Yemen Başbakanı Abdulmelik, insani yardım kuruluşlarının Husilerin engellerine yönelik sessizliğini eleştirdi


Dr. Muin Abdulmelik, Aden’de BM kuruluşlarının temsilcileriyle yaptığı görüşmede (SABA)
Dr. Muin Abdulmelik, Aden’de BM kuruluşlarının temsilcileriyle yaptığı görüşmede (SABA)
TT

Yemen Başbakanı Abdulmelik, insani yardım kuruluşlarının Husilerin engellerine yönelik sessizliğini eleştirdi


Dr. Muin Abdulmelik, Aden’de BM kuruluşlarının temsilcileriyle yaptığı görüşmede (SABA)
Dr. Muin Abdulmelik, Aden’de BM kuruluşlarının temsilcileriyle yaptığı görüşmede (SABA)

Yemen hükümeti, Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı kuruluşların Husi ihlalleri, ‘insani erişim’ önündeki engelleri ve yardımların savaş harcaması konusundaki sessizliğini eleştirdi. Başbakan Muin Abdulmelik, milislerin ihracat limanlarına yönelik son saldırılarının tüm kırmızı çizgileri ihlal ettiğini belirtti.
Yemen hükümeti, Ulusal Savunma Konseyi’nin ‘Husileri yerel yasalar uyarınca terör örgütü olarak sınıflandırması’ sonrasında bu saldırılarla bağlantılı olarak Husi liderlere karşı bir dizi cezai tedbiri onaylamıştı.
Resmi kaynaklara göre Abdulmelik, BM Yemen İnsani Yardım Koordinatörü David Gresley’in de katılımıyla insani yardım çalışmalarıyla ilgili meseleleri ele almak üzere düzenlenen BM’nin Yemen’de faaliyet gösteren ofisleri, ajansları ve kuruluşlarının başkanları ve temsilcilerinin Aden’deki toplantısına başkanlık etti.
SABA haber ajansına göre toplantıda, acil insani yardım ve sürdürülebilir kalkınma arasında uyum sağlama çabalarının yanı sıra insani yardım çalışmaları ve terörist Husi milislerin insani yardımları engelleme ve halkın acılarını artırma amaçlı uydurma engellerine karşı mücadele yolları ile ilgili konular ele alındı.
Toplantıda ayrıca, Husi milisleri ‘terörist grup’ olarak sınıflandırma kararının ‘yardım ve insani yardım çalışmalarını etkilememesini sağlamak için’ Yemen hükümeti tarafından uygulamaya konulan pratik önlemler masaya yatırıldı.
Başbakan Muin Abdulmelik, terörist Husi milislerin ham petrol ihracat limanlarına düzenlediği terör saldırılarını ‘tüm kırmızı çizgilerin ihlali’ olarak nitelendirirken, saldırıların insani durumu, insani krizi hafifletme çabalarını ve Yemen’deki barış çabalarını riske attığına dikkati çekti. Ayrıca ülkenin hayati ekonomik kaynaklarını güvence altına almanın, bugün devletin ana görevi olduğunu ve tüm insani, diplomatik, siyasi ve askeri harekât yollarının bununla bağlantılı olduğunu vurguladı.
Abdulmelik, terörist Husi milislerin ‘kontrolleri altındaki bölgelerde insani yardım faaliyetlerinin ve uluslararası kuruluşların çabalarının karşısına koyduğu’ engellere ve keyfi tedbirlerine karşı sessizliğini eleştirirken, “Bu durum, terör örgütünün insani meseleyi siyasi şantaj için bir kart olarak kullanmasına yol açtı” dedi.
Yemen Başbakanı, Husilerin şantajlarına, ‘yardım çalışmalarını Yemen halkına karşı verilen savaşı finanse etme, bölgesel ve uluslararası güvenliği tehdit etme yoluna saptırma’ uygulamalarına karşı güçlü bir BM tavrı gerektirdiğini vurguladı.
Muin Abdulmelik, milislerin Yemenliler için bir umut kapısı olan insani ateşkesin şartlarını yerine getirmemesi, ateşkesin uzamasını reddetmesi, ülkenin ekonomik yeteneklerini ve uluslararası nakliye hatlarını hedef alarak tehlikeli bir tırmanışa neden olmasını, ‘şiddetin daha yüksek bir düzeyde geri dönmesi ve insani acıların ikiye katlanması için’ bir baskı olarak nitelendirdi.
Abdulmelik, hükümetinin, Yemen halkına karşı sorumluluklarına dayanarak, ‘terörist Husi milislerin suçlarını sıkı bir şekilde ele alacağını’ vurguladı.
Yardım kuruluşlarının temsilcilerine hitaben konuşma yapan Başbakan, Husi milislerin ‘terör grubu’ olarak sınıflandırılmasının, uygulamalarının doğal bir sonucu olduğunu ve bu kararın uygulanması için sıkı önlemler alınacağını dile getirdi.
Muin Abdulmelik, hükümetinin bu uygulamaların spesifik olması, Yemenlilere ve onların yeteneklerine karşı ihlaller işleyen kişi ve kuruluşlara yönelik olması konusunda kararlı olduğunu belirtti.
Yemen Başbakanı, hükümet ve yardım kuruluşları arasındaki mevcut ortaklığı, yardım ve kalkınma faaliyetlerinin daha çok kolaylaştırılmasına katkı sağlayan net çalışma programlarına ve politikalarına dönüştürmeyi sürdürmenin önemli olduğunu dile getirirken, mevcut insani durumun tehlikesine karşı uyardı.
Resmi Yemen kaynaklarına göre BM ofislerinin, kurum ve kuruluşlarının başkanları ve temsilcileri, çalışmalarını hükümetle kararlaştırılacak öncelikler çerçevesinde geliştirmeye istekli olduklarını aktardı. Yetkililer ayrıca, genel durumu incelemek ve insani ve yardım çalışmalarını güçlendirmek için ilerleyen günlerde Taiz’i ziyaret edeceklerine dikkati çekti.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.