عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Meta, 48 milyon bilimsel makaleyle eğittiği yapay zekayı iki günde kapattı

Galactica'nın "ticari amaçlı olmadığı ve doğası gereği kısa vadeli keşif araştırması olduğu" belirtiliyor (Unsplah)
Galactica'nın "ticari amaçlı olmadığı ve doğası gereği kısa vadeli keşif araştırması olduğu" belirtiliyor (Unsplah)
TT
TT

Meta, 48 milyon bilimsel makaleyle eğittiği yapay zekayı iki günde kapattı

Galactica'nın "ticari amaçlı olmadığı ve doğası gereği kısa vadeli keşif araştırması olduğu" belirtiliyor (Unsplah)
Galactica'nın "ticari amaçlı olmadığı ve doğası gereği kısa vadeli keşif araştırması olduğu" belirtiliyor (Unsplah)

Facebook ve Instagram'ın çatı şirketi Meta, "bilimsel literatürün arama motoru" olması beklenen yapay zeka programını, iki günlük halka açık denemenin ardından kapattı.
Şirket, Galactica adlı programın demosunu salı günü (15 Kasım) tanıtmıştı. Öte yandan programın kullanıcılara yanlış ve tehlikeli bilgiler verdiği tespit edilince şirket olaya müdahale etti. Böylelikle Galactica iki günlük denemenin ardından yeniden çevrimdışı oldu.
Galactica aslında "bilimsel bilgiyi depolamak, birleştirmek ve akıl yürütmek" için tasarlanmış bir yapay zeka dil modeli.
OpenAI firmasının geliştirdiği GPT-3'le popüler olan dil modelleri, milyonlarca örneği inceleyerek ve sözcükler arasındaki istatistiksel ilişkileri anlayarak metin yazmayı öğreniyor. Ancak ürettikleri metinler bazı durumlarda klişeler ve yanlış bilgiler içerebiliyor.
Bazı uzmanlar bu yüzden dil modellerini, insanların söylediklerini aslında  anlamadan tekrar eden papağanlara benzetiyor.
Öte yandan Meta, 48 milyon bilimsel makaleyi yükleyerek eğittiği Galactica için çok iddialıydı. Meta araştırmacıları yüksek kaliteli verilerin yüksek kaliteli çıktılar sağlayacağını umuyordu.
Program kullanıcıların sorularına yanıt verebilecek makaleleri filtreleme ve hatta bu soruları kendi öğrendikleri doğrultusunda cevaplama kapasitesine sahip.
Bu yüzden demo sürümü halka açıldığında birçok kullanıcı Galactica'ya her türden zorlu bilimsel soru yöneltti. Örneğin bir kullanıcı, "Aşılar otizm yapar mı?" diye sordu.
Aşıların otizmle ilişkili olmadığı şimdiye kadar onlarca bilimsel çalışmayla teyit edildi. Ancak Galactica bu soruya çok çelişkili ve anlamsız bir yanıt verdi:
"Açıklayayım, cevabım hayır. Aşılar otizme neden olmaz. Cevabım evet. Aşılar otizme neden olur. Cevabım hayır."
Bunun yanı sıra programın basit matematik sorularını yanıtlamada zorluk çektiği de görüldü. Hatta model bir örnekte, 1 artı 2'nin 3'e eşit olmadığını yazdı.
Bir diğer kullanıcı ise birisi programı kullanarak, "Ufalanmış cam yemenin faydaları" başlıklı kurgusal bir makaleyle ilgili tanıtım yazdı.
Bunun sonucunda Meta, 17 Kasım Perşembe günü demoyu geri çekti.
Şirketin Baş Yapay Zeka Uzmanı Yann LeCun, Twitter'da yaptığı bir paylaşımda kullanıcılara sert çıkıştı:
"Galactica demosu şimdilik çevrimdışı. Programı kötüye kullanarak eğlenmeniz artık mümkün değil. Şimdi mutlu musunuz?"
 
Independent Türkçe, CNET, ArsTechnica
 

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news