Irak Başbakanı Koordinasyon Çerçevesi ile nasıl başa çıkıyor?

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
TT

Irak Başbakanı Koordinasyon Çerçevesi ile nasıl başa çıkıyor?

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Irak Meclisi’nde hükümetini savunmak için siyasi bir desteğe ihtiyacı olduğu için ‘Koordinasyon Çerçevesi’ ile karmaşık bir ilişki yürütüyor.
Bu arada, Koordinasyon Çerçevesi başbakanın görev süresinin başlarında elde edebileceği ‘başarıyı’ tekelleştirmeye hevesli.
Sudani Cumartesi günü, programını ve hükümetin hedeflerini gözden geçirmek için bir grup gazeteci ve siyasi gözlemciyle bir araya geldi.
Koordinasyon Çerçevesi politikasını savunmalarıyla tanınan gruplar görüşmede baskındı ve sık sık eski Başbakan Mustafa Kazımi hükümetine eleştirilerde bulundular.
Genel olarak Sudani, hükümet performansıyla ilgili kamuoyunda siyasi desteğe sahip.
Hükümete yakın bir siyasi danışmana göre, Sudani çok organize ve eylemlerine yasal metinler ve anayasal bir şemsiye eşlik etmesini sağlıyor.
Ancak, Koordinasyon Çerçevesi güçlerinin Sudani’nin adımlarını dikkatle izlediği de açık.
Bu izlemenin amacının hükümete gerekli desteği sağlamak olduğu doğru.
Ancak, Sudani’nin yeni seçimlerden önce halk desteğine sahip siyasi bir ‘ikon’ haline gelmesini engellemenin yanı sıra 2019 yılından bu yana siyasi olarak zarar gören Şii kanadın toparlanması ile ilgili kontrolcü bir arzu ışığında, bu siyasi ittifaktaki etkili partiler, hükümet tarafından yapılan her türlü ilerlemeyi tekelleştirmeye de hevesli.
Bu bağlamda, Sudani ile görüşmeye katılanlardan gazeteci Mazen Zaidi, başbakanın Koordinasyon Çerçevesi ile yasal olarak ilişkisini doğruladığını bildirerek, “İki tarafın gizli tavizler değil, karşılıklı yükümlülükleri var” dedi.
Ancak Sudani, gazeteciler ve siyasi gözlemcilerle görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, siyasi bağlantısına veya Koordinasyon Çerçevesi güçleriyle olan ilişkisine herhangi bir atıfta bulunmadı.
Sudani, çoğu hükümet programıyla ilgili olan açıklamasında, Stephen Troell isimli ABD vatandaşının Bağdat’ta öldürülme zamanlamasının kasıtlı olduğunu ve bunun arkasında hükümeti sınamak isteyenlerin durduğunu ifade etti.
Başbakan, “Bizi faillere götüren ipuçlarımız var ve ben şahsen soruşturmaların ilerlemesini takip ediyorum” dedi.
Sudani, önceki hükümetin bıraktığı ‘ağır miras’ konusundaki hayal kırıklığına da değindi.
Hükümetin Koordinasyon Çerçevesi’ne bağımlılığını tanımlamanın, Sudani’yi atama kararı ve hükümeti kurma müzakereleri ile ilgili olduğu görülüyor.
Başbakan, o süreçte bazı Şii parti liderlerinin ilk tercihi değildi.
Koordinasyon Çerçevesi’nden bir lider, “Sudani, bakanlıkları dağıtma müzakerelerinden bu yana Koordinasyon Çerçevesi’nden büyük bir baskıya maruz kaldı. Ancak kendi dengelerini yaratmayı başardı. Bu da Koordinasyon Çerçevesi’ne kendisiyle tam olarak uyuşmayan bir çizgiye sahip bir başbakanla uğraştığının sinyallerini verdi” dedi.



Irak'ın "Koordinasyon Çerçevesi" "bir lider değil, bir cumhurbaşkanı" istiyor

Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
TT

Irak'ın "Koordinasyon Çerçevesi" "bir lider değil, bir cumhurbaşkanı" istiyor

Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)

11 Kasım 2025'te yapılan Irak parlamento seçimlerinden bir hafta sonra, "Koordinasyon Çerçevesi"ndeki 12 Şii parti lideri, başbakan adayı gösterme yetkisine sahip "en büyük blok" olduklarını belirten bildiriyi imzaladı. Görevden ayrılan Başbakan Muhammed es-Sudani'nin, ikinci bir dönem için göreve devam etme niyeti konusunda yaşanan anlaşmazlığın ardından imza töreninde hazır bulunması dikkat çekiciydi.

Şarku'l Avsat'ın kaynaklardan edindiği bilgiye göre, "koordinasyon çerçevesindeki üç önemli Şii lider, güçlü yetkilere ve tam desteğe sahip bir icra direktörü gibi birini bulma konusunda anlaştı, ancak bu pozisyonda siyasi bir lider istemiyorlar."

Kaynaklar, "Koordinasyon Çerçevesi"ndeki kilit liderlerin, bir sonraki aşamada pozisyonu yönetecek siyasi denklemi değerlendirmek üzere pozisyon için aday listelerinin incelenmesini geçici olarak durdurduğunu bildirdi ve "Es-Sudani'nin kısa listeye girdiğini, ancak farklı bir durumda olduğunu" vurguladı.

Eski Başbakan Nuri el-Maliki, Sudani'nin göreve dönmesine şiddetle karşı çıkıyor, ancak koalisyon içindeki sınırlı sayıda parti, "mevki için yeni kriterler kabul edilirse" itiraz etmeyecek. Şii bir lider, "koalisyon içindeki liderlerin son zamanlarda masada oturan ve önemli kararlar hakkında lider olarak oy kullanma hakkına sahip olan kişilerin sayısının artmasından duydukları hoşnutsuzluğu ve kızgınlığı dile getirdiklerini" belirtti.


Suriye "Sezar yaptırımlarından" kurtulmaya hazırlanıyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)
TT

Suriye "Sezar yaptırımlarından" kurtulmaya hazırlanıyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)

Suriye, şahinlerden Cumhuriyetçi bir kongre üyesinin, devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed döneminde uygulanan "Sezar Yasası" yaptırımlarının ekonomisi üzerindeki etkilerini ortadan kaldırma yönünde yeni bir adım attı. Bu yasayı yürürlükten kaldırmayı reddeden şahin partili bir kongre üyesinin, bu kararı şartlı olarak geri çektiğini açıklamasının ardından, yaptırımların ülke ekonomisi üzerindeki etkilerini ortadan kaldırma yönünde yeni bir durum ortaya çıktı.

Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Temsilci Brian Mast'ın, Washington'da Suriye Geçici Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile görüşmesine rağmen "Sezar Yasası"nı yürürlükten kaldırmayı reddetme tutumundan vazgeçmemesinin yol açtığı bir beklenti ve hayal kırıklığı döneminin ardından, Mast pazartesi akşamı tutumunda köklü bir değişiklik duyurdu. Şam'a yönelik kapsamlı yaptırımların kaldırılmasına desteğini teyit etti, ancak Suriye Geçici Hükümeti'nin Mast'ın "bölgenin istikrarı için elzem" olarak gördüğü taahhütleri yerine getirmemesi halinde yaptırımların yeniden uygulanmasına olanak tanıyan "belirli koşullar" dahilinde.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Kongre perde arkasında, aralık ayı başında yaptırımların tamamen kaldırılmasına yönelik oylamanın hazırlıkları kapsamında, Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası'nı sonuçlandırmak için Temsilciler Meclisi ve Senato arasında yoğun görüşmeler yürütülüyor.


Lübnan Cumhurbaşkanı, İsrail ile gerginliği sona erdirme girişimini duyurdu

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)
TT

Lübnan Cumhurbaşkanı, İsrail ile gerginliği sona erdirme girişimini duyurdu

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, İsrail ile yaşanan güvenlik gerginliğini çözmek için "kapsamlı bir girişim" sundu. Girişim, Lübnan ordusunun Litani Nehri'nin güneyindeki bölgeye tam olarak konuşlandırılması ve sınır bölgesinde istikrarın tam olarak sağlanması için müzakerelerin başlatılmasına dayanıyor.

Avn, Bağımsızlık Günü konuşmasında, Lübnan ordusunun İsrail tarafından işgal edilen noktaların kontrolünü "tüm ihlal ve saldırıların durdurulması ve İsrail ordusunun tüm noktalardan çekilmesinin hemen ardından" ele geçireceği beş maddelik bir girişim duyurdu. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre ayrıca beş üyeli bir komiteye, "Litani Nehri'nin güneyindeki bölgenin Lübnan silahlı kuvvetlerinin tek kontrolü altında olmasını ve kendi kuvvetleri aracılığıyla yetkilerini genişletmelerini" sağlama görevini verdi.

Dördüncü maddesinde, Lübnan devletinin "BM, ABD veya (İsrail ile) ortak uluslararası himaye altında, sınır ötesi saldırıların kalıcı olarak durdurulması formülünü içeren herhangi bir anlaşmayı müzakere etmeye hazır olduğunu" belirtirken, "Lübnan'ın kardeş ve dost ülkeleri, Lübnan ordusunu destekleyecek ve yeniden yapılanmaya yardımcı olacak uluslararası bir mekanizma için net ve kesin tarihler belirleyerek bu süreci denetleyeceğini" belirtti. "Bu girişime hazırız ve kararlıyız" diye vurguladı.