Suudi kültürü Urda sanatını tanıtmak için sergi düzenliyor

Örgülü kafa bandı yapma yöntemini tanıtan stant
Örgülü kafa bandı yapma yöntemini tanıtan stant
TT

Suudi kültürü Urda sanatını tanıtmak için sergi düzenliyor

Örgülü kafa bandı yapma yöntemini tanıtan stant
Örgülü kafa bandı yapma yöntemini tanıtan stant

Suudi Arabistan Kültür Bakanlığı, başkent Riyad’da tarihi el-Masmak Sarayı'nın yanında bulunan Safat Meydanı'ndaki Suudi Urda’da 6 gün boyunca çeşitli etkinliklerin yer alacağı özel bir serginin açılışını yaptı. Etkinlikler, Suudi kültürel mirasını ve kültürel değerinin ulusal kimlikle bağlantısını vurguluyor.
Sergi, ziyaretçilerine çöl doğasından türetilen görsel bir formda, zengin tarihi içerikle, niteliksel ve zengin bir deneyim yaşatmayı amaçlıyor. Sergide, Suudi Arabistan'ın kurucusu Kral Abdülaziz'in at sırtındaki şövalyelerin gösterisiyle gerçekleştirdiği at nalı gösterisinin görsel sunumu ve ezgileri ile birlikte Hadda şiirleri yer alıyor. Sergide ayrıca Suudi bayrağının sunumu ve Suudi devletinin tarih boyunca gelişimine ek olarak, bazı kral ve prenslerden alıntılar ve tevhid bayrağını öven şiirler yer aldığı gibi bir video gösterisi aracılığıyla “savaş galibiyeti” de somutlaştırılıyor.

Urda’da kullanılan araçları tanıtmak için stant
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre sergide, Urda’nın icrasında kullanılan araç ve kostümler ayrıntılı bir şekilde sunuldu. Bu kostümlerden biri, kolları diz altına kadar uzanan bol beyaz bir elbise olan “meruden.” “Dakla” ise tüm vücudu örten uzun, renkli ve işlemeli bir kaftan. Muhahazzam ise göğüs üzerine yerleştirilmiş, tüfek mermilerinin konulduğu siyah bir kuşak. Cenbiyye ise bele dolanan ve içine hançerin konulduğu bir kemer.
Sergide ayrıca gösteriyle ilgili başka hususlar da yer aldı. Bunlardan biri okunan şiiri katılımcıya gösteren ve bir sonraki mısrayı takip etmesini sağlayan teleprompter. Bir başkası, düzenli hareketlerle kılıçlarıyla sıralar halinde oynayan kılıç ustaları ve sancak taşıyıcısı. Sancak taşıyıcısı, sol eliyle ortalama 3 metre uzunluğundaki “yeşil bayrağı” taşıyan, ucunu boynuna koyan ve saflara kılıcıyla katılan kişi. Büyük davulculara ek olarak arka sırada konumu sabit olan “davulcular” bulunur ve gösterinin başında şiirin ilk mısrasını okurlar. Ön saflarda yer alan küçük davulcular da üçlü davul çalarlar. Küçük davulcular, ilk büyük davullardan sonra davullarını çalmaya başlarlar ve sahanın ortasında oyuna katılabilirler.

Gösterinin görsel sunumu
Sergide, “Krallar Döneminde Urda” standı da yer alıyor. Serginin bu kısmında kralların bu gösteriyi yaparken sergiledikleri performansın bir video sunumu, kralların bu durumlar için giydikleri kostümler ve bu durumlarda kullandıkları kılıçlar ve birkaç resim yer alıyor.
Sergide, tüm yaş gruplarına Suudi Urda’nın performansı, kostümlerini giyme şekli ve en ünlü şiirleri hakkında profesyonel ve akredite eğitmenler aracılığıyla öğretileceği "Urda Biniciler Okulu" yer alıyor. Bu okul, katılımcıların rollerini dağıtıp rollerini de açıklıyor.

Suudi Urda Standı
Sergide, birçok devlet başkanı ve önde gelen diplomatın Suudi Urda’yı icra ettikleri andaki çeşitli fotoğraflarından oluşan "Uluslararası Urda" standı da yer alıyor. Bunlar arasında eski Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, ABD Eski Başkanı Donald Trump ve İngiltere Kralı III. Charles da yer alıyor.
Ayrıca Urda sineması, çekim alanı ve kahvehaneye ek olarak, Urda kostümlerinin ve örgülü saç bandının yapımının ve yapımcılarının adlarının yer aldığı "Urda esnafları" standı da bulunuyor. Bunun yanında hediyelik eşya sergisi ve Suudi Urdda için ed-Diriyye grubunun canlı performansı da sergide yer alıyor.
Kültür Bakanlığı, Suudi Urda etkinliğini 2015'ten beri UNESCO'ya kayıtlı somut olmayan bir küresel kültürel miras olarak kutlamanın yanı sıra etkinliği, özgün bir Suudi sanatı olarak tanıtmayı, onunla ilgili bilgileri ve doğru kavramları geliştirmeyi hedefliyor.



Gençlerdeki sindirim sistemi kanserlerinde çarpıcı artış

Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)
Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)
TT

Gençlerdeki sindirim sistemi kanserlerinde çarpıcı artış

Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)
Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)

Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal (GI) kanserlerde çarpıcı bir artış yaşanıyor.

Araştırmacılar perşembe günü The Journal of the American Medical Association'da (JAMA) yayımlanan incelemede, kalınbağırsak veya pankreas kanseri gibi gastrointestinal kanserlerin "ABD'de erken yaşta ortaya çıkan kanserler arasında en hızlı artış gösterenler" olduğunu belirtiyor.

Erken yaşta ortaya çıkan gastrointestinal kanserler arasında ABD birinciliğini, kolon veya rektumda gelişen kalınbağırsak kanseri 2022'de aldı ve 20 bin 800'ü aşkın kişiye teşhis kondu.

Mide zarında gelişen mide kanseri o yıl 2 bin 689 kişide teşhis edilirken, onu 2 bin 657'yle pankreas kanseri ve 875'le yemek borusu kanseri izledi.

Erken yaşta görülen gastrointestinal kanserlerin çoğu obezite, kötü beslenme ve orta derecede hareketsiz bir yaşam tarzı gibi, değiştirilebilecek risk faktörleriyle bağlantılı. Sigara ve içki içmek de diğer risk faktörleri arasında.

Dana-Farber Kanser Enstitüsü Genç Yaşta Ortaya Çıkan Kalınbağırsak Kanseri Merkezi Direktörü Dr. Kimmie Ng, ortak yazarlarından olduğu inceleme hakkında NBC News'a yaptığı açıklamada, "İnsanların bebekken, çocukken ve ergenlik çağındayken yaptıkları ya da maruz kaldıkları şeyler, muhtemelen genç yetişkinlikte kansere yakalanma risklerine katkı sağlıyor" diyor.

Aile geçmişi ve kalıtsal sendromlar gibi, hastaların üzerinde kontrol sahibi olmadığı risk faktörleri de var. Erken yaşta görülen kalınbağırsak kanserinden muzdarip kişilerde bağırsak iltihabı olabilir.

Araştırmacılar incelemede şöyle yazıyor:

Erken yaşta ortaya çıkan GI kanser hastalarının durumu, daha geç yaşta ortaya çıkan GI kanser hastalarına benzer veya daha kötü seyrediyor. Bu da gelişmiş önleme ve erken teşhis yöntemlerine duyulan ihtiyacı vurguluyor.

Amerikan Kanser Derneği (American Cancer Society/ACS), kalınbağısak kanseri riski ortalama düzeyde olan kişilerin 45 yaşında düzenli taramaya başlamasını öneriyor. ACS, 2018'den önce taramaların 50 yaşında başlamasını tavsiye ediyordu.

Kâr amacı gütmeyen Kalınbağırsak Kanseri Birliği'nin baş tıbbi danışmanı Dr. John Marshall, yer almadığı inceleme hakkında NBC News'a "Eskiden bu yaş grubunda hiç görülmezdi ama şimdi 20, 30 ve 40'lı yaşlarında kolon kanserine yakalananların sayısında kayda değer bir artış var" diyor.

Gastrointestinal kanseri olan genç hastaların hayatta kalma oranlarının, neden yaşlılardan daha kötü olduğu belirsizliğini koruyor.

New Jersey'deki Rutgers Kanser Enstitüsü ve RWJBarnabas Health'ten gastrointestinal onkoloji direktörü Dr. Howard Hochster, NBC News'a, dahil olmadığı inceleme hakkında şu ifadeleri kullanıyor: 

Bana göre bu, hastalığı daha ileri bir aşamada saptamamızdan kaynaklanıyor çünkü spesifik olmayan bu şikayetlerde bulunan genç bir kişiyi görünce, gerçekten kolon veya diğer GI kanserler akla gelmiyor.

Ancak Ng, kanserin evresi hesaba katıldığında bile genç hastaların hayatta kalma oranlarının daha kötü göründüğünü söyleyerek bunun biyolojik bir nedeni olup olmadığını sorguluyor.

Independent Türkçe