IIF başekonomisti Türkiye için ekonomik daralma öngörüyor

OECD ve IMF 2023 için ılımlı büyüme, IIF uzmanı küçülme tahmininde bulundu

Türkiye ihracat hacminde rekorlar kırarken, hızla artan ithalat giderleri nedeniyle cari açık büyüyor (Reuters)
Türkiye ihracat hacminde rekorlar kırarken, hızla artan ithalat giderleri nedeniyle cari açık büyüyor (Reuters)
TT

IIF başekonomisti Türkiye için ekonomik daralma öngörüyor

Türkiye ihracat hacminde rekorlar kırarken, hızla artan ithalat giderleri nedeniyle cari açık büyüyor (Reuters)
Türkiye ihracat hacminde rekorlar kırarken, hızla artan ithalat giderleri nedeniyle cari açık büyüyor (Reuters)

Türkiye'yi yakından takip eden Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Başekonomisti Robin Brooks, baz etkisinden arındırılınca Türk ekonomisinin gelecek yıl büyüme kaydetmeyeceğini öne sürdü. Oysa uluslararası kuruluşlar, gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) az ya da çok büyüyeceğini öngörüyor. 
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), 22 Kasım'da yayımladığı Ekonomik Görünüm raporunda, bu yıl için büyüme tahminini yüzde 5,4'ten 0,1 puan aşağı revize ederken, gelecek yıl için yüzde 3'lük büyüme tahmininde bulundu. Gelişmiş ve gelişmekte olan 38 üye devletin üye olduğu kuruluş, küresel ekonomi için 2023 büyüme tahminini yüzde 3'ten yüzde 3,1'e çıkardı.
Uluslararası Para Fonu (IMF) şimdilik Türk ekonomisinin bu yıl yüzde 5, gelecek yıl yüzde 3 büyüyeceği tahminini koruyor. Ankara'da 14-26 Ekim arasında görüşmeler yapan IMF heyetinin raporunun gelecek yılın ilk aylarında yayımlanması bekleniyor. Heyet, 4 Kasım'daki ön değerlendirmesinde, yüksek enflasyonla mücadele için faiz oranlarının artırılmasını ve Merkez Bankası'nın bağımsızlığının sağlanmasını tavsiye etmekle yetindi.
New York merkezli yatırım bankası Morgan Stanley de geçen haftaki raporunda Türkiye için 2023'te yüzde 2,8 büyüme tahminine yer verdi.
Brooks, Twitter hesabında 22 Kasım akşamı belli başlı ekonomilerle ilgili büyüme veri ve tahminlerini içeren tablo paylaşarak şöyle dedi:
"2023'te küresel resesyon tahmin ediyoruz. Baz etkisinden (gelecek yıl yaklaşık yüzde +0,3) arındırıldığında küresel büyüme sadece yüzde +1,3 olacak. Bu, manşet büyümenin daha düşük (yüzde +0,6) ama devretme etkisinin yüzde -0,7 olduğu 2009 kadar zayıf. Başka bir "Büyük Durgunluk."
Kıyaslama yapılan 2008-2009 döneminde, ancak 1929'daki Büyük Buhran'la kıyaslanabilecek çaptaki Küresel Ekonomik Kriz (Durgunluk) yaşanmıştı.
Tabloda, Türk ekonomisinin bu yıl sadece yüzde 3,9 büyüyeceği, gelecek yıl devretme etkisi olmayacağı ve -0,9 büyüme (daralma) görüleceği ifade ediliyor.
Tablodaki verilerin kaynağını gösteren raporun önümüzdeki günlerde yayımlanması bekleniyor.

Brooks'un Türk ekonomisiyle ilgili bulgu ve tahminleri takipçilerin ve medyanın ilgisini çekiyor. Bir Twitter kullanıcısı tablonun altında şu soruyu yöneltti:
"Türkiye neden yüzde -0,9 büyüsün? Şu anda ekonomisi çok güçlü gözüküyor. Seçimin para politikasını değiştireceğini mi öngörüyorsunuz?"
IIF'nin eylül sonunda dolar/lira kuru için "adil değer" tahminini 16,50'den 21,00 seviyesine yükselttiğini duyuran Brooks, geçen ay Türkiye'nin Rusya'ya artan ihracatına dikkat çekmişti.
Brooks temmuzda Twitter'da paylaştığı grafikte ihracatın Türkiye'nin GSYH büyümesine verdiği desteğin altını çizmişti:
"Türkiye büyüme patlaması yapmayı bekliyor. Net ihracat, ihraç edilenlerle ithal edilenler arasındaki fark, bir yıldan fazladır pozitif büyüme etkeni. Türkiye'nin ihracat sektörünün ne kadar rekabetçi olduğunun işareti. Tek ihtiyaç duyulan makro istikrar ve sonra Türkiye bum!"
Brooks, son aylarda küresel ekonominin resesyona gireceğini vurguluyor. OECD ise resesyondan kaçınma olasılığı bulunduğunu savunarak merkez bankalarının enflasyonu dizginleme adına faiz artırma politikalarına destek verirken, 1970'lerden bu yana yaşanan en kötü enerji krizinin Avrupa'da küresel yavaşlamaya yol açacağını kabul ediyor. 
 
Independent Türkçe, OECD, IMF



ABD ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde beklentilerin üzerinde büyüdü

(AA)
(AA)
TT

ABD ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde beklentilerin üzerinde büyüdü

(AA)
(AA)

ABD Ticaret Bakanlığı, temmuz-eylül dönemine ait gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) verisine ilişkin ikinci tahminleri açıkladı.

Buna göre, ABD'de GSYH bu yılın üçüncü çeyreğinde yıllıklandırılmış olarak yüzde 5,2 arttı.

Böylece ABD ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğinde, 2021 yılının son çeyreğinden bu yana en güçlü büyümeyi kaydetti.

Söz konusu dönemde büyüme verisinde yukarı yönlü revizyona gidilirken, piyasa beklentisi ekonominin üçüncü çeyrekte yüzde 4,9 büyüdüğü yönündeydi.

Ülkenin GSYH verisine ilişkin ekim ayında yayımlanan öncü verilerde ekonominin yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 4,9 büyüdüğü kaydedilmişti.

Ülke ekonomisi, 2023'ün ilk çeyreğinde yüzde 2,2 ve ikinci çeyreğinde 2,1'lik büyüme performansı göstermişti.

ABD ekonomisinin yılın üçüncü çeyreğindeki büyümesinde, tüketici harcamaları, özel stok yatırımları, ihracat, eyalet ve yerel hükümet harcamaları, federal hükümet harcamaları ve konut sabit yatırımları ile konut dışı sabit yatırımlardaki artışlar etkili oldu. İthalat da bu dönemde arttı.

Üçüncü çeyreğe ait GSYH verisindeki revizyonda, konut dışı sabit yatırımlar ile eyalet ve yerel hükümet harcamalarındaki yukarı yönlü revizyonun tüketici harcamalarındaki aşağı yönlü revizyonla dengelenmesi belirleyici oldu. Büyümeye negatif etki yapan ithalat da aşağı yönlü revize edildi.

Yılın üçüncü çeyreğinde kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksindeki artış yüzde 2,9'dan yüzde 2,8'e düşürüldü. Kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,5 artmıştı.

Gıda ve enerji harcamalarının hesaplama dışı tutulduğu çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksindeki artış da yüzde 2,4'ten yüzde 2,3'e revize edildi. Çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 3,7'lik artış kaydetmişti.


OPEC+ üretim kesintileri uzun dönemde grubun pazar payını tehlikeye atabilir

(AA)
(AA)
TT

OPEC+ üretim kesintileri uzun dönemde grubun pazar payını tehlikeye atabilir

(AA)
(AA)

Londra merkezli enerji danışmanlık şirketi Facts Global Energy (FGE) Petrol Talep Tahmin Direktörü Cüneyt Kazokoğlu, enerji dönüşüm faaliyetleri kapsamında elektrikli araç sayısında 2050'ye kadar kaydedilecek artışın günlük yaklaşık 6 milyon varillik petrol üretimini piyasadan sileceğini belirterek OPEC+ grubunun üretim kesintilerine devam etmesinin uzun vadede grubun pazar payında çok ciddi bir azalmaya sebep olacağını söyledi.

Ankara’da düzenlenen 13. Türkiye Enerji Zirvesi'nde konuşan Kazokoğlu, piyasalarda ekonomik gidişat ve petrol talebi konusunda oluşan olumsuz algı sebebiyle petrol fiyatlarının son zamanlarda grubun petrol gelirini koruyabilmek için tercih ettiği 80 doların altında seyrettiğini ifade etti.

Suudi Arabistan liderliğindeki 13 üyeli OPEC ile Rusya önderliğindeki OPEC dışı petrol üreticisi 10 ülkenin piyasa koşullarını değerlendirmek ve üretim politikalarını gözden geçirmek üzere yarın toplanacağını anımsatan Kazokoğlu, "OPEC’in 2024 için hedeflediği üretim günlük 39 milyon varil. OPEC’in piyasayı dengelemek için üretmesi gereken miktar ise bundan 1 milyon varil daha düşük. Bu ne demek? Halihazırda devam eden bütün bu kesintiler devam etmek zorunda, aksi takdirde fiyatlar çok düşecek. Üstüne üstlük daha da fazla kesinti gelebilir. Yani OPEC kotalarının altında üretime ihtiyaç var. Dolayısıyla grubun üretimi kısması lazım çünkü OPEC’e olan ihtiyaç azalıyor. Bu da fiyatları aşağı doğru itiyor." dedi.

Piyasalarda gelecek yıl öngörülen üretim artışlarının OPEC dışı ülkelerden geleceğini belirten Kazokoğlu, "2019’da günlük 12 milyon varille zirve yapan ABD’nin petrol üretimi pandemi döneminde düştü ancak şimdi tekrar toparlandı. ABD üretimi 2022’den beri 1 milyon varil arttı ve bu artışın daha da devam etmesi bekleniyor. Bu, OPEC için kötü haber." şeklinde konuştu.

Kazokoğlu, Kanada’da da üretimin Trans Mountain petrol boru hattındaki genişletme çalışmaları sonrası artacağına işaret ederek, söz konusu boru hattının tamamlanmasıyla piyasaya günlük yaklaşık 600 bin varillik ilave petrol arzı sunulabileceğini söyledi.

Guyana ve Brezilya’da da üretim artışları gözlendiğini aktaran Kazokoğlu, talepte öngörülen artış ile OPEC dışı ülkelerden gelecek ilave üretim miktarının birbirine yakın olduğunu, söz konusu koşullarda OPEC grubunun da üretimi artırmasına gerek kalmayacağını anlattı.

Kazokoğlu, gelecek yıl fiyatları artırabilecek etkenlere değinerek, bunlar arasında İran’a uygulanan ABD yaptırımlarının daha da artırılarak ülkenin petrol üretiminin azalması, OPEC+ grubunun üretimini daha da azaltması ve Kanada’daki boru hattı projesinin teknik sebeplerle daha geç devreye alınmasının yer alabileceğini belirtti.

Çin'in başı çektiği OECD ülkelerinde petrol talebinin azalması, OPEC dışı ülkelerde üretimin artması ve Suudi Arabistan’ın pazar payını korumak için üretim kesintilerine son vermesi gibi sebeplerin kısa vadede arz üzerindeki baskıyı azaltacağının altını çizen Kazokoğlu, böyle bir senaryoda ise petrol fiyatlarının azalış trendine gireceğini dile getirdi.

Kazokoğlu, Çin’deki petrokimya yatırımlarının etkisiyle 2030’a kadar ciddi bir talep artışı beklendiğini kaydederek, bu tarihten sonra iklim hedefleri kapsamında enerji dönüşüm faaliyetlerinin bir sonucu olarak elektrikli araçların daha yaygın kullanılmasıyla petrole olan talebin azalacağını söyledi.

Çin'deki muhtemel talep artışına değinen Kazokoğlu, "2019 ve 2023 arasında Çin'deki kapasite artışı Avrupa Birliği, Güney Kore ve Japonya'nın mevcut kapasitesinin toplamına eşit. Bizim öngörümüze göre ise 2023 ve 2030 arasında ülkede kapasite bir o kadar daha artacak. Asıl soru ise 2030’a kadar olan genel enerji talep artışını karşılamak için OPEC’e ihtiyaç var mı?" ifadelerini kullandı.

Kazokoğlu, her koşulda uzun dönemde OPEC’e olan ihtiyacın azaldığını belirterek, “Üretimi kesecek çok büyük bir uluslararası kriz veya savaş ya da talebi tamamen sıfırlayacak ikinci bir pandemi vakası olmadığı sürece petrol fiyatlarında uzun vadede yukarı yönlü bir gidiş beklemek zor.” dedi.

OPEC+ grubunu uzun vadede bekleyen diğer bir riskin ise genel olarak petrole olan talebin azalması olacağını belirten Kazokoğlu, enerji dönüşüm faaliyetleri kapsamında elektrikli araç sayısında 2050'e kadar kaydedilecek artışın günlük yaklaşık 6 milyon varillik petrol üretimini piyasadan sileceğini söyledi.

Kazokoğlu, 2050'e kadar petrol talebinde beklenen söz konusu dramatik düşüşün dünyadaki araçların sadece üçte birinin elektrikli olduğu varsayılınca ortaya çıkan bir senaryo olduğuna işaret ederek, “Petrol bitmese de petrole olan talep azalacak. Bu da OPEC+ ve OPEC+ dışı ülkeler arasındaki çekişmenin daha artacağı anlamına geliyor.” dedi. ​​​​​​


OECD, küresel ekonomik büyümenin 2024'te yüzde 2,7 olacağını öngördü

(AA)
(AA)
TT

OECD, küresel ekonomik büyümenin 2024'te yüzde 2,7 olacağını öngördü

(AA)
(AA)

OECD'nin Ekonomik Görünüm Raporu'na göre, küresel ekonomik büyüme ağırlıklı olarak Asya ekonomilerine bağımlı olacak.

Enflasyon ve düşük büyüme öngörüleri küresel ekonomi için zorluklar yaratmaya devam ederken, küresel ekonomik büyümenin bu yıl yüzde 2,9 olacağı öngörülüyor.

Kısa vadeli ekonomik görünüme yönelik riskler, Orta Doğu'daki jeopolitik gerilim ve para politikasının sıkılaştırılmasının beklenenden daha büyük bir etkisi olabileceğine işaret ediyor.

Bu yıl için öngörülen yüzde 2,9'luk büyümenin ardından, küresel ekonomik büyüme 2024'te yüzde 2,7'ye gerileyerek ılımlı kalmayı sürdürecek.

Enflasyonun düşmeye devam etmesi ve reel gelirlerin güçlenmesiyle dünya ekonomisinin 2025'te yüzde 3 büyüyeceği öngörülüyor.

Gıda ve enerji fiyatlarına ilişkin büyük çaplı şokların yaşanmaması halinde, OECD ülkelerinde manşet enflasyonun bu yılki yüzde 7 seviyesinden, 2024'te yüzde 5,2'ye ve 2025'te yüzde 3,8'e gerileyeceği hesaplanıyor.

OECD'ye göre, mevcut kamu borcunun GSYH'ye oranı tüm zamanların en yüksek seviyelerinde seyrediyor ve hükümetler iklim değişikliğiyle mücadele ihtiyacı da dahil olmak üzere çeşitli nedenlerden ötürü artan mali baskılarla karşı karşıya kalıyor.

Türkiye ekonomisi için 2024 büyüme tahmini yüzde 2,9

OECD, Türkiye ekonomisinin yılın ilk yarısındaki güçlü performansın ardından, bu yılki büyümenin yüzde 4,5 olacağını öngörüyor.

Türkiye ekonomisinin 2024'te 2,9 büyümesi beklenirken, 2025'te büyümenin yüzde 3,2'ye yükseleceği tahmin ediliyor.

Sıkılaşan para politikası ve enflasyonun hane halkı tüketimini zayıflatacağı, bununla birlikte Türkiye'nin ihracatının daha güçlü bir küresel büyümeyi yansıtacak şekilde 2025'te ivme kazanacağı öngörüyor.


TCMB Başkanı Erkan: Enflasyonun ana eğiliminde de bir gerileme başladı

Hafize Gaye Erkan (AA)
Hafize Gaye Erkan (AA)
TT

TCMB Başkanı Erkan: Enflasyonun ana eğiliminde de bir gerileme başladı

Hafize Gaye Erkan (AA)
Hafize Gaye Erkan (AA)

Erkan, İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meslek Komiteleri Ortak Toplantısı'nda, meslek kuruluşlarının sivil toplumun en önemli örgütlü yapıları olarak aynı zamanda kamusal nitelik de taşıdığını ve bu açıdan perspektiflerinin sanayicilerle paylaşılmasına büyük önem verdiklerini dile getirdi.

Fiyat ve finansal istikrarın sağlanmasının nihai çıktısının, yüksek, verimlilik artışlarından faydalanan, sürdürülebilir ve oynaklığı düşük bir büyüme olduğunun aşikar olduğunu belirten Erkan, "Enflasyonun yüksek ve oynak olduğu durumlarda, amaç, 'doğru' politika tasarımlarıyla kararlı bir şekilde dezenflasyon sürecini devam ettirmek ve sürdürülebilir büyüme için gerekli olan büyüme kompozisyona ulaşmak olmalıdır." ifadelerini kullandı.

Sürdürülebilir ve kaliteli bir büyümenin önündeki en büyük riskin varlık fiyatlarındaki oynaklık olduğunu kaydeden Erkan, "Varlık fiyatlarındaki oynaklığın da yüksek ve oynaklığı artmış enflasyondan kaynaklanıyor olması, enflasyon ile mücadeleyi her zamankinden daha elzem hale getirmiş bulunmaktadır. Bu konuda tüm paydaşlarda ve karar alıcılarda aynı algının oluşması ve mücadeleye dair olan kararlılık, enflasyonla mücadelede başarının ön koşuludur. Önceliğin dezenflasyon olması son derece önemlidir ve mücadelenin olmazsa olmaz ilk koşulu, bu ortak algı ve farkındalıktır." dedi.

Erkan, enflasyonla mücadelenin ikinci olmazsa olmaz koşulunun, doğru dezenflasyon politikalarının devreye sokulması halinde öngörülebilir enflasyon patikasının toplum geneli ve özellikle fiyat koyucular tarafından kabul ve itibar görmesi olduğuna dikkati çekerek, "Mevcut şartlar altında devrede olması beklenen cari yıl ve gelecek 3 yılın enflasyon öngörüleri, fiyat koyucuların fiyatlama ve bütçeleme süreçlerine temel teşkil ettiği oranda bu değerlerin yakalanması mümkün olan en düşük maliyet ile sağlanabilecektir. Bu patika gösterge olarak kabul görmediği oranda dezenflasyonun maliyeti artacak ancak bu durumda da patika üzerinde/yakınında enflasyon gerçekleşmesi amacından taviz verilmeyecektir. TCMB'nin hedeflerine varma konusundaki kararlılığına olan güvenin yüksekliği, bu patikaya oturmamızı kolaylaştıracak ve dezenflasyonun toplumsal refah maliyetini çok düşük düzeylere çekebilecektir." diye konuştu.

Ortalaması yüksek, sürdürülebilir ve oynaklığı düşük milli gelir büyümesinin olmazsa olmaz koşulu olan düşük enflasyonun, tek başına fiyat istikrarından çok daha geniş anlamda bir istikrara tekabül eder hale geldiğini dile getiren Erkan, Türkiye'nin artık bu istikrardan taviz verme lüksünün kalmadığını vurguladı.

"Özellikle büyükşehirlerde, kiralık ev ilanlarındaki fiyat artışlarında belirgin yavaşlama sinyalleri alıyoruz"

TCMB Başkanı Erkan, enflasyon görünümüne ilişkin bazı tespit ve öngörüleri de paylaştı.

Enflasyondaki yükselişten sonra, politika kararları etkilerinin devreye girmeye başlamasıyla beklentilerde ve beklenti dağılımında iyileşme işaretlerinin belirmeye başladığını anımsatan Erkan, şöyle devam etti:

Gelecekte enflasyonun ne olacağına dair beklentilerdeki düzelme, fiyat oluşumuna da yansımaktadır. Nitekim, fiyatlama davranışlarında da olumlu bazı gelişmeler yaşanıyor. Otomobil, beyaz eşya ve mobilya gibi para politikasından daha çok etkilenen ürün gruplarında fiyat artış hızı azalmakla kalmadı, uzun bir süreden sonra ilk kez indirimler görülmeye başlandı. Firmaların talepteki aşırılığın geri çekildiğini görerek fiyat indirimlerine başlamaları, hem tüketiciler için hem de rekabet ortamı için oldukça sevindiricidir. Attığımız adımlarla birlikte özellikle büyükşehirlerde, kiralık ev ilanlarındaki fiyat artışlarında belirgin yavaşlama sinyalleri alıyoruz. Parasal aktarım sürdükçe bu gözlemler daha da yaygınlık gösterecektir. Özetlediğim bu görünüm altında, enflasyonun ana eğiliminde de bir gerileme başladı. Kasım ayı öncü göstergeleri de aylık enflasyondaki gerilemenin devam edeceğine işaret etmektedir.

Enflasyon Raporu'nda da belirtildiği gibi yıllık enflasyonun mayıstaki baz etkisiyle tepe noktasına ulaştıktan sonra 2024'ün ikinci yarısında gerileyeceğini bildiren Erkan, baz etkilerinin ötesinde, enflasyondaki düşüş sürecinin birçok kanalla kendini göstereceğini ve bu süreç boyunca iki önemli gelişmenin yaygınlık kazanacağını söyledi.

Söz konusu gelişmeleri sıralayan Erkan, şunları kaydetti:

Birincisi, tüketicinin gelirinin değer kaybını engellemek için yaptığı ve tüketimdeki aşırılığı oluşturan kısım ortadan kalkacak. Aynı eğilim, altın, döviz ve gayrimenkul fiyatları üzerindeki baskının da yavaşlamasına yol açacak. İkincisi, döviz kurundaki istikrarın da katkısıyla aylık enflasyon üzerindeki şoklar azalarak maliyetlere ilişkin öngörülebilirlik artacak. Öncelikle dayanıklı mal gibi finansal koşullar ve beklentilere daha da duyarlı ürün fiyatlarında şimdiden hissetmeye başladığımız yavaşlama genele yayılarak devam edecek. Örneğin, otomobil ve beyaz eşyada son aylarda uzun zamandan sonra tekrar talebi canlandırmak için indirimler yapıldığını görmekteyiz.

Bu süreç esnasında, mal gruplarına ek olarak, maliyet gelişmelerini daha hızlı yansıtan ulaştırma ve yemek hizmetleri gibi hizmet gruplarında da fiyatlama davranışları normalleşecek. Firmaların haftada veya iki haftada bir fiyat değiştirildiği bir dönemden, dezenflasyon sürecinde fiyatların daha uzun süre geçerliliğini koruyacağı bir döneme geçeceğiz. Bu da enflasyonun ana eğiliminde hissedilir bir gerilemeye yol açacak.

"Enflasyondaki yavaşlama, ikinci çeyrekte üretici ve tüketici fiyatlarında hissedilecek"

TCMB Başkanı Erkan, yapısı gereği yılda bir kere fiyatın güncellendiği kira ve eğitim gibi kalemlerde de manşet enflasyon geriledikçe daha kademeli bir yavaşlamanın görüleceğini ve bu tür kalemlerde dezenflasyonun 2024 yılı sonu ve 2025'te daha hissedilir hale geleceğini aktardı.

Başlangıç koşullarının oluşmaya başladığını gördükleri emlak fiyatlarının enflasyonun gerisinde kalmaya başlayan artışlarının ve yeni kiralık fiyatlarında yatay seyrin de döviz kuruyla birlikte enflasyon beklentilerinin daha da iyileşmesine yol açacağına dikkati çeken Hafize Gaye Erkan, "Sonuç olarak, farklı sektörlerde farklı hızlarda gelişen enflasyondaki yavaşlamanın yılın ikinci çeyreğinde daha genel bir hal alarak hem üretici hem de tüketici fiyatlarında hissedileceğini öngörüyoruz." dedi.

"Kredi gelişiminin doğru bir hız ve kompozisyonda olmasını öngörüyoruz"

TCMB Başkanı Erkan, büyüme dinamiklerine ilişkin de değerlendirmelerde bulundu.

Erkan, Türkiye'nin geçirdiği ekonomik gelişim süreci sonunda, artık büyümenin niteliğine odaklanması gereken bir noktaya ulaştığını, yüksek ve oynak enflasyonun ise bunun önündeki en önemli engel olduğunu, bu bağlamda talepteki dengelenme sürecini ekonominin sürdürülebilir gelişimi için anahtar nitelikte gördüklerini dile getirdi.

Erkan, "Yatırım, tüketim ve tasarruf arasında tercih yapan ekonomik oyuncular, göreli fiyatlar oynaklık sergilediğinde, uzun vadeli ve büyümeyi istikrarlı hale getirecek kararlar yerine daha kısa vadeli bir perspektife yönelmek durumunda kalır. Bu da uzun vadeli kararların gerektirdiği istikrar ve sürekliliği azaltarak ekonomide verimlilik artışları ve kaynak dağılımı üzerinde risk teşkil ediyor. Dezenflasyon öngörülebilirliği artırarak sanayimizin potansiyelinin gerektirdiği uzun vadeli kaynakların oluşmasını sağlayacaktır. Böylelikle reel sektör yatırımlarının ve teknolojik adaptasyonun ekonomik büyümeye olan katkısının kalıcı olarak artmasını hedefliyoruz. Tüm bu süreç boyunca kredi gelişiminin doğru bir hız ve kompozisyonda olmasını öngörüyoruz. Stratejik bir perspektifle hem finansmana erişim hem de finansman maliyet konusunda parasal sıkılaştırmanın doğru kalibrasyonunu yaparak gereken tedbirleri dezenflasyonla uyumlu olacak şekilde alıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

"Enflasyonun yüksek büyümenin maliyeti olduğu konusundaki algı yanlış"

Enflasyonun yüksek büyümenin maliyeti olduğu konusundaki yanlış algının, özellikle belli enflasyon eşik düzeyleri üzerinde büyümenin sürdürülebilirliğine çok ciddi engel teşkil ettiğine dikkati çeken Erkan, şunları kaydetti:

Dolayısıyla fiyat istikrarı ve bununla pekişecek olan finansal istikrar, sürdürülebilir büyümenin olmazsa olmazıdır. Bununla birlikte dezenflasyonun her koşul ve durumda kaçınılmaz olarak büyümeden feragat yoluyla gerçekleşeceği yönündeki yanlış algı ve kaygılar kamuoyunda zaman zaman ifade edilmektedir. Oysa enflasyonun yüksek ve oynak olduğu durumlarda, enflasyon belli eşik değerlere gerileyene kadar, 'doğru' politika tasarımlarıyla büyümeden asgari düzeyde ödün vererek dezenflasyon süreci başlatılabilir. Büyüme-enflasyon ödünleşimi ise ancak enflasyondaki 'aşırılık' devre dışı bırakıldıktan sonra gelinen eşik değerlerde devreye girecektir. Bu noktada amaç, kararlı bir şekilde dezenflasyon sürecini devam ettirmek olmalıdır. Bu aşama daha zorlu bir dezenflasyon sürecine karşılık gelmekle beraber doğru politika tasarımları ve yeterli kredibilite ile çözülmeyecek enflasyon problemi yoktur. Para politikası adımlarımızın hedeflediğimiz etkilerinin tam olarak ortaya çıkmasının belli bir zaman alacağının bilincindeyiz. Öte yandan, söz konusu adımların olumlu etkilerini güçlü şekilde gözlemlemeye başladığımızı da ifade etmek isterim.

"Bireysel kredilerde normalleşme başladı"

Erkan, 2023 yılının ilk yarısında, kredi kartları ve taşıt kredileri öncülüğünde, bireysel kredi büyümesinin tarihsel ortalamaların oldukça üzerine çıktığını belirterek, aldıkları seçici kredi tedbirleri sonucunda, temmuz ayından itibaren bireysel kredilerde normalleşmenin başladığını söyledi.

4 haftalık büyüme oranlarının, bireysel kredilerde, zirveye çıktığı nisan ayı başındaki yüzde 7,4'ten, 17 Kasım itibarıyla yüzde 2,1'e gerilediğine işaret eden Erkan, şunları kaydetti:

Bu oran, taşıt kredilerinde yüzde 1,4'e inerken, ihtiyaç kredilerinde yüzde 1,3 civarında nispeten yatay seyretmektedir. Gerek tüketim gerekse borçlanma aracı olarak kullanılan bireysel kredi kartı ise yüzde 4 ile görece yüksek bir hızda seyretmekle birlikte, daha ılımlı bir patikaya doğru ilerlemektedir. Böyle olması ekonominin gelişim seyri içinde doğaldır. Politika adımlarımızın kredilerde yeterli finansal sıkılığı sağladığını değerlendiriyoruz. Bu noktada, aldığımız son karar sonrasında bireysel kredi kartı azami faiz oranlarında ve üye iş yeri azami komisyon oranlarında bir değişiklik olmayacağını sizlerle paylaşmak isterim. Bireysel kredilerde israf ve enflasyona yol açan aşırılık giderilirken, ticari krediler ise süreklilik göstererek üretim kapasitesine katkıda bulunmaktadır.

2023'ün ilk yarısında görülen hızlanmanın ardından, ticari kredi büyümesi mayıs ayı sonunda durma noktasına gelmişti. Gerek öncesindeki aşırılık gerekse sonrasındaki ani duruş hem firmalarımız hem de bankacılık sistemi için sağlıklı değildir. Bu değerlendirme ışığında hızla harekete geçerek piyasa mekanizmasının yeniden tesisini sağladık. Böylece, reel sektöre Türk lirası cinsinden kredi akışının toparlanmasıyla ticari kredi büyümesi dengeli ve sürekli bir yapıya kavuşmuştur. Kredi piyasası mekanizmasının işlevselliğindeki iyileşme, özel ve kamu bankaları ayrımında da kendini göstermiştir. Özel bankalar da ticari kredi büyümesinde etkin bir rol üstlenir hale gelmiştir.

Erkan, ayrıca, haziran ayı öncesinde ticari kredilerin ağırlıklı olarak KOBİ segmenti firmalara tahsis edilirken, son aylarda bu dağılımda da bir normalleşme gözlemlendiğini bildirdi.

Kurumsal firmaların, finansmana erişimi iyileşirken ticari kredi kullanımlarındaki payının arttığını dile getiren Erkan, "Mayıs-haziran döneminde durma noktasına gelen yatırım ve ihracat kredileri, temmuz-eylül döneminde toparlanarak altı katın üzerinde bir artış göstermiştir." ifadelerini kullandı.

Erkan, TCMB aracılığıyla kullandırılan reeskont ve yatırım taahhütlü avans kredilerinde bu dönemde belirgin bir artış gözlendiğini aktardı.

Reeskont ve yatırım taahhütlü avans kredilerinin ticari kredi kompozisyonuna hedeflenen yönde önemli bir katkı sunduğunu hatırlatan Erkan, "21 Temmuz ve 12 Eylül'de ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredisi günlük kullanım limitinde yapılan güncellemelerle günlük limitler önceki düzeyine göre toplamda 10 kat artırılarak 3 milyar lira seviyesine yükseltilmiştir." değerlendirmesinde bulundu.

"Sanayicilerimizden beklentimiz yatırımlara ağırlık vermeleri, Türkiye'ye her koşulda destek olmaya devam etmeleri"

TCMB Başkanı Erkan, reeskont kredisi kullanımında yüzde 30 ilave ihracat bedeli satış koşulunun kaldırıldığını ve reeskont kredi vadesi boyunca verilen döviz almama taahhüdünden, ithalat ödemeleri kapsamındaki döviz alımlarının istisna tutulduğunu vurgulayarak böylelikle, kredi erişiminde çok önemli bir gelişim sağlandığını söyledi.

Geçen hafta reeskont kredileri ile yatırım taahhütlü avans kredilerine yönelik yeni düzenlemeler yaptıklarını ifade eden Erkan, şöyle devam etti:

Bu kapsamda, ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerinde toplam faiz maliyetine üst sınır getirdik. İskonto oranını azami yüzde 25,93'te sabit tuttuk. Bu, kredi faizlerinin seviyesi düşünüldüğünde, ihracatçımıza sunulan çok güçlü bir destektir. Reeskont kredilerinin yüzde 75'inin firmalara ilave teminat maliyeti oluşturmadan verilmesini hedefliyoruz. Bu konuda önemli bir mesafe kaydedildi. Eximbank’ın sermayelendirilmesi ve teminat niteliğinin çeşitlendirilmesi üzerinde ilgili taraflarla çalışıyoruz. Ayrıca, ticari bankalarımızın reeskont kredilerindeki payının artırılması üzerinde de duruyoruz. Buna ek olarak, yatırım taahhütlü avans kredisi uygulama çerçevesini yeniden yapılandırarak 3 yıl boyunca toplam 300 milyar Türk lirası limit tahsis ettik. Yatırımlara ilişkin süreci ilgili kurumlarla birlikte stratejik bir çerçevede yürütmekteyiz. Yeni çerçevesiyle güçlendirilmiş YTAK (Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi) programıyla cari dengeye katkı verecek ve dolaylı etkileri döviz kuru ve fiyat istikrarı üzerinde hissedilecek alanlarda üretim kapasitesinin artışını hedefliyoruz. Bu kararlarımızdan da anlaşılacağı üzere, firmaların finansmana erişimini ve finansman koşullarını desteklemeye devam etmekteyiz. Sağlanan bu imkanlarla sanayicilerimizden beklentimiz yatırımlara ağırlık vermeleri, uygulanan programa ve Türkiye'ye her koşulda destek olmaya devam etmeleridir.

"Piyasalarda öngörülebilirlik artmaya başladı"

Erkan, "Türk lirasına geçiş zamanı gelmiştir. Bunun en doğrudan yansımalarını mevduat gelişmelerinde görüyoruz. Türk lirası tasarruf araçlarına ve özellikle vadeli mevduata olan talep artmıştır. 17 Kasım itibarıyla sadece 12 hafta içerisinde, Türk lirası mevduat 1,7 trilyon Türk lirası artarken, kur korumalı mevduat 601 milyar Türk lirası ve döviz cinsi mevduat da yaklaşık 3 milyar dolar gerilemiştir." bilgisini verdi.

Türk lirasına geçişi kuvvetlendiren sadeleştirme adımlarının, milli para ile tasarrufu özendirerek para politikasının etkinliğini artırdığına işaret eden Erkan, Türk lirası mevduat güçlenirken ve kur korumalı ile döviz cinsi mevduatın gerilediğini, rezervlerin de çok güçlü bir artış eğiliminde olduğunu dile getirdi.

Erkan, şunları kaydetti:

17 Kasım itibarıyla, brüt uluslararası rezervler, mayıs sonuna kıyasla 36 milyar dolar artış göstererek 134 milyar doların üzerine çıkmıştır. Bu aynı zamanda son 9 yılın da en yüksek seviyesidir. Yakın dönemde rezervlerde gözlenen artışta Batılı fon girişlerinin de etkisi görülmüştür. Son dönemde uygulamaya koyduğumuz politikalarla kısa zamanda önemli bir aşama kaydettik. Piyasalarda öngörülebilirlik artmaya başladı. Sıkı parasal duruş ve makro ihtiyati sadeleşmeyi içeren politika normalleşmesi, CDS primini önemli ölçüde etkilemiştir.

Mayıs ayında 700 baz puan seviyesinde olan 5 yıllık CDS primi, yakın coğrafyamızı etkileyen jeopolitik gelişmelere rağmen 339 baz puan seviyelerine kadar gerilemiştir. Türkiye'ye olan yatırımcı güveni finansman koşullarında belirgin bir iyileşmeye yol açmakta, bu da döviz kurundaki istikrara önemli bir katkı sunmaktadır. Beklentilerin iyileşmesi sürecinin bir parçası olarak, döviz kuru oynaklığında kayda değer bir düşüş gözlenmekte. Bir ay vadeli dolar/Türk lirası opsiyonların ima ettiği oynaklık, mayıs ayında kaydedilen yüzde 60 civarından, keskin bir düşüşle yüzde 10 seviyesinin altına gerilemiştir.

Gerek parasal sıkılaştırma gerek sadeleştirme adımları sayesinde getiri eğrisinin normalleştiğini ve sabit getirili Türk lirası varlıklara olan iç ve dış ilginin önemli ölçüde arttığını bildiren Erkan, "Türk lirasına geçiş zamanının geldiğine uluslararası yatırımcıların da inanmaya başladığını rapor, beklenti, ilgi ve girişler üzerinden izlemekteyiz. Ülkemiz varlıklarına olan talebin artmasıyla fiilen girişlerin de artmaya başladığını görüyoruz. Girişlerin makro finansal istikrarı güçlendirerek, zamana yayılarak gerçekleşmesini öngörüyoruz. Önümüzdeki dönemde de rezervlerimizdeki artışı kalıcı kılarak Türk lirası varlıklara olan dış talebin gelişimini ülkemiz için en iyi şartlarda tesis eden bir anlayışla destekleyeceğiz." ifadelerini kullandı.

"TL'ye geçiş zamanının geldiğine inanıyoruz"

"TL'ye geçiş zamanının geldiğine inanıyoruz." diyen Erkan, "Bunun en doğrudan yansımalarını mevduat gelişmelerinde görüyoruz." ifadesini kullandı.

Erkan, "Üzerimize düşeni yaparken 'algı, kabul, itibar' üçlüsü devreye girmiyorsa enflasyonu daha yüksek bir maliyetle de olsa bu patikaya oturtmaya kararlıyız." dedi.


ABD'de Şükran Günü tatilinde "rekor sayıda" tüketici alışveriş yaptı

(Arşiv-AA)
(Arşiv-AA)
TT

ABD'de Şükran Günü tatilinde "rekor sayıda" tüketici alışveriş yaptı

(Arşiv-AA)
(Arşiv-AA)

ABD Ulusal Perakendeciler Birliği, (NRF) Prosper Insights & Analytics işbirliğinde Şükran Günü tatil alışverişine yönelik anketin sonuçlarına ilişkin açıklama yaptı.

NRF'nin açıklamasında, Şükran Günü'nden Siber Pazartesi'ye kadar geçen 5 günlük tatil döneminde 200,4 milyon tüketicinin alışveriş yaparak geçen yılın rekoru olan 196,7 milyonu geride bıraktığı kaydedildi.

Tüketicilerin tatil boyunca hem çevrim içi hem de mağaza içi kanalları kullandığına işaret edilen açıklamada, 121,4 milyon tüketicinin fiziksel mağazaları ziyaret ettiğini, bu rakamın geçen yıl 122,7 milyon seviyesinde olduğu belirtildi.

Açıklamada, geçen yıl 130,2 milyon olan çevrim içi alışveriş yapanların sayısının da bu yıl 134,2 milyona çıktığı vurgulandı.

Efsane Cuma'nın (Black Friday), mağaza içi alışveriş için en popüler gün olma serisini sürdürdüğü ifade edilen açıklamada, bugün fiziksel mağazaları ziyaret edenlerin sayısının 76,2 milyona yükseldiği aktarıldı.

Açıklamada, Efsane Cuma'nın internetten alışverişte de en popüler gün olduğuna dikkati çekilerek, yaklaşık 90,6 milyon tüketicinin bu günde çevrim içi alışveriş yaptığı, Siber Pazartesi'nde internetten alışveriş yapanların sayısının ise bu yıl 73 milyona düştüğü bildirildi.

Çoğunlukla tatil ile ilgili alışveriş yapıldı

Şükran Günü tatil döneminde alışveriş yapanların en çok alışveriş yaptığı yerlerin internet (yüzde 44), marketler ve süpermarketler (yüzde 42), büyük mağazalar (yüzde 40), giyim ve aksesuar mağazaları (yüzde 36) ve elektronik mağazaları (yüzde 29) olarak sıralandığı kaydedilen açıklamada, bu dönemde çoğunlukla tatille ilgili alışverişler yapıldığı vurgulandı.

Açıklamada, beş günlük dönemde hediye alışverişi yapanlar en çok giyim ve aksesuar, oyuncak, hediye kartı, kitap ve video oyunu satın almayı tercih etti.

NRF, tatil sezonu olarak adlandırdığı 1 Kasım'dan 31 Aralık'a kadar sürede bu yıl 957,3 milyar dolar ile 966,6 milyar dolar arasında harcama yapılmasını bekliyor.

Açıklamada ifadelerine yer verilen NRF Başkanı Matthew Shay, "Şükran Günü ile Siber Pazartesi arasındaki beş günlük dönem, yılın en yoğun alışveriş günlerinden bazılarını temsil ediyor ve tüketicilerin devam eden dayanıklılığını ve ekonominin gücünü yansıtıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Bu yıl Şükran Günü tatili döneminde alışveriş yapanların beklentileri aştığını vurgulayan Shay, bu dönemde perakendecilerin tüketicilere ihtiyaç duyduğu ürün ve hizmetlerde güvenli, rahat ve uygun fiyatlı alışveriş deneyimleri sunmaya hazır olduğunu ifade etti.


ECB raporu: Yapay zeka çalışan ücretlerini etkileyecek

(AA)
(AA)
TT

ECB raporu: Yapay zeka çalışan ücretlerini etkileyecek

(AA)
(AA)

ECB’nin "Yapay zekanın insan emeğini yok ettiğine dair raporlar fazlasıyla abartılmış olabilir." başlığıyla yayımlanan araştırma raporunda, yapay zeka konusunda son gelişmelerin yeni teknolojilerin istihdama etkisine ilişkin tartışmayı yeniden alevlendirdiği ifade edildi.

Yapay zekanın, tıbbi tavsiye sağlamaktan kod yazmaya kadar hem üretimde hem de hizmetlerde kullanıldığının vurgulandığı raporda, şirketlerin yapay zekaya daha fazla yatırım yapmasının halk arasında işlerinin geleceğine ilişkin endişelere yol açtığına değinildi.

16 Avrupa ülkesinde yapay zeka destekli teknolojiler ile istihdam payları arasındaki bağlantının incelendiği raporda, yapay zekanın kullanıldığı sektörlerde istihdam payının arttığı, düşük ve orta vasıflı işlerin büyük ölçüde etkilenmediği ve yüksek vasıflı pozisyonların en büyük artışı kaydettiği aktarıldı.

Yapay zekanın çalışanların ücretleri üzerinde "nötr veya hafif olumsuz etkilerinin" olduğuna ve bu etkilerin artabileceğine dikkat çekilen raporda, "Yapay zeka destekli teknolojiler geliştirilmeye ve benimsenmeye devam ediyor. Bu teknolojilerin istihdam ve ücretler, dolayısıyla büyüme ve eşitlik üzerindeki etkilerinin büyük kısmı henüz gözlenmedi.” ifadesi kullanıldı.


Almanya Başbakanı Scholz: 2024 bütçesinde kemer sıkma kararları olacak

Olaf Scholz (AA)
Olaf Scholz (AA)
TT

Almanya Başbakanı Scholz: 2024 bütçesinde kemer sıkma kararları olacak

Olaf Scholz (AA)
Olaf Scholz (AA)

Scholz, Federal Meclis'te Anayasa Mahkemesinin hükümetin kullanılmayan 60 milyar avroluk Kovid-19 fonunun yeniden tahsisinin yasal olmadığı kararından kaynaklanan bütçe kriziyle ilgili konuşma yaptı.

Almanya'nın yakın geçmişte Kovid salgını, Ukrayna'daki savaşın ekonomi üzerindeki etkileri ve artan enerji fiyatlarıyla mücadele ettiğini vurgulayan Scholz, enerji fiyatlarının beklenmedik bir şekilde artması durumunda karşı önlemleri hızlıca hayata geçirme sözü verdi.

Alman hükümetin enerji fiyatlarında tavan fiyat uygulamasını bu yılın sonuna kadar sonlandıracağını belirten Scholz, "Düşük fiyatlar ve iyi doldurulmuş doğal gaz depoları nedeniyle enerji fiyat frenlerini sona erdirmeye muktedir olacağız." dedi.

Olaf Scholz, zorluklara rağmen iklim değişikliğiyle mücadele ettiklerini ve Almanya'yı modernize etmeye çalıştıklarını anlatarak, "Tüm bu ciddi zorluklar karşısında ülkemizin modernizasyonunu ihmal etmek ciddi ve affedilemez bir hata olur." diye konuştu.

Scholz, hükümetinin vatandaşlar ve şirketler için kemer sıkma kararlarını da içerebilecek 2024 bütçesini "mümkün olduğu kadar çabuk" hazırlamak için meclisle birlikte çalıştıklarını anlatarak, yarı iletken gibi önemli sektörleri destekleyeceğini söyledi.

Vatandaşların ve şirketlerin çalkantılı zamanlarda açıklığa ihtiyaç duyduklarını dile getiren Scholz, "Vatandaşlar devletin kendilerine verdiği sözleri tutacağına güvenebilirler. Şu anda karşı karşıya olduğumuz zorluklarla kimseyi yalnız bırakmadık ve bırakmıyoruz." diye konuştu.

Almanya'nın Ukrayna'ya desteği

Almanya'nın Ukrayna'ya verdiği desteğin altını çizen Scholz, bütçe sıkıntılarına rağmen ülkesinin Kiev'e desteğini gelecek yıl ikiye katlayarak 8 milyar avroya çıkarma sözü verdi.

Scholz, "Ukrayna'ya ve enerji krizinin aşılmasında desteğimizi bırakmamamız gerektiği de açık. Bu geleceğimizi tehlikeye atar." dedi.

Hamas ve İsrail arasında varılan esir takası mutabakatına da değinen Scholz, "Serbest bırakılanlar arasında çok sayıda Almanın da bulunması sevinmek için bir başka neden." değerlendirmesinde bulundu.

Mahkeme kararının bütçeye etkisi

Almanya Anayasa Mahkemesi, 15 Ekim'de, Alman koalisyon hükümetinin Kovid-19 salgını döneminden kalma 60 milyar avroluk kullanılmamış krediyi bir iklim fonuna aktarma kararının anayasaya aykırı olduğunu kararlaştırmıştı.

Kararın ardından Alman federal hükümeti tartışmalı bütçe konusunda zor kararlarla karşı karşıya kaldı.

Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller Partisi ve Hür Demokrat Parti'nin (FDP) oluşturduğu koalisyon hükümeti, mahkemenin kararının ardından 2023 ve 2024 federal bütçelerini anayasaya uygun şekilde hazırlamaya çalışıyordu.

Kovid-19 salgını sırasındaki acil durum nedeniyle Alman Federal Hükümeti'nin, borç alımını 60 milyar avro artırmasına karşın Kovid-19 ve sonuçlarıyla başa çıkmak için söz konusu krediye ihtiyaç duyulmadı.

Alman koalisyon hükümeti, söz konusu krediyi ülkenin İklim ve Dönüşüm Fonu için kullanmak istemişti.

Ekonomistlere göre mahkemenin kararı, federal hükümeti bu yasama döneminin en büyük ekonomi politikası sorunuyla karşı karşıya bıraktı.


Tesla, İsveç'e karşı: Grev mahkemeye taşındı

Tesla fabrikalarındaki greve tersane işçileri de destek vermişti (Reuters)
Tesla fabrikalarındaki greve tersane işçileri de destek vermişti (Reuters)
TT

Tesla, İsveç'e karşı: Grev mahkemeye taşındı

Tesla fabrikalarındaki greve tersane işçileri de destek vermişti (Reuters)
Tesla fabrikalarındaki greve tersane işçileri de destek vermişti (Reuters)

Elon Musk'ın CEO'su olduğu elektrikli otomobil devi Tesla, İsveç'teki fabrikalarında süren grev nedeniyle devlet kurumlarına açtığı davada, mahkemece haklı bulundu. 

Tesla, İsveç'in doğusundaki Nörrköping şehrinde pazartesi günü verdiği dava dilekçesinde, devlete ait İsveç Ulaştırma Kurumu ve posta kuruluşu PostNord'un firmaya karşı "hukuki dayanağı olmayan ayrımcı saldırılar" düzenlediğini savundu.

ABD'li otomotiv devinin davası, İsveç'teki Tesla fabrikalarında süren greve posta işçilerinin de katılmasının ardından geldi. İsveç'in en büyük sendikalarından biri olan IF Metall'e bağlı 130 işçi, 27 Ekim'den beri İsveç'teki 8 Tesla fabrikasında grevde.

PostNord'daki işçileri örgütleyen İsveç Hizmet ve İletişim İşçileri Sendikası (SEKO), 20 Kasım'da greve katılarak, Tesla araçlar için üretilen plakaları sahiplerine teslim etmeyeceklerini duyurmuştu. 

İsveç Ulaştırma Kurumu da PostNord'la anlaşmalı olduklarını, bu nedenle plakaların tedarikini sağlayamayacaklarını bildirmişti. 

Şikayet metnine göre Tesla, dava süreci devam ederken söz konusu araç plakalarını geri toplamayı talep etti.

İsveç'in önde gelen gazetelerinden Aftonbladet'in aktardığına göre Nörrköping mahkemesi, Tesla'nın talebini haklı buldu. 

Mahkemeden ilk duruşmanın görüldüğü gün çıkan ara kararda, İsveç Ulaştırma Kurumu'nun 7 gün içinde plakaları Tesla'ya teslim etmesi istendi. Kurum bunu gerçekleştirmediği takdirde 1 milyon kron (yaklaşık 2,7 milyon TL) para cezası ödeyecek.

İsveç Ulaştırma Kurumu'ndan Anna Berggrund, ara kararın kendilerine iletildiğini fakat nasıl bir yol haritası izleyeceklerini henüz kararlaştırmadıklarını söyledi. 

Tesla'ya karşı sendikal mücadeleyi yöneten IF Metall'e göre firma, çalışanların ücretlerini, emeklilik maaşlarını ve sigorta haklarını güvence altına alacak toplu iş sözleşmesine yanaşmıyor. 

IF Metall'den Veli-Pekka Saikkala, ABD'li firmanın devlet kurumlarına dava açarak süreci karmaşıklaştırdığını söyledi. Saikkala, "Bu durumu çözmenin basit ve hızlı bir yolu var, o da toplu sözleşme imzalamak. Tesla bunu yaptığı anda çatışma sonlanır" dedi.

Musk, işçilerin greviyle ilgili ilk açıklamayı perşembe günü Twitter hesabından yapmış, eylemi "delilik" diye nitelemişti. 

Independent Türkçe


ABD'de federal yargıç, eski Binance CEO'sunun ülkede kalması gerektiğine hükmetti

(AA)
(AA)
TT

ABD'de federal yargıç, eski Binance CEO'sunun ülkede kalması gerektiğine hükmetti

(AA)
(AA)

Seattle'daki ABD Bölge Mahkemesi Yargıcı Richard Jones, Changpeng Zhao'nun, hakkındaki inceleme talebi karara bağlanana kadar vatandaşı olduğu Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) dönmemesi gerektiğine hükmetti.

ABD hükümeti, geçen hafta, Binance'in kara para aklamayı önleme ve yaptırım yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle toplam 4,3 milyar dolar ceza ödeyeceğini açıklamıştı.

Changpeng Zhao, ABD hükümetiyle yapılan anlaşma kapsamında Binance CEO'luğundan ayrılmayı kabul etmişti.

Duruşması 23 Şubat'ta görülecek Changpeng Zhao, 175 milyon dolarlık kefalet karşılığında serbest bırakılmıştı. Avukatları, eski CEO'nun kaçma riski taşıdığına itirazda bulunarak seyahat edebilmesini istemişti.

ABD hükümeti ise BAE ile suçluların iadesi anlaşmasının olmaması nedeniyle Changpeng Zhao'nun ülkeye dönüşünün güvence altına alınamayabileceği görüşünde.


Türkiye'nin Orta Doğu ve Körfez ülkelerine ihracatı 27 milyar dolara dayandı

(AA)
(AA)
TT

Türkiye'nin Orta Doğu ve Körfez ülkelerine ihracatı 27 milyar dolara dayandı

(AA)
(AA)

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Filistin, Irak, İran, İsrail, Katar, Kuveyt, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Lübnan, Suriye, Suudi Arabistan, Umman, Ürdün ve Yemen'den oluşan Orta Doğu ve Körfez ülkelerine ihracat, yılın 10 ayında 26,7 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Türkiye'nin geleneksel pazarları arasında yer alan Orta Doğu ülkeleriyle ikili ticaret bu yılın 10 ayında da etkin bir şekilde devam etti. Bölge ülkeleriyle karşılıklı ticaret ve yatırım alanında atılan adımlarla Türk ürünlerine olan yüksek talep devam etti.

Geçen ay Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Katar ve Suudi Arabistan'a yönelik Körfez ülkeleri programı kapsamında temaslarda bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ''Türkiye: Your Resilient Partner programında 200'ün üzerinde yatırımcı ve finans dünyası temsilcisine ülkemizdeki yatırım fırsatlarını anlattık.'' ifadelerini kullanmıştı.

Ocak-ekim döneminde, Orta Doğu ve Körfez ülkeleri kapsamında en fazla ihracat 7,7 milyar dolarla Irak'a gerçekleşti. Irak'ı, 4,4'er milyar dolarla BAE ve İsrail, 2 milyar dolarla İran, 1,8 milyar dolarla Suudi Arabistan izledi.

Aynı dönemde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine (KKTC) 1,3 milyar dolarlık, Suriye ve Lübnan'a 1,1'er milyar dolarlık, Yemen'e 716 milyon dolarlık, Katar'a, 591,6 milyon dolarlık, Ürdün'e 579,8 milyon dolarlık, Kuveyt'e 454,8 milyon dolarlık, Umman'a 248,1 milyon dolarlık, Bahreyn'e 122,9 milyon dolarlık, Filistin devletine ise 103,9 milyon dolarlık dış satım gerçekleşti.

Böylece KKTC ve Filistin'e tüm zamanların en yüksek ocak-ekim ihracatı yapılmış oldu. Bölgedeki jeopolitik risklere ve gerilimlere karşın Türkiye'nin Filistin ile ticari ilişkilerini güçlendirmeye devam ettiği görüldü.

Hububat ve kimya sektörü öne çıktı

Orta Doğu ve Körfez coğrafyasına yılın 10 ayında en fazla ihracatı 3,7'şer milyar dolarla "hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri" ile "kimyevi maddeler ve mamulleri" sektörleri gerçekleştirdi.

Bu sektörleri, 2,6 milyar dolarla mücevher, 2,3 milyar dolarla çelik, 1,9 milyar dolarla mobilya, kağıt ve orman ürünleri izledi.

Orta Doğu ve Körfez ülkelerine bu dönemde gerçekleştirilen ihracatın iller bazında dağılımına bakıldığında, başı 11,8 milyar dolarla İstanbul çekti. Megakent bu tutarla, Orta Doğu ve Körfez ülkelerine gerçekleştirilen dış satımın yüzde 44,2'sini sırtladı.

TİM verilerine göre, 2023 Ocak-Ekim döneminde Orta Doğu ve Körfez ülkelerine gerçekleştirilen ihracat miktarı (bin dolar) şöyle: