Afganistan'da ekonomik kriz derinleşiyor: Kimisi çocuğunu, kimisi de böbreğini satıyor

"Eğer hayat böyle devam ederse yaşayabileceğimi zannetmiyorum"

Birleşmiş Milletler, Taliban'ın Afganistan'da birçok hak ihlali yaptığını savunurken, Taliban'sa iddiaları yalanlıyor (Reuters)
Birleşmiş Milletler, Taliban'ın Afganistan'da birçok hak ihlali yaptığını savunurken, Taliban'sa iddiaları yalanlıyor (Reuters)
TT

Afganistan'da ekonomik kriz derinleşiyor: Kimisi çocuğunu, kimisi de böbreğini satıyor

Birleşmiş Milletler, Taliban'ın Afganistan'da birçok hak ihlali yaptığını savunurken, Taliban'sa iddiaları yalanlıyor (Reuters)
Birleşmiş Milletler, Taliban'ın Afganistan'da birçok hak ihlali yaptığını savunurken, Taliban'sa iddiaları yalanlıyor (Reuters)

Afganistan'daki ekonomik durum, ABD birliklerinin geçen yıl çekilmesi ve Taliban'ın ülkenin yönetimini ele geçirmesinin ardından kötüleşmeye devam ediyor.
Birleşik Krallık'ın kamu yayımcısı BBC'ye konuşan Abdul Vahap, yaşadıkları zorlukları şöyle anlattı:
"Çocuklarımız sürekli ağlıyor, uyuyamıyorlar. Yemeğimiz yok. Onlara sakinleşmeleri için eczaneden ilaç alıp veriyoruz."
Herat şehrinde Vahap gibi birçok aile aç çocuklarını sakinleştirebilmek için bu yönteme başvuruyor.
En küçüğü 1 yaşında olan 6 çocuk babası Ghulam Hazret de alprazolam adlı ilacı kullandıklarını söyledi. Bu, panik ve kayıp bozukluklarında kullanılan sakinleşticilerden.
BBC, ailelerin escitalopram ve sertraline gibi depresyonla kaygı bozukluğu tedavisinde kullanılan ilaçları da çocuklarına verdiğini aktardı.
Doktorlarsa yeterli beslenmeyen çocuklarda bu ilaçların böbrekleri olumsuz etkileyebileceğini ve davranış bozukluklarına yol açabileceğini söyledi.
Bu ilaçların 5 tableti 10 Afgan Afganisi'ne (yaklaşık 2 TL) satılıyor.
Bölgedeki birçok kişi, Herat dışında günlük ücretli işçi olarak çalışıyor. Nadir iş bulabilen kişiler, günde yaklaşık 100 Afgan Afganisi (yaklaşık 20 TL) kazanıyor.
Kendisini Ammar olarak tanıtan Afgan yurttaşsa borçlarını ödeyebilmek için böbreğini satmak zorunda kaldığını söyledi.
20'li yaşlarındaki genç, "Bir çıkış yolu yoktu. Yerel hastanede para karşılığı böbrek satıldığını duydum. Gidip böbreğimi satmak istediğimi söyledim. Birkaç hafta sonra da beni hastaneye çağırdılar" dedi.
Ammar, böbreğini 270 bin Afgan Afganisi'ne (yaklaşık 56 bin TL) sattığını, bu paranın çoğunu ailesine aldığı yemeklerin borcunu ödemek için harcadığını söyledi.
Afgan yurttaş şöyle konuştu:
"Bir gece yemek yersek, öteki gece yiyemiyoruz. Böbreğimi sattıktan sonra vücudumun yarısı yokmuş gibi hissettim. Çaresiz hissettim. Eğer hayat böyle devam ederse yaşayabileceğimi zannetmiyorum."
Başka bir genç kadın da koyun sürüsü aldığını ve borcunu ödemek için böbreğini sattığını söyledi. Koyunların daha sonra selde öldüğünü ve geçim kaynaklarının yok olduğunu ifade etti.
Kimliğini paylaşmayan kadın, böbreğini 240 bin Afgan Afganisine (yaklaşık 50 bin TL) sattığını söyledi.
Kendisini Nizamettin olarak tanıtan bir yırttaşsa 5 yaşındaki kızını 10 bin Afgan Afganisi'ne (yaklaşık 20 bin 800 TL) satmak zorunda kaldığını söyledi.
İsviçre merkezli Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF), Afganistan'daki tesislerine beslenme yetersizliğiyle gelen kişi sayısında bu yıl, 2021'e kıyasla yüzde 47 artış yaşandığını belirtti.
Taliban'ın Herat bölgesi yönetimi sözcüsü Hamidullah Mutavakil ise söz konusu durumun Afganistan'a uygulanan uluslararası yaptırımlardan kaynaklandığını savundu. Ayrıca doğalgaz projelerinde ve demir madenlerinde iş imkanları sağlamaya çalıştıklarını da söyledi.

ABD, Kabil'in parasını dondurmuştu
ABD'nin geçen yıl ağustosta ülkeden çekilmesiyle Taliban önce başkent Kabil'i daha sonra da ülkenin tamamını ele geçirmişti.
Bunun üzerine Washington, Kabil'in 7 milyar dolarını ABD'de dondurmuştu. Şubatta Beyaz Saray, 3,5 milyar doların 11 Eylül kurbanlarının halen devam eden hukuki süreçleri ve tazminat talepleri için ayrılmasına karar vermişti.
Paranın diğer yarısının da insani yardım temelinde doğrudan Afgan halkına aktarılacağı açıklanmıştı. Joe Biden yönetimi, bu paranın Taliban'a verilmeyeceğini söylemişti.

Independent Türkçe, BBC, New York Times



Kuzey Kore'de büyük bir internet kesintisi

Kuzey Kore bayrağı (Reuters)
Kuzey Kore bayrağı (Reuters)
TT

Kuzey Kore'de büyük bir internet kesintisi

Kuzey Kore bayrağı (Reuters)
Kuzey Kore bayrağı (Reuters)

Kuzey Kore'de internet ağı bugün saatlerce süren büyük bir kesinti yaşadı. Kesinti hükümetin web sitelerine ve resmi haber servislerine erişimi engelledi ve izole ülkeyi siber dünyadan kopardı.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığı habere göre Kuzey Kore'nin internet altyapısını ve teknolojisini izleyen araştırmacılar, kesintinin nedeninin belli olmadığını, ancak Çin ve Rusya üzerinden yapılan iletişimlerin de etkilenmesi nedeniyle bunun bir siber saldırıdan ziyade iç sorundan kaynaklanmış olabileceğini söylediler.

Reuters'ın yaptığı kontrollere göre, bugün erişilemeyen siteler arasında resmi haber servislerinin, Dışişleri Bakanlığı'nın ve ulusal havayolu şirketi Koryo'nun web siteleri de vardı. Siteler, öğle saatlerinde yavaş yavaş yeniden erişilebilir hale geldi.

Birleşik Krallık'ta yaşayan ve Kuzey Kore'deki interneti izleyen araştırmacı Cuneyd Ali, daha önce Kuzey Kore'nin tüm internet altyapısının internet faaliyetlerini izleyebilen sistemlerde görünmediğini ve e-posta hizmetlerinin de etkilendiğini söylemişti.

Ali, “Bunun kasıtlı mı yoksa kazara mı olduğu kesin olarak bilinmiyor, ancak bir saldırıdan ziyade iç bir arızadan kaynaklandığı düşünülüyor” ifadelerini kullandı.

Güney Kore polisinin Kuzey Kore'nin elektronik faaliyetlerini izleyen İnternet Suçları ile Mücadele Merkezi yetkilileriyle bağlantı kurulamadığı için yorum alınamadı.

Washington'daki Stimson Center'da Kuzey Kore teknolojisi ve altyapısı uzmanı Martin Williams, Çin ve Rusya ile iletişimlerin kesik olması nedeniyle bunun iç nedenlerden kaynaklandığını söyledi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göreKuzey Kore, internet erişimini de dahil olmak üzere dünyanın en katı internet sansür sistemlerinden birini uygulamaktadır. Halkın erişimi, hükümet tarafından oluşturulan ve daha geniş internet ağına bağlı olmayan bir iç ağ ile sınırlıdır.

Hükümet ve liderlikteki az sayıda seçkin kişiye internet erişimi serbesttir ve hükümet ve haber siteleri genellikle dış kamuoyuna propaganda yapmaktadır.

Kuzey Kore, geçtiğimiz yıllarda elektronik saldırılar nedeniyle olduğu şüphelenilen büyük internet kesintileri yaşamıştır.

Ülke, hükümetin istihbarat servisi tarafından yönetilen ve yabancı kurum ve şirketlere saldırılar düzenlemekle ve son zamanlarda kripto para hırsızlığı ve kara para aklamayla suçlanan "Lazarus" adlı grup gibi elit hacker ekipleri tarafından yönetiliyor.