عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

SpaceX'in Dragon kapsülü 4 ton kargoyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatıldı

Fotoğraf (AA)
Fotoğraf (AA)
TT
TT

SpaceX'in Dragon kapsülü 4 ton kargoyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatıldı

Fotoğraf (AA)
Fotoğraf (AA)

 Amerikan uzay mekiği ve roket üreticisi SpaceX'e ait Dragon kapsülü, yaklaşık 4 ton gıda ve deney malzemesi ile Uluslararası Uzay İstasyonu'na gönderildi. ABD'nin Florida eyaletindeki Kennedy Uzay İstasyonu'ndan Falcon 9 roketi ile kalkış, TSİ 22.20'de gerçekleşti.
Dragon kapsülü, her şeyin yolunda gitmesi durumunda taşıdığı yaklaşık 4 ton gıda ve deney malzemesiyle yarın TSİ 15.30'da Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki Harmony modülüne yanaşacak. Uzay istasyonundaki astronotlar, kapakları açarak Dragon uzay aracının basınçlı bölmesindeki kargoları boşaltmaya başlayacak.
Kapsülde, uzay istasyonunda görev yapan astronotlar için gıda malzemelerinin yanı sıra yer çekimsiz ortamda sebze yetiştirme testi için küçük kırmızı Robin domates cinsi tohumlar da bulunuyor.
Kapsülde ayrıca astronotların kan örneklerinin tıbbi görüntülerini toplamasına yardımcı olacak taşınabilir bir el mikroskobu, uzayda esnek yapıların inşasında veri toplamak için teknolojik aletler ve istasyonun güç sistemini yükseltmek için "iROSA" denilen iki yeni güneş paneli de yer alıyor.
Güneş panelleri, 29 Kasım ve 3 Aralık'ta yapılması planlanan uzay yürüyüşleri ile yüzen laboratuvarın dışına kurulacak.
Görevin sonunda, yeniden kullanılabilir Dragon kapsül birkaç ton kargo ile istasyondan ayrılarak ocak ayı başlarında Florida kıyılarında paraşütle suya inecek.
SpaceX, NASA ile yaptığı milyarlarca dolarlık anlaşmanın bir parçası olarak son 10 yılda uzay istasyonuna iki düzineden fazla ikmal fırlatışı gerçekleştirdi.
İkmal amaçlı fırlatışlar dışında SpaceX, iki astronot görevi de dahil olmak üzere bu yıl şimdiye kadar 52 fırlatışla bugüne kadarki en yoğun yılını geçirdi.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news