedi, ancak 'bölgeyi Devlet Başkanı Vladimir Putin'in işgal güçlerinden geri almaya yönelik saldırının yarın, yarından sonraki gün veya bir hafta sonra başlayabileceğini' söyledi.
Yetkili, "Ukrayna hükümetinin kararda herhangi bir hata yapma hakkı yok. Çünkü bu, kaybedemeyeceğimiz tarihi bir fırsat" dedi.
BBC'ye açıklamalarda bulunan Danilov, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin kendisini karşı saldırının konuşulacağı toplantıya çağırdığı bir telefon mesajı aldığını söyledi.
İran'da halka açık idam için büyük bir kalabalık toplandı: "Bu bir ortaçağ uygulaması"https://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350261-i%CC%87randa-halka-a%C3%A7%C4%B1k-idam-i%C3%A7in-b%C3%BCy%C3%BCk-bir-kalabal%C4%B1k-topland%C4%B1-bu-bir-orta%C3%A7a%C4%9F-uygulamas%C4%B1
İran'da halka açık idam için büyük bir kalabalık toplandı: "Bu bir ortaçağ uygulaması"
Birleşik Krallık halkı Londra'da, İran'daki idamları prostesto ediyor (Reuters)
İran'da perşembe günü yolsuzluk ve fuhuş suçlamasıyla bir kişinin idam edildiği bildirilirken aktivistlerin "ortaçağdan kalma" diye adlandırdığı, "nadiren" halka açık yapılan infaza tanıklık etmek için büyük bir kalabalık toplandı.
Yerel medyaya göre İran'ın kuzeybatısındaki Meraga şehrinin savcısı Mahmud Nemati, infaz edilen erkeğin "kadınlar ve kız çocuklarıyla yasadışı ilişkilere" girdiğini ve "yaptıklarını kaydettiği materyallerle belgelediğini" söylüyor.
Fars haber ajansına göre kişinin adının Emir Mehdi olduğu tespit edildi.
Meraga Devrim Mahkemesi 2016'da yakalanan Mehdi'yi "dünyada yolsuzluğu yayma" suçlamasıyla idam cezasına çarptırmıştı. IranWire'ın bildirdiğine göre daha sonra Yüksek Mahkeme bu cezayı onamıştı.
Perşembe günü İran haber siteleri, İran'ın Doğu Azerbaycan eyaletinde infazı izlemek üzere toplanan kalabalık grupları gösteren fotoğraflar yayımladı.
The Independent'ın haberine göre, Mehdi, yüzlerini örtmek için kar maskesi takan iki celladın yanında gözleri bağlı halde görülüyordu.
Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü (IHR) Direktörü Mahmood Amiry-Moghaddam "Uluslararası toplum bu tür ortaçağ uygulamalarını destekleyemez" diye belirtiyor. Amiry-Moghaddam bu infazın "zulüm, aşağılama ve toplumu sindirme yoluyla ömrünü uzatmaya çalışan bir hükümetin gerçek yüzünü" gösterdiğini de sözlerine ekliyor.
Ülkedeki insan hakları aktivistleri, 25 Mayıs'ta uyuşturucu ve cinayetle ilgili suçlamalarla İran'da en az 7 kişinin idam edildiğini söylüyor.
Uluslararası Af Örgütü'ne göre, İran'da Çin hariç diğer tüm ülkelerden daha fazla kişi idam edilmesine rağmen, Mehdi'ninki gibi halka açık infazlar nadir görülüyor. Geçen ay İran'da 110'dan fazla kişi idam edildi.
Gözlemciler, özellikle geçen yıldan bu yana rejimi sarsan kitlesel protestoların ardından rejimin halka korku atmosferi aşılamak istemesi nedeniyle İran'da halihazırda idamlarda sert bir artış görüldüğüne dikkat çekiyor. Mahsa Emini'nin polis nezaretinde ölmesinin ardından eylülde başlayan rejim karşıtı protestolardan beri yüzlerce kişi gözaltına alındı.
Bir hafta önce Uluslararası Af Örgütü, üç protestocunun infaz edilmesine tepki göstererek şu açıklamayı yapmıştı:
Hükümetler kamuoyu açıklamaları ve diplomatik eylemlerle, acilen ve mümkün olan en güçlü ifadelerle bu idamları kınamalı. Ancak İranlı yetkililerin ölüm cezasını amansızca kullanması karşısında bu yeterli değil. İran halkının zaman gibi bir lüksü yok; adli infaz kisvesi altında korkunç bir hızla keyfi olarak hayatları ellerinden alınıyor.
Af Örgütü açıklamasında, "Tüm devletleri, işkence ve uluslararası hukuk kapsamındaki diğer suçlarla ilgili cezai sorumluluk taşıdığına dair yeterli muteber kanıt bulunan tüm İranlı yetkililer üzerinde, evrensel yargı yetkisini kullanmaya çağırıyoruz" diye belirtmişti.
İranlı yetkililer, ölüm cezasını bir siyasi baskı aracı olarak kullanmayı artırmaları karşısında dünyanın seyirci kalmayacağını kesin bir biçimde anlamalı.
Polonya, güvenliği üzerindeki ‘olası Rus etkisini’ araştırıyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350256-polonya-g%C3%BCvenli%C4%9Fi-%C3%BCzerindeki-%E2%80%98olas%C4%B1-rus-etkisini%E2%80%99-ara%C5%9Ft%C4%B1r%C4%B1yor
Polonya, güvenliği üzerindeki ‘olası Rus etkisini’ araştırıyor
Polonyalı milletvekilleri parlamentoda oy kullanıyor (AP)
Polonya Parlamentosu, Rusya'nın ülke güvenliği üzerindeki olası etkisini araştırmak için tartışmalı bir yasa çıkardı.
Polonya haber ajansı PAP'ın bildirdiğine göre, milletvekillerinin çoğunluğu iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi’nin (PİS) dün sunduğu yasa tasarısının kabul edilmesi yönünde oy kullandı.
Eleştirmenler hükümeti, parlamento seçimlerine sadece aylar kala yeni yasayla muhalefet lideri ve eski Başbakan Donald Tusk'ı itibarsızlaştırmaya çalışmakla suçluyor. Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ise yasayı henüz imzalamadı.
Tasarıya göre, bir soruşturma komitesi 2007 ile 2022 yılları arasında ülke güvenliğine zarar veren resmi eylemlerin gerçekleşip gerçekleşmediğini inceleyecek.
Komite ayrıca, ilgili bilgilerin üçüncü taraflara aktarılıp aktarılmadığını ve Rus nüfuzu için sözleşmeler yapılıp yapılmadığını da araştıracak.
Komite’nin yaptırım tavsiyesinde bulunmasına da izin verilecek.
Fransa: DEAŞ üyesi Guavarch ve eşi hapis cezasına çarptırıldı https://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350181-fransa-dea%C5%9F-%C3%BCyesi-guavarch-ve-e%C5%9Fi-hapis-cezas%C4%B1na-%C3%A7arpt%C4%B1r%C4%B1ld%C4%B1
Fransa: DEAŞ üyesi Guavarch ve eşi hapis cezasına çarptırıldı
Kevin Guiavarch’i (sağda) Paris'teki bir mahkeme salonunda gösteren çizim (AFP)
Paris Mahkemesi, Suriye’de terör örgütü DEAŞ ile bağlantılı Fransız terörist Kevin Guavarch’ı 14 yıl hapis cezasına çarptırdı.
Mahkeme, bir alt mahkemeden Kevin Ghiavarch'a verilen cezayı da onadı. Alınan karara göre Kevin tüm hayatını parmaklıklar arkasında geçirmeyecek.
Ghiavarch’ın eşi Selma ise evde elektronik kelepçe ile altı yıl hapse mahkum edildi.
Selma karar açıklanmadan önce ‘bir anne olarak işine dönmek için fırsat istediğini’ ifade etti.
Ulusal Terörle Mücadele Savcılığı, ilk derece mahkemesi tarafından verilen kararları yetersiz bularak davanın temyize götürülmesine yol açtı, ancak Cumhuriyet Savcısı Ghiavarsh'ın ne ‘fanatik ne de deli’ olduğunu açıkladı.
30 yaşındaki Kevin, Birleşmiş Milletler tarafından en çok aranan teröristlerden biri ve 2014 yılında kara listeye alındı.
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
