عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

SpaceX'in Dragon kapsülü 4 ton kargoyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatıldı

Fotoğraf (AA)
Fotoğraf (AA)
TT
TT

SpaceX'in Dragon kapsülü 4 ton kargoyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatıldı

Fotoğraf (AA)
Fotoğraf (AA)

 Amerikan uzay mekiği ve roket üreticisi SpaceX'e ait Dragon kapsülü, yaklaşık 4 ton gıda ve deney malzemesi ile Uluslararası Uzay İstasyonu'na gönderildi. ABD'nin Florida eyaletindeki Kennedy Uzay İstasyonu'ndan Falcon 9 roketi ile kalkış, TSİ 22.20'de gerçekleşti.
Dragon kapsülü, her şeyin yolunda gitmesi durumunda taşıdığı yaklaşık 4 ton gıda ve deney malzemesiyle yarın TSİ 15.30'da Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki Harmony modülüne yanaşacak. Uzay istasyonundaki astronotlar, kapakları açarak Dragon uzay aracının basınçlı bölmesindeki kargoları boşaltmaya başlayacak.
Kapsülde, uzay istasyonunda görev yapan astronotlar için gıda malzemelerinin yanı sıra yer çekimsiz ortamda sebze yetiştirme testi için küçük kırmızı Robin domates cinsi tohumlar da bulunuyor.
Kapsülde ayrıca astronotların kan örneklerinin tıbbi görüntülerini toplamasına yardımcı olacak taşınabilir bir el mikroskobu, uzayda esnek yapıların inşasında veri toplamak için teknolojik aletler ve istasyonun güç sistemini yükseltmek için "iROSA" denilen iki yeni güneş paneli de yer alıyor.
Güneş panelleri, 29 Kasım ve 3 Aralık'ta yapılması planlanan uzay yürüyüşleri ile yüzen laboratuvarın dışına kurulacak.
Görevin sonunda, yeniden kullanılabilir Dragon kapsül birkaç ton kargo ile istasyondan ayrılarak ocak ayı başlarında Florida kıyılarında paraşütle suya inecek.
SpaceX, NASA ile yaptığı milyarlarca dolarlık anlaşmanın bir parçası olarak son 10 yılda uzay istasyonuna iki düzineden fazla ikmal fırlatışı gerçekleştirdi.
İkmal amaçlı fırlatışlar dışında SpaceX, iki astronot görevi de dahil olmak üzere bu yıl şimdiye kadar 52 fırlatışla bugüne kadarki en yoğun yılını geçirdi.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
TT
TT

Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)

Bilim insanları, kuşların kutup bölgelerine en azından 73 milyon yıldır yuva yaptığını keşfetti. 

Günümüzde Arktika'da yuva yapan 200'den fazla kuş türü var. Bilim insanları bu hayvanların ekosistemin önemli üyeleri olduğunu, polenleşme ve tohum dağılımı gibi temel görevlere katkı sağladığını söylüyor.

Daha önce yapılan araştırmalarda bu davranışın yeni olmadığı görülmüştü. Princeton Üniversitesi'nden Lauren Wilson "Kutup bölgelerinde yuva yapmaya dair en eski kanıt, Antarktika'nın Eosen dönemine ait yaklaşık 46,5 milyon yıl önce yaşamış bir penguen kolonisiydi" diyor.

Wilson liderliğindeki ekibin yeni araştırmasıysa bu tarihi yaklaşık 25 milyon yıl daha geriye çekti. 

Bilim insanları Alaska'nın kuzeyindeki Prince Creek formasyonunda yaptıkları kazılarda aralarında embriyo ve yavru kalıntıları da olan 50'den fazla kuş fosili ortaya çıkardı. Çoğunun boyu 2 milimetreden daha kısa olan bu fosiller, kuşların kutup bölgelerinde yuva yaptığına dair en eski kanıtı sunuyor. 

Bulguları hakemli dergi Science'ta yayımlanan çalışmanın ortak yazarı Patrick Druckenmiller, "Bu yeni fosiller, kuşların evrimi hakkındaki bilgilerimizde önemli bir boşluğu dolduruyor" diyerek ekliyor:

Bu çalışmadan önce, birkaç ayak izi dışında Alaska'da kuş fosilleri bulunmamıştı.

Araştırmacılar yaklaşık 73 milyon yıl önce Arktika'da yuva yapan bu kuşların en azından üç ayrı gruptan geldiğini saptadı. Fosillerin bir kısmı martıya benzeyen Ichthyornithes ve dalgıç kuşuna benzeyen Hesperornithes gruplarına aitti. Artık soyu tükenen bu gruplar dişli kuşları içeriyordu.

Ancak kalıntıların çoğu ördeklere benzeyen dişsiz kuşlara aitti. Araştırmacılar dişsizliğin, bugün yaşayan bütün kuşları içeren grubun belirleyici özelliği olduğunu ifade ediyor. Bu nedenle bulgular, milyonlarca yıl önce Arktika'da yuva yapan kuşların, modern kuşların yakın akrabaları olduğuna işaret ediyor.

Ekip, bölgenin o dönemde bugüne kıyasla daha sıcak olduğunu ve muhtemelen 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığı aldığını söylüyor. Ancak bu durum kuşların dondurucu soğuklara maruz kalmadıkları anlamına gelmiyor.

Druckenmiller "Kışlar bugünkü kadar sert olmasa da yıl boyunca burada yaşayan hayvanlar dondurucu soğuklara, ara sıra yağan kara ve yaklaşık 4 ay süren kış karanlığına katlanmak zorundaydı" diye açıklıyor.

Ancak bölgede o zaman yuva yapan kuşların tek sorunu sıcaklıklar değildi. Araştırmacılar bazılarının uzunluğu 5 metreye ve ağırlığı 2 tona çıkan yaklaşık 12-13 dinozor türüyle beraber yaşadıklarını söylüyor. 

Druckenmiller, Troodon gibi etçil dinozorların, "bu sevimli küçük kuşları akşam yemeğinde seve seve yiyeceğini" söylüyor. 

Edinburgh Üniversitesi'nden paleontolog Steve Brusatte, yer almadığı çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Bu fosiller, kuşların onlarca milyon yıl önce bu yüksek enlemlerdeki toplulukların ayrılmaz bir parçası olduğunu ve bu toplulukların modern zamanlardaki ekolojik bir yenilik değil, Dünya tarihinin uzun vadeli bir normu olduğunu gösteriyor.

Independent Türkçe, Guardian, Live Science, Science