İdlib’deki muhalif gruplar, rejim güçleriyle temas hatları boyunca alarm duruma geçti

İdlib kırsalında yerinden edilmişler için kurulan kamptaki çocuklar zorlu koşullarda yaşıyor. (AFP)
İdlib kırsalında yerinden edilmişler için kurulan kamptaki çocuklar zorlu koşullarda yaşıyor. (AFP)
TT

İdlib’deki muhalif gruplar, rejim güçleriyle temas hatları boyunca alarm duruma geçti

İdlib kırsalında yerinden edilmişler için kurulan kamptaki çocuklar zorlu koşullarda yaşıyor. (AFP)
İdlib kırsalında yerinden edilmişler için kurulan kamptaki çocuklar zorlu koşullarda yaşıyor. (AFP)

Suriyeli muhalif gruplar, savaşçılarını Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib ve Halep vilayetlerinde rejim güçleriyle temas hatları boyunca seferber etti. Rejim güçlerinin Türkiye’nin Suriye’nin kuzey ve kuzeydoğusundaki Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) karşı, Suriyeli muhalif gruplarla ortaklaşa şekilde yürütülen harekâttan yararlanarak askeri harekat başlatacağı korkusuyla gelişmiş askeri araçlarla mevzilerini takviye etti. İdlib’deki aktivistler, Heyetu Tahriru’ş Şam (HTŞ) başkanlığındaki ‘Fethu’l Mubin’ operasyon odası gruplarının, Lazkiye’nin doğu kırsalındaki Türkmen Dağı ve el-Kabinah bölgelerindeki, İdlib vilayetinin güneyi ve doğusu ve Halep’in batı kırsalındaki askeri mevzilerini çok sayıda askeri araç ve eğitilmiş savaşçılarla güçlendirmeye devam ettiğini aktardı. Eş zamanlı olarak sahaları güçlendirme ve kamufle etme çalışmalarının yürütüldüğüne, ayrıca Suriye’nin kuzeybatısında iki taraf arasındaki temas hatları boyunca rejim güçlerinin ve İranlı milislerin hareketlerinin de takip edildiğine dikkat çekildi.
İdlib’deki muhalif grupların bir lideri, Şarku’l Avsat’a şu açıklamada bulundu:
“Türkiye’nin Suriye ve Irak’ta SDG’ye karşı Pençe- Kılıç Hava Harekâtı’nı başlattığı günden bu yana Suriye’nin kuzey ve kuzeybatısındaki tüm saha ve askeri gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Bu gelişmelere ve Türkiye’nin SDG’ye karşı karadan askeri operasyon başlatma olasılığına dayalı olarak, muhalefetin İdlib vilayeti ve Suriye’nin kuzeybatısında bulunan diğer bölgelerdeki askeri operasyon odası, Suriye rejim güçleriyle temas hatları boyunca tüm askeri bölgelerdeki savaşçılarının maksimum alarm durumuna geçtiğini duyurdu. Rejim güçlerinin ve İranlı milislerin Türkiye’nin SDG’ye yönelik harekâtından yararlanacağından ve aynı zamanda İdlib vilayetine ve Suriye’nin kuzeybatısındaki kurtarılmış bölgelere doğru ilerlemeye çalışacağından endişe ediliyor. Muhalif gruplar, Lazkiye’nin doğusundaki Türkmen Dağı ve el-Kabinah bölgelerinden başlayarak ve İdlib’in güney ve doğusu ile Halep’in batı kırsalından geçerek tanklar, roketatarlar ve savaşçılarla temas hatlarındaki ileri mevzilerini güçlendirdi. Fethu’l Mubin operasyon odası, rejim güçlerinin İdlib ile Lazkiye ve Halep kırsalına sızması veya buralarda ilerlemesine tanık olması muhtemel eksenlere grupların savunma görevlerini dağıtmaya çalıştı.”
Halep’in kuzey kırsalındaki Tadif bölgesinin cephe hatları, bir yanda Suriye Millî Ordusu grupları ile diğer yanda da Suriye rejim güçleri arasında muhalif mevzilere sızma girişiminin ardından şiddetli çatışmalara sahne oldu. Eş zamanlı olarak eş-Şahba bölgesinde ve Halep kırsalındaki Tel Rıfat’ta onlarca SDG askeri noktası Türk topçular tarafından hedef alındı. Suriye Millî Ordusu grupları, temas hatlarında askeri hazırlıklarını tamamlamaya devam ederken, Türk kuvvetleriyle iş birliği dahilinde SDG’ye karşı askeri operasyon başlatma hazırlığı yapıyor.
Halep kırsalından muhalif aktivist Muhsin el-Halabi, Suriye Milli Ordusu ile Türk kuvvetlerinin SDG’ye karşı yürüttüğü ortak askeri operasyona destek amacıyla Halep’in kuzeyindeki Babusselam Sınır Kapısı yakınındaki Sacu bölgesinde yüzlerce Suriyelinin katıldığı bir halk gösterisinin düzenlendiğine dikkat çekti.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.