Kanarya Adaları’nda astronot eğitimi

Kanarya Adaları'ndaki bir yanardağın yapısı Ay ve Mars'a benziyor.

Astronot Alexander, volkanik kayalardan örnek topladı. (AFP)
Astronot Alexander, volkanik kayalardan örnek topladı. (AFP)
TT

Kanarya Adaları’nda astronot eğitimi

Astronot Alexander, volkanik kayalardan örnek topladı. (AFP)
Astronot Alexander, volkanik kayalardan örnek topladı. (AFP)

Astronot Alexander Gerst, Kanarya Adaları'ndan birinde volkanik kaya örneği topluyor. 46 yaşındaki bu Alman astronot ve Avrupa Uzay Ajansı üyesi, çalışmalarını halen özellikle Afrika'nın kuzeybatı kıyısındaki Kanarya Adaları'na dahil Lanzarote'deki Los Volcanes Tabiat Parkı'nda yürütüyor. Siyah lav alanları, kraterleri ve volkanik akıntılarıyla Lanzarote'nin jeolojisi, Ay ve Mars'ın doğasına o kadar benziyor ki Avrupa Uzay Ajansı ve ABD Uzay Ajansı (NASA) astronotlarını eğitmek için bu adaya gönderiyor.
Gerst "Buranın ay yüzeyinde bulduklarımıza çok benzeyen lavları var" dedi ve adanın ‘eşsiz bir eğitim alanı’ olduğunu sözlerine ekledi. Uluslararası Uzay İstasyonu'nda iki görevi tamamlayan Gerst, son on yılda Avrupa Uzay Ajansı'nın Lanzarote'deki Pangea kursuna katılan yaklaşık on astronotundan biri.
Adını eski süper kıtadan alan Pangea, astronotların yanı sıra uzay mühendisleri ve jeologlara diğer gezegenlere görevlere gitme becerileri kazandırmayı amaçlıyor. Kursiyerler, kaya örneklerini nasıl tanımlayacaklarını, toplayacaklarını, mikroorganizmaların yerinde DNA analizini nasıl yapacaklarını ve bulgularını kontrol merkezine nasıl rapor edeceklerini öğreniyorlar. Kursun teknik direktörü Francesco Sauro, "Burada, Ay'da yapmak zorunda kalacakları arazi keşfini deneyimlemek için sahaya iniyorlar" dedi.
Gerst de yeni tamamladığı Pangea kursunun astronotları kendi başlarına, çok uzaklarda çalışmaya hazırlamaya yardımcı olduğunu vurguladı. "Bir sorunla karşılaşırsak, bunu kendimiz çözmeliyiz" ifadesini kullandı. Gerst, kursunu NASA'nın en kıdemli astronotlarından biri olan Stephanie Wilson ile birlikte tamamladı. Her ikisi isim de NASA'nın aya yaptığı insanlı görevler için potansiyel adaylar olarak görülüyor.
NASA'nın Artemis programı, astronotları 2025 gibi erken bir tarihte ay yüzeyine döndürmeyi hedefliyor. Ancak birçok uzman bu sürenin daha uzun olabileceği görüşünde. 1969 - 1972 yılları arasında altı Apollo görevi sırasında 12 astronot ayda yürüdü. Ay'a dönüş, olası bir Mars yolculuğundan önce zorunlu bir görev olarak görülüyor.



Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bilim insanları, Parkinson hastalığının erken belirtilerini saptamak için el hareketlerini yapay zekayla analiz eden özel bir kalem geliştirdi. Bu gelişme, hastalığın düşük maliyetli teşhisine önayak olabilir.

Bu cihaz, dünya çapında 10 milyon kişiyi etkileyen bu nörolojik hastalığa sahip olan ve olmayan kişilerin yazma şeklindeki farklılıkları tespit edebiliyor. Hastalığın belirtileri arasında titreme ve uzuv ve vücut hareketlerinde bozulma yer alıyor.

Parkinson hastalığı, Alzheimer'dan sonra en yaygın ikinci nörodejeneratif hastalık ve bu tür rahatsızlıklar arasında en hızlı ilerleyeni.

Ancak genellikle hastanın motor becerilerini gözlemleyerek yapılan teşhisler, uzman eksikliği nedeniyle düşük ve orta gelirli ülkelerde yetersiz kalıyor.

El yazısı, beyin-el koordinasyonu gerektiren karmaşık bir süreç ve önceki araştırmalar, Parkinson hastalığının el yazısını önemli ölçüde etkilediğini gösterdi.

Manyetik mürekkep içeren yapay zekalı kalem, el yazısı örneklerini analiz ederek Parkinson hastalığının belirtilerini tespit ediyor. Kaliforniya Üniversitesi'nin Los Angeles kampüsünden araştırmacılar, "Burada, yumuşak manyetoelastik uç ve manyetik sıvı mürekkep içeren, hem yüzeydeki hem de havadaki yazma hareketlerini hassas ve niceliksel olarak yüksek kaliteli, analiz edilebilir elektrik sinyallerine dönüştürebilen, kendi kendine çalışan, Parkinson hastalığı teşhisi için bir teşhis kalemi geliştirdik" dedi.
 

Görsel kaldırıldı.

Parkinson hastalığı tanı kalemi (Jun Chen)


Araştırmacılar, yapay zeka sisteminin yardımıyla kalemin, Parkinson hastası üç kişinin el yazısı örneklerini 13 sağlıklı katılımcının el yazısı örneklerinden başarıyla ayırt edebildiğini gösterdi.

Cihazın 16 kişilik küçük bir grupta Parkinson hastalığını yüzde 95'in üzerinde doğrulukla tespit edebildiğini buldular.

Araştırmacılar, kalemin düşük maliyetli, doğru ve yaygın şekilde dağıtılabilir bir teknolojiye dönüştürülerek, geniş nüfuslu ve kaynakları sınırlı bölgelerde Parkinson teşhisini iyileştirmesini umduklarını belirtti.

Geliştirdiğimiz tanı kalemi, büyük nüfuslarda ve kaynakların sınırlı olduğu bölgelerde Parkinson hastalığı tanısını iyileştirme potansiyeline sahip, düşük maliyetli, yaygın şekilde dağıtılabilir ve güvenilir bir teknolojiyi temsil ediyor.

Bu, henüz muhtemel Parkinson hastası olduğunu bilmeyen, tedavi görmemiş bireyler için özellikle faydalı.


Independent Türkçe, independent.co.uk/tech