Plastiğe karşı yenilebilir ambalaj alternatifi

Deniz bitkilerinin yenilebilir ve biyolojik olarak parçalanabilir kaplar (AFP)
Deniz bitkilerinin yenilebilir ve biyolojik olarak parçalanabilir kaplar (AFP)
TT

Plastiğe karşı yenilebilir ambalaj alternatifi

Deniz bitkilerinin yenilebilir ve biyolojik olarak parçalanabilir kaplar (AFP)
Deniz bitkilerinin yenilebilir ve biyolojik olarak parçalanabilir kaplar (AFP)

Londra'da bir girişim, deniz yosunundan yapılmış yenilebilir veya biyolojik olarak parçalanabilir ambalajlar geliştirerek toprak ve okyanus kirliliğini azaltmaya yarayan bir çözüm buldu. Notpla girişimi (sürdürülebilir ambalaj markası), ürünleri sayesinde, iklim değişikliğiyle mücadeleye yenilikçi katkılar sağlarken, bu yıl Birleşik Krallık tahtının varisi Prens William tarafından oluşturulan Earthshot ödülüyle 15 finalist arasından seçildi.
Notpla macerası, yaklaşık on yıl önce Londra'daki Imperial College ve Royal College of Art'ta tasarım inovasyonu okuyan İspanyol Rodrigo García González ve Fransız Pierre Paslier tarafından küçük bir Londra mutfağında filizlendi.
35 yaşındaki paslier, “L'Oréal’da ambalaj mühendisiyken, şampuan şişelerinden krem ​​kaplarına kadar plastikten yapılmış ambalajlar geliştirirdim. Kısa sürede, çevreye karışan daha fazla plastik yapmaktansa çözümler üzerinde çalışmak istediğimi fark ettim” ifadelerini kullandı. Gonzalez ve Palier, petrokimya endüstrisinden gelen plastiklerin aksine, doğal ve biyolojik olarak parçalanabilen malzemelerden yapılmış ambalajlar tasarlamaya çalışıyor.
Paslier, farklı bitkileri test ettikten sonra, “deniz yosunu özleri bulduk ve doğada bulabileceğimize çok yakın, hatta yenilebilir olabilecek çözümler geliştirebileceğimizi fark ettik” dedi.
Ohoo ismi verilen yenilebilir ambalajların video görüntüsü yatırımcıların ilgisini çekerek internette geniş çapta yayıldı. Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre 2014 yılında Gonzalez ve Paslier Notpla girişimi kurdu. Hali hazırda 60’dan fazla çalışanıyla öneli bir genişleme aşamasında olan girişim, ürünlerini endüstriyel ölçekte üretmeye yakın.
Firmanın geliştirdiği, yaklaşık iri çeri domates büyüklüğündeki ve deniz yosunu özlerinden hala sır olarak saklanan bir yöntemle yapılan ambalaj, her türlü sıvıyı paketleyebiliyor. Festivallerde kullanılmak üzere su, kokteyller veya örneğin 2019'da Londra Maratonunda koşuculara dağıtılan enerji içecekler bunlara örnek. Ohoo isimli madde ağızda çiğnendiğinde jelatinimsi bir dokuya sahip bir şeker haline gelir.

 



Çin’de bunama vakaları neden daha hızlı artıyor?

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Çin’de bunama vakaları neden daha hızlı artıyor?

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları, Çin'de Alzheimer hastalığıyla diğer demans türlerinin orantısız bir sağlık yükü oluşturduğu ve vaka oranlarının küresel ortalamadan daha hızlı arttığı uyarısını yaptı.

Çarşamba günü PLOS One adlı akademik dergide yayımlanan yeni araştırma, ülkede demansı mümkün olduğunca erken önlemek için acil ve etkili müdahalelerin uygulanması çağrısında bulunuyor.

Alzheimer ve diğer demans türleri, (ADD; Alzheimer Dissease and Demantia / Alzheimer Hastalığı ve Demans), dünya çapında artan oranlarla giderek daha ciddi bir nörolojik sağlık sorunu haline geliyor.

Ancak bilim insanları, özellikle Çin'deki bunamaların gerçek hastalık yükü ve risk faktörlerinin yeterince anlaşılmadığını söylüyor.

Mevcut çalışmada araştırmacılar, Dünya Bankası ve Dünya Sağlık Örgütü gibi kurumlar tarafından başlatılan halka açık veri tabanı Küresel Hastalık Yükü'nden (GBD) alınan, 30 yıldan uzun süreye yayılan küresel sağlık verilerini analiz etti.

Veri tabanı, 204 ülke ve bölgede 370’in üzerinde hastalık ve sağlık sorunuyla bunlara karşılık gelen 88 risk faktörü hakkında veri içeriyor.

1990'la 2021 arasındaki son analizlere dayanarak bilim insanları, Çin'de demans vakalarının üç katına, küresel vakalarınsa iki katına çıktığını tespit etti.

"ADD, küresel hastalık yükü en ağır hastalıklardan biri. Çin'de ve küresel olarak ADD'nin hastalık yükü 1990'dan 2021'e kadar yıldan yıla arttı" diye yazdılar.

Çalışmada, "2021'e gelindiğinde, Çin'in hastalık yükü üç kat artarken, küresel hastalık yükü iki katına çıktı" dendi.

y6u78ı9
ADD'nin 1990-2021 küresel hastalık yükü haritası. İki cinsiyet ve tüm yaşlar için 100 bin kişi başına düşen ölümlerdeki yıllık değişim (Liu, Geng., 2025, PLOS One)

Kısmen daha uzun yaşam süreleri nedeniyle kadınların erkeklere kıyasla demansın genel yükünü daha fazla taşıdığı tespit edildi.

Ancak araştırmacılar, erkeklerin bu hastalıktan ölüm oranlarının biraz daha yüksek olduğunu söylüyor.

Gelecek 15 yıl için eğilimleri tahmin eden bilim insanları, daha etkili müdahaleler yapılmadığı takdirde demans oranlarının özellikle Çin'de artmaya devam edeceği uyarısını yapıyor.

Araştırmacılar, diyabet gibi hastalıklardan kaynaklanan yüksek kan şekerinin Çin de dahil dünya genelinde demans için önde gelen risk faktörü olduğunu, bunu sigara ve yüksek vücut ağırlığının izlediğini söylüyor.

"Sigara, yüksek açlık kan şekeri düzeyleri ve yüksek vücut kitle indeksi, aralarında yüksek açlık plazma glukozunun baskın konuma sahip olduğu üç ana risk faktörü" diye yazdılar.

Bilim insanları Çin'de demans vakalarındaki artışın büyük ölçüde nüfus artışı ve değişen yaş demografisine bağlı olabileceğinden şüpheleniyor.

"Gelişen bir ülke olarak Çin, ekonomik dönüşüm ve yaşam tarzındaki büyük değişiklikler nedeniyle diyabet hastalarının sayısında önemli bir artış yaşadı" diye yazdılar.

Araştırmacılar, demans vakalarındaki artışı yavaşlatmak adına özellikle yaşlı yetişkinler arasında yüksek kan şekeri ve sigara kullanımının azaltılması için çaba gösterilmesi çağrısında bulunuyor.

Erken müdahalenin klinik hedeflerine ulaşmak için cinsiyete özgü risk faktörlerini hedef alan müdahalelere ihtiyaç duyulacağını belirtiyorlar.

Independent Türkçe