عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Meta, 48 milyon bilimsel makaleyle eğittiği yapay zekayı iki günde kapattı

Galactica'nın "ticari amaçlı olmadığı ve doğası gereği kısa vadeli keşif araştırması olduğu" belirtiliyor (Unsplah)
Galactica'nın "ticari amaçlı olmadığı ve doğası gereği kısa vadeli keşif araştırması olduğu" belirtiliyor (Unsplah)
TT
TT

Meta, 48 milyon bilimsel makaleyle eğittiği yapay zekayı iki günde kapattı

Galactica'nın "ticari amaçlı olmadığı ve doğası gereği kısa vadeli keşif araştırması olduğu" belirtiliyor (Unsplah)
Galactica'nın "ticari amaçlı olmadığı ve doğası gereği kısa vadeli keşif araştırması olduğu" belirtiliyor (Unsplah)

Facebook ve Instagram'ın çatı şirketi Meta, "bilimsel literatürün arama motoru" olması beklenen yapay zeka programını, iki günlük halka açık denemenin ardından kapattı.
Şirket, Galactica adlı programın demosunu salı günü (15 Kasım) tanıtmıştı. Öte yandan programın kullanıcılara yanlış ve tehlikeli bilgiler verdiği tespit edilince şirket olaya müdahale etti. Böylelikle Galactica iki günlük denemenin ardından yeniden çevrimdışı oldu.
Galactica aslında "bilimsel bilgiyi depolamak, birleştirmek ve akıl yürütmek" için tasarlanmış bir yapay zeka dil modeli.
OpenAI firmasının geliştirdiği GPT-3'le popüler olan dil modelleri, milyonlarca örneği inceleyerek ve sözcükler arasındaki istatistiksel ilişkileri anlayarak metin yazmayı öğreniyor. Ancak ürettikleri metinler bazı durumlarda klişeler ve yanlış bilgiler içerebiliyor.
Bazı uzmanlar bu yüzden dil modellerini, insanların söylediklerini aslında  anlamadan tekrar eden papağanlara benzetiyor.
Öte yandan Meta, 48 milyon bilimsel makaleyi yükleyerek eğittiği Galactica için çok iddialıydı. Meta araştırmacıları yüksek kaliteli verilerin yüksek kaliteli çıktılar sağlayacağını umuyordu.
Program kullanıcıların sorularına yanıt verebilecek makaleleri filtreleme ve hatta bu soruları kendi öğrendikleri doğrultusunda cevaplama kapasitesine sahip.
Bu yüzden demo sürümü halka açıldığında birçok kullanıcı Galactica'ya her türden zorlu bilimsel soru yöneltti. Örneğin bir kullanıcı, "Aşılar otizm yapar mı?" diye sordu.
Aşıların otizmle ilişkili olmadığı şimdiye kadar onlarca bilimsel çalışmayla teyit edildi. Ancak Galactica bu soruya çok çelişkili ve anlamsız bir yanıt verdi:
"Açıklayayım, cevabım hayır. Aşılar otizme neden olmaz. Cevabım evet. Aşılar otizme neden olur. Cevabım hayır."
Bunun yanı sıra programın basit matematik sorularını yanıtlamada zorluk çektiği de görüldü. Hatta model bir örnekte, 1 artı 2'nin 3'e eşit olmadığını yazdı.
Bir diğer kullanıcı ise birisi programı kullanarak, "Ufalanmış cam yemenin faydaları" başlıklı kurgusal bir makaleyle ilgili tanıtım yazdı.
Bunun sonucunda Meta, 17 Kasım Perşembe günü demoyu geri çekti.
Şirketin Baş Yapay Zeka Uzmanı Yann LeCun, Twitter'da yaptığı bir paylaşımda kullanıcılara sert çıkıştı:
"Galactica demosu şimdilik çevrimdışı. Programı kötüye kullanarak eğlenmeniz artık mümkün değil. Şimdi mutlu musunuz?"
 
Independent Türkçe, CNET, ArsTechnica
 

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news