Mısır’da suyun yeniden kullanımına yönelik projeler hız kazandı

Port Said’de Es-Selam Su Artırma Tesisi açıldı. (Mısır Su Kaynakları Bakanlığı)
Port Said’de Es-Selam Su Artırma Tesisi açıldı. (Mısır Su Kaynakları Bakanlığı)
TT

Mısır’da suyun yeniden kullanımına yönelik projeler hız kazandı

Port Said’de Es-Selam Su Artırma Tesisi açıldı. (Mısır Su Kaynakları Bakanlığı)
Port Said’de Es-Selam Su Artırma Tesisi açıldı. (Mısır Su Kaynakları Bakanlığı)

Port Said’de, Bahr el-Bakar sistemi kapsamında yeni bir su artırma tesisinin açılışını yapan Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Hani Suveylem’in yaptığı açıklamalara göre Mısır hükümeti, ‘su kıtlığından en çok sıkıntı çeken ülkelerden biri’ olması sebebiyle, suyun yeniden kullanımına yönelik projelerini genişletmek üzere çalışıyor.
Mısır Su Kaynakları Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre, Port Said’deki Es-Selam Su Artırma Tesisi, Mısır devletinin, gıda güvenliğinin sağlanması ve çölleşmeyle mücadele edilmesi amacıyla tarım verimliliğini genişletmek ve tarımsal drenaj suyunun yeniden kullanmak için büyük projeler uygulayarak su sorunlarıyla mücadele amacıyla açıldı.
Resmi verilere göre Mısır’ın su ihtiyacı 114 milyar metreküp olarak tahmin ediliyor. Su kaynaklarının sadece 74 milyar metreküp olması sebebiyle ciddi bir açık yaşıyor. Hükümet bu krizin üstesinden gelmek için yaklaşık 50 milyon dolarlık yatırımla, 2037 yılına kadar su talebini yönetmek ve karşılamaya yönelik bir strateji uygulamaya başladı. Stratejji, modern tarımsal sulama için bir dönüşüm projesinin uygulanmasının yanı sıra deniz suyunu tuzdan arındırma, üçlü arıtma ile atık su geri dönüşüm tesisleri inşa edilmesini de kapsıyor.
Mısır Su Kaynakları Bakanı duruma dair şu açıklamada bulundu:
“Mısır, en çok su kıtlığı yaşayan ülkelerden biri. Bu nedenle sınırlı su kaynaklarının ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin yol açtığı su sorununa karşı bilimsel veriler ve temellere dayalı büyük bir çaba sarf ediyor. Gıda güvenliğini sağlamak ve çölleşme ile mücadele etmek için tarımsal genişleme projelerini uygulamak üzere Bahr el-Bakar, el-Hamam ve el-Mahseme projeleri gibi tarımsal drenaj sularının yeniden kullanımına yönelik birçok büyük projeyi hayata geçiriyor.”
Suveylem, Port Said’daki es-Selam Su Arıtma Tesisi için devir teslim çalışmasıyla ilgili olarak, Mekanik ve Elektrik Dairesi Başkanı’ndan bir rapor aldı. Bakan, es-Selam tesisinin, Bahr el-Bakar drenaj su arıtma sisteminin bir parçası olarak birim başına 11 m3/sn su alım kapasitesi ile 7 ünite olarak inşa edildiğini, günde 5,6 milyon metreküp su arıtacağını belirtti.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi bir ay önce, Bahr el-Bakar drenaj suyu arıtma tesisinin açılışını yapmıştı. Bakanlığın açıklamasına göre su artırma tesisi günde 1,4 milyon su arıtan dört ünite sayesinde günde 5,6 milyon m3 su arıtması ile dünyanın en büyük su arıtma tesisi olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girmişti.
Suveylem, es-Selam tesisinin en yüksek teknolojiye sahip olacak şekilde tasarlandığını, kullanılan ekipmanların enerji tasarruflu olduğunu, tesis binasında kontrol ve operasyon odasının yanı sıra pompa odası, zayıf akım dağıtıcısı, marş motoru ve orta gerilim dağıtıcısının da bulunduğunu söyledi. Tesisin, ekipmanların çalışma güvenliğini sağlamak için güncel programlanmış kontrol cihazlarının kullanılmasına dayalı olarak otomatik bir operasyon kontrol sistemi ile donatıldığına dikkat çekti. Suveylem, işletim sisteminin arıza durumunda tesis çalışmalarının aksamadan devam etmesini sağlamak için alarmlarla donatıldığını ve tesisin birden fazla su alma hattından beslendiğini ifade etti. Tesisin inşaat projesinin idari bir bina, depolar, işçi lojmanı ve bir camiyi de kapsadığını kaydetti.



Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
TT

Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)

Hamas Hareketi ve İsrail’den müzakereciler Katar’ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes konusunda dolaylı müzakerelere başlamaya hazırlanırken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ordusundan Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını istedi.

Netanyahu'nun adamları, cumartesi akşamı savaşı yönetmek için yapılan güvenlik toplantılarında yaşananları sızdırdılar. Toplantıda şiddetli tartışmalar, bağırışmalar ve masaya vurmalar yaşandığını söylediler. Ayrıca Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'e Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını ve ateşkesin ilan edilmesi muhtemel görünen Washington ziyaretinden döndükten sonra kendisine sunması talimatı verdiğini aktardılar.

İsrailli analistler bu sızıntının amacına ilişkin farklı görüşlere sahipler. Bazıları, bunun sadece ‘Hamas liderliğine Doha turunda önerileri kabul etmesi için son anda baskı yapmayı amaçladığını’ bazıları ise Netanyahu'nun ‘hükümetin kendisine Gazze'yi işgal etmesi ve Filistinlilere karşı şiddetli operasyonlarının dozunu artırması için baskı uyguladığını sızdıran ordu kademesine öfkesini göstermeyi amaçladığını’ söylediler.

Üçüncü bir analist grubu ise bu gidişatın ‘hükümetin ateşkesi reddetme tutumunun gerçeğini’ yansıttığı görüşündeydi.

Birden fazla sebep

Ancak tüm bu nedenlerin bir araya gelmesi Netanyahu'nun Zamir'den taleplerinin arkasında yatan neden gibi görünüyor. Netanyahu, Hamas'a baskı uygulayarak kalıcı ateşkes şartından vazgeçmesinin yanı sıra (Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in temsil ettiği) Dini Siyonizm akımının hükümetten çekilmemesi için işgal ve sürgün tehdidini masada tutmak ve böylece sağcı tabanını memnun etmek istiyor.

Jfkfjf
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Kudüs'ün eski kentinde dolaşıyor (Arşiv - Reuters)

Son olarak Netanyahu, ordunun kendini savunma konumunda kalmasını istiyor ve başarısızlıkla suçlanmaktan korkuyor. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’a da Netanyahu’nun kendisi gibi ‘sadece güç yoluyla barış istediği’ mesajını veriyor.

Toplantıda neler oldu?

Toplantı, ateşkes anlaşmasına varılamaması durumunda askeri planların görüşülmesi üzerineydi. İsrail merkezli televizyon kanalı Kanal 12'nin haberine göre toplantı, İsrail ordusunun ‘Gideon'un Arabaları Operasyonu’nun hedeflerine ulaşmaya yaklaştığını açıklamasının ardından, ‘savaşın, rehineleri kurtarma ve Hamas'ı hezimete uğratma hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla siyasi düzeyde sunacağı çeşitli olasılıkların ve planların ortaya çıkmasının ardından gerçekleşti.

Kanal 12, toplantıda Başbakan Netanyahu ile Genelkurmay Başkanı Zamir arasında sert bir tartışma yaşandığını, bakanlar Ben Gvir ve Smotrich'in ise başbakanı desteklediğini bildirdi.

Ben Gvir ve Smotrich'in Genelkurmay Başkanı'nı siyasi düzeydeki tavsiyeleri uygulamamakla suçladığını aktaran Kanal 12, Genelkurmay Başkanı'nın ise “Gazze'de oyalanacak zaman yok... Sözlerinize dikkat edin. Savaşlarda askerler ölüyor” şeklinde yanıt verdiğini kaydetti.

Toplantı sırasında Netanyahu'nun sesini yükselterek masaya yumruğunu vurduğunu ve Gazze halkı için geniş çaplı bir tahliye planı hazırlanarak onların Gazze'nin güneyine yerleştirilmesini talep ettiğini iddia eden Kanal 12’ye göre Netanyahu, “Taviz vermeyeceğim. Hamas hiçbir koşulda Gazze'de kalmayacak” dedi.

Kanal 12 ayrıca Genelkurmay Başkanı Zamir’in İsrail'in Gazze halkı üzerinde kontrolünü sürdürmesine karşı çıktığını ve kontrolün kaybedileceği konusunda uyardığını bildirdi.

İsrail Genelkurmay Başkanı toplantıda, “Askeri yönetim mi istiyorsunuz? İki milyon aç ve aşağılanmış insanı kim yönetecek?” diye sordu. Bunun üzerine Netanyahu yüksek sesle “Ordu ve İsrail Devleti” yanıtını verdi ve ardından “Askeri yönetim istemiyorum, ancak Hamas'ı hiçbir şekilde kabul etmeyeceğim” diye ekledi.

Zamir, Netanyahu'nun sözlerine “Bunu konuşmalıyız, bu konuda anlaşamadık. Aç ve öfkeli insanları kontrol etmek, kontrolün kaybedilmesine ve ordunun saldırıya uğramasına yol açabilir” diye yanıt verdi. Zamir ayrıca, bu planın İsrail ekonomisi ve toplumu üzerinde muazzam etkileri olacağını ve düzenli ve yedek kuvvetlerin konuşlandırılması açısından büyük kaynaklar gerektireceğini belirtti.

Netanyahu, toplantı sırasında Zamir'den, ABD Başkanı Donald Trump ile Gazze ve İran konusunda görüşmeler yapmak üzere Washington'a gittikten sonra geri dönene kadar Gazze Şeridi için tahliye planı hazırlamasını istedi. Netanyahu, hafta sonuna kadar Washington'da kalacak.

Zafer pozu arayışı

İsrail ordusu Gazze'deki operasyonlarını korkunç bir şekilde yoğunlaştırdı. Çünkü savaşı güçlü bir zafer pozuyla bitirmek istiyor.

Şimdiye kadar onun Lübnan, Suriye ve İran cephelerinde ‘başarılı’, ancak Gazze cephesinde ‘başarısız’ olduğu yönünde bir tablo ortaya çıktı. Savaşın Hamas'a ağır darbeler indirilmeden sona ermesini hayal edemeyen İsrail ordusu, Gazze'de şimdiye kadar elde ettiği başarıların hükümet tarafından siyasi kazanca dönüştürülmesi için yeterli olduğuna inanıyor.

Netanyahu’nun öfkesinin sebebi de tam olarak bu eğilim. Çünkü bu durum topu kendi sahasına atıyor. Oysa sorumluluğu başkalarına yükleme konusunda gerçek bir usta olan Netanyahu 7 Ekim 2023’ten bu yana görevden aldığı çoğu komutan ve güvenlik yetkilisiyle de aynısını yapmıştı.

Hem Netanyahu hem de Zamir, Hamas'ın İsrail askerlerinin hayatına kasteden operasyonlarını sürdürmesinden dolayı bir miktar hayal kırıklığı yaşıyor. Halbuki Hamas büyük suikastlara uğramış, kalesi olan Gazze ile halkı katliama ve yıkıma maruz kalmıştı.

Kcjfj
Gazze'de yaralanan bir İsrail askerini taşıyan İsrail Hava Kuvvetleri askerleri, Ocak 2024 (AFP)

Ancak Genelkurmay Başkanı Zamir, Gazze'deki başarısızlıkları diğer cephelerdeki kazanımlarla telafi etmenin mümkün olduğunu düşünüyor. Savaşı bu aşamada sona erdirmeyi tercih eden Zamir, “Gazze'de kalmak bir kumar ve dünyanın en güçlü orduları bile işgalci örgütlerle savaşamaz” diyor.

Bununla birlikte Zamir, farklı bir görüşe sahip olsa bile siyasi liderliğin emirlerine uymaya hazır olduğunu söyledi.

Sızıntılar öfkeye neden oldu

Ancak sorun şu ki, Netanyahu'nun hükümetteki arkadaşları, sadece Ben-Gvir ve Smotrich değil, Likud Partisi’nden milletvekilleri ve bakanlar da Netanyahu'nun açıklamalarıyla yetinmiyor ve bunları Beyaz Saray'da olacakları örtbas etme girişimi olarak görüyorlar.

Bu yüzden pazar günü Zamir ve Netanyahu'yu eşit şekilde eleştiren açıklamalarda bulunan Smotrich, “Kabinet’ten sızdırılan bilgiler, devletin güvenliğini tehdit eden kabul edilemez bir durumdur ve buna bir son verilmeli” ifadelerini kullandı.

Jgjfj
Netanyahu ve Smotrich Kabinet toplantılarından birinde (Reuters)

İsrail Maliye Bakanı Smotrich, eleştşirilerini şöyle sürdürdü:

“Gerçek şu ki tüm cephelerdeki büyük başarılara rağmen, insani yardımların Hamas'a ulaşmasını engellemek konusunda Genelkurmay Başkanı görevini yerine getirmiyor ve siyasi liderliği Hamas'a yardım ulaştırmaya zorluyor. Bu yardımlar savaş sırasında düşmanın lojistik tedarikine dönüşüyor. Tüm saygımla, eleştirilerim aynı zamanda savaşın sürdüğü aylar boyunca siyasi düzeyde alınan kararları uygulamaya koyamayan ve ordunun üst düzey komutanlarına dayatamayan Başbakan’a da yöneliktir. Bu kararlar, Hamas'ı ortadan kaldırmak ve rehineleri geri almaktı.”