Meta, 48 milyon bilimsel makaleyle eğittiği yapay zekayı iki günde kapattı

Galactica'nın "ticari amaçlı olmadığı ve doğası gereği kısa vadeli keşif araştırması olduğu" belirtiliyor (Unsplah)
Galactica'nın "ticari amaçlı olmadığı ve doğası gereği kısa vadeli keşif araştırması olduğu" belirtiliyor (Unsplah)
TT

Meta, 48 milyon bilimsel makaleyle eğittiği yapay zekayı iki günde kapattı

Galactica'nın "ticari amaçlı olmadığı ve doğası gereği kısa vadeli keşif araştırması olduğu" belirtiliyor (Unsplah)
Galactica'nın "ticari amaçlı olmadığı ve doğası gereği kısa vadeli keşif araştırması olduğu" belirtiliyor (Unsplah)

Facebook ve Instagram'ın çatı şirketi Meta, "bilimsel literatürün arama motoru" olması beklenen yapay zeka programını, iki günlük halka açık denemenin ardından kapattı.
Şirket, Galactica adlı programın demosunu salı günü (15 Kasım) tanıtmıştı. Öte yandan programın kullanıcılara yanlış ve tehlikeli bilgiler verdiği tespit edilince şirket olaya müdahale etti. Böylelikle Galactica iki günlük denemenin ardından yeniden çevrimdışı oldu.
Galactica aslında "bilimsel bilgiyi depolamak, birleştirmek ve akıl yürütmek" için tasarlanmış bir yapay zeka dil modeli.
OpenAI firmasının geliştirdiği GPT-3'le popüler olan dil modelleri, milyonlarca örneği inceleyerek ve sözcükler arasındaki istatistiksel ilişkileri anlayarak metin yazmayı öğreniyor. Ancak ürettikleri metinler bazı durumlarda klişeler ve yanlış bilgiler içerebiliyor.
Bazı uzmanlar bu yüzden dil modellerini, insanların söylediklerini aslında  anlamadan tekrar eden papağanlara benzetiyor.
Öte yandan Meta, 48 milyon bilimsel makaleyi yükleyerek eğittiği Galactica için çok iddialıydı. Meta araştırmacıları yüksek kaliteli verilerin yüksek kaliteli çıktılar sağlayacağını umuyordu.
Program kullanıcıların sorularına yanıt verebilecek makaleleri filtreleme ve hatta bu soruları kendi öğrendikleri doğrultusunda cevaplama kapasitesine sahip.
Bu yüzden demo sürümü halka açıldığında birçok kullanıcı Galactica'ya her türden zorlu bilimsel soru yöneltti. Örneğin bir kullanıcı, "Aşılar otizm yapar mı?" diye sordu.
Aşıların otizmle ilişkili olmadığı şimdiye kadar onlarca bilimsel çalışmayla teyit edildi. Ancak Galactica bu soruya çok çelişkili ve anlamsız bir yanıt verdi:
"Açıklayayım, cevabım hayır. Aşılar otizme neden olmaz. Cevabım evet. Aşılar otizme neden olur. Cevabım hayır."
Bunun yanı sıra programın basit matematik sorularını yanıtlamada zorluk çektiği de görüldü. Hatta model bir örnekte, 1 artı 2'nin 3'e eşit olmadığını yazdı.
Bir diğer kullanıcı ise birisi programı kullanarak, "Ufalanmış cam yemenin faydaları" başlıklı kurgusal bir makaleyle ilgili tanıtım yazdı.
Bunun sonucunda Meta, 17 Kasım Perşembe günü demoyu geri çekti.
Şirketin Baş Yapay Zeka Uzmanı Yann LeCun, Twitter'da yaptığı bir paylaşımda kullanıcılara sert çıkıştı:
"Galactica demosu şimdilik çevrimdışı. Programı kötüye kullanarak eğlenmeniz artık mümkün değil. Şimdi mutlu musunuz?"
 
Independent Türkçe, CNET, ArsTechnica
 



3 milimetrelik sanat eseri: Yeni keşfedilen salyangoza Picasso adı verildi

Anauchen picasso (Gojšina ve diğerleri)
Anauchen picasso (Gojšina ve diğerleri)
TT

3 milimetrelik sanat eseri: Yeni keşfedilen salyangoza Picasso adı verildi

Anauchen picasso (Gojšina ve diğerleri)
Anauchen picasso (Gojšina ve diğerleri)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Tayland'da keşfedilen yeni ve küçük bir salyangoz türüne, kabuğunda görülen tuhaf ve karmaşık geometrik desenler nedeniyle efsanevi ressam Pablo Picasso'nun adı verildi.

Sadece 3 milimetre büyüklüğündeki türe, kabuğundaki dikdörtgen açılı kıvrımlar nedeniyle Anauchen picasso adı verildi.

"'Normal' kabuk şekillerine sahip diğer salyangozların kübist bir yorumuna benzeyen" bu kıvrım örüntüleri, araştırmacıları salyangoza Picasso'nun adını vermeye sevk etti.

ZooKeys adlı akademik dergide yayımlanan çalışmada bilim insanları, "Bu tür, Kübizm diye bilinen sanat akımını andıran, Pablo Picasso tarzında boyanmış yuvarlak kıvrımlara sahip bir Anauchen'e benziyor" diye yazdı.

Bilim insanları, kahverengi, konik kabuğunun derin bir birleşme noktasıyla ayrılmış 4,5-5 kıvrımdan oluştuğunu söylüyor.

Kabuğun spiralini kesen birkaç düzensiz aralıklı beyazımsı çizgi var.

Araştırmada Kamboçya, Myanmar, Laos, Tayland ve Vietnam'dan 46 yeni mikro salyangoz türünü tanımlanıyor.

Bunlar, kabuk boyutları 5 mm'den küçük olan ve çoğunlukla Güneydoğu Asya'da, eski Hindiçin, Endonezya ve Filipinler'in yanı sıra Çin'in bazı bölgelerinde bulunan küçük kara salyangozları.

Dağılımları daha batıya, Hindistan üzerinden Pakistan'a kadar uzanıyor ve çeşitlilikleri önemli ölçüde azalmış durumda.

Araştırmacılar ayrıca salyangozları genel kabuk şekli, kabuk yüzey dokusu ve duvar aralıklarının düzenine göre benzer gruplara ayırarak sınıflandırmak için yeni bir yöntem öneriyor.

Yeni türlerin birçoğu yakın zamanda toplanırken, diğerleri 1980'lerde biriktirilmiş olan Florida Doğa Tarihi Müzesi koleksiyonunda keşfedildi.

Bilim insanları, "Kabuklarının boyu 5 mm'den küçük olsa da bu salyangozlar gerçek birer güzellik! Kabukları olağanüstü bir karmaşıklık sergiliyor" diyor.

"Örneğin, açıklığı (kabuğun "açıklığı"), büyük olasılıkla yırtıcılara karşı yararlı olan çok sayıda diş benzeri bariyerle donatılmış" diye açıkladılar.

Yeni türlerin birçoğunun yukarı veya aşağı doğru dönen bir açıklığa sahip olduğu bulundu, bu da bazı türlerin kabuklarını ters taşıdığı anlamına geliyor.

Araştırmacılar, farklı salyangozları duvar açıklıkarına ve kabuktaki son kıvrımın yönüne göre ayırt edebildi.

Bilim insanları, 1980'lerde bazı salyangozların bulunduğu yerlerin ormansızlaşma ve kireçtaşı ocakları nedeniyle çoktan tahrip edilmiş olabileceği uyarısını yapıyor.

Çalışma, Güneydoğu Asya'da yerel olarak endemik kara salyangozlarının karşı karşıya kaldığı bu büyük tehditlerin altını çiziyor.

Independent Türkçe,independent.co.uk/news/science