Rus işgal güçleri için uluslararası mahkeme kurulabilir

G7 ülkelerinin adalet bakanları, Ukrayna'daki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaları koordine etmek için Berlin'de bir araya geldi

Fotoğraf (Reuters)
Fotoğraf (Reuters)
TT

Rus işgal güçleri için uluslararası mahkeme kurulabilir

Fotoğraf (Reuters)
Fotoğraf (Reuters)

G7 ülkelerinin adalet bakanları, Ukrayna'da işlenen savaş suçlarına ilişkin soruşturmalarda koordinasyonu daha iyi sağlamak için dün Berlin'de bir araya geldi.
Almanya Adalet Bakanı Marco Buschmann, Ukrayna'dan bir heyeti istişarelere katılmaya davet etti.
Ukrayna hükümeti, Rus işgal güçlerinin Ukrayna'da işlediği suçların yargılanması için özel bir uluslararası mahkeme kurmaya çalışıyor.
Buschmann yaptığı açıklamada “İş birliğini geliştirmek, kanıtların korunması ve işin iki kez yapılmasının önlenmesiyle ilgilidir. Örneğin tanıklık yapan mağdurlar, travmatik deneyimleri hakkında defalarca ifade vermek zorunda kalmamalıdır. Bugünkü toplantının mesajı şu: Savaş suçları cezasız kalmamalı” ifadelerini kullandı.
Buschmann ve Fransız mevkidaşı Eric Dupond-Moretti, Legal Tribune Online (LTO) gazetesi için ortaklaşa kaleme aldıkları yazıda “Fransa ve Almanya’nın adalet bakanları olarak, daha da ileri gitmemiz gerektiğine inanıyoruz. Yaptırımların ihlalinden ötürü ortak cezalandırmayla sınırlı kalmayıp ortak kovuşturma da yapılması gerekiyor. Bu nedenle Avrupa Başsavcılığı’nın yetkisinin, Avrupa Birliği (AB) tarafından alınan kısıtlayıcı tedbirlerin ihlallerini kapsayacak şekilde genişletilmesini savunuyoruz” ifadelerini kullandılar.
Kiev hükümeti, Rus ordusunun Ukrayna’da işlediği suçların yargılanması için özel bir mahkeme kurmaya çalışıyor ve böyle bir mahkemenin uluslararası saldırı suçlarıyla ilgilenecek yetkinliğe sahip olmasını istiyor.
AB Komisyonu Adalet Komiseri Didier Reynders “Bunu tartışmaya açığız” dedi. Reynders ve Buschmann, şubat ayında Ukrayna’ya karşı başlattığı savaşa yanıt olarak Rusya’ya uygulanan yaptırımların genişletilebileceğini düşünüyor.
G7, bu yılki başkanlığı üstlenen Almanya’nın yanı sıra Fransa, İtalya, Japonya, Kanada, ABD ve Birleşik Krallık’tan oluşuyor.
Ukrayna Adalet Bakanı Denys Malyuska, ülkesinin Rusya'nın savaş tazminatı ödemesini istediğini vurgulayarak bu konuda G7’nin desteğine güvendiğini belirtti.
Malyuska Almanya merkezli Funke Medya Grubu’na verdiği dün yayınlanan röportajında “Rusya, bu savaşta Ukrayna halkına verdiği zararı karşılamak zorunda. Geçmiş savaşlarda diğer bölgelerde gördüğümüz gibi Rusya tazminat ödemeli” ifadelerini kullandı.
Bakan, hasarın yaklaşık 150 milyar dolar olduğunun tahmin edildiğini söyleyerek ‘bunun içinde yaralıların, savaş kurbanlarının ve ailelerinin ekonomik zararının veya tazminatının olmadığını’ belirtti.
Yaptırımlar çerçevesinde Avrupa hesaplarındaki dondurulan Rus fonlarının Ukrayna'ya aktarılacağı bir ‘tazminat mekanizması’ oluşturulması çağrısında bulunan bakan “Bu, savaşta Rus üst tabakası üzerinde baskı oluşturacaktır. Ayrıca Ukrayna'nın Rus işgalinden sonra ülkeyi yeniden inşa etmesine yardımcı olacaktır. G7 zirvesinde ülkeleri bu tazminat mekanizmasına katılmaya ve Rus parasıyla bu uluslararası fonu kurmanın mali ve hukuki yollarını bulmaya çağırıyoruz” dedi.



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.