Güney Afrika'da 'paleontoloji mucizesi': Homo naledi, ateş yakmış olabilir

"Homo sapiens'e ait hiçbir iz yok. En derin kısımdayız, insanların hiç gitmediği yerdeyiz"

Kalıntıları Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde bulunan, Leti adlı bir Homo naledi çocuğunun kafatası modeli (Wits Üniversitesi)
Kalıntıları Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde bulunan, Leti adlı bir Homo naledi çocuğunun kafatası modeli (Wits Üniversitesi)
TT

Güney Afrika'da 'paleontoloji mucizesi': Homo naledi, ateş yakmış olabilir

Kalıntıları Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde bulunan, Leti adlı bir Homo naledi çocuğunun kafatası modeli (Wits Üniversitesi)
Kalıntıları Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde bulunan, Leti adlı bir Homo naledi çocuğunun kafatası modeli (Wits Üniversitesi)

Dünyaca ünlü paleoantropolog Prof. Lee Berger, ekibiyle yaptığı çalışmalar sayesinde tarih öncesi çağlarda ateşin kullanımına dair önemli kanıtlar elde ettiklerini duyurdu.
1 Aralık'ta ABD'deki Carnegie Bilim Enstitüsü'nde verdiği bir konferansta Berger, Latince adı Homo naledi olan bir primatın ateşi kullandığına dair ilk kanıtları bulduklarını aktardı.
Ekibin elde ettiği bulgular, Homo naledi'nin bir yeraltı mağara sisteminin zifiri karanlık ortamında kontrollü biçimde ateş yaktığını düşündürüyor.
Araştırmacılar, bu bulguları Güney Afrika'nın Rising Star (Yükselen Yıldız) adlı mağara sisteminde bu yaz çıktıkları keşif gezilerinde elde etti. Mağaranın içindeki geçitlerde ve odacıklarda şömine artıklarına benzeyen eski kalıntılar tespit edildi.
Bunun yanı sıra kalıntıların bulunduğu noktadaki duvarlarda islere, tavanda lekelere ve yerlerde hayvan kemiklerine rastlandı.
Halihazırda Güney Afrika'daki Witwatersrand Üniversitesi'nde görev yapan Berger, "Bu mağara sisteminin her yerinde ateşin kullanıldığını gösteren belirtiler var" diye konuştu.
Araştırmacılar bu kalıntıların Homo naledi'ye ait olduğundan emin. Zira incelenen alanlarda başka hiçbir hominid (insansı) kalıntısı bulunamadı.
Öte yandan ekip, bulunan kalıntıların yaşını henüz belirleyemedi. Dolayısıyla bulgular henüz hakemli bilimsel bir dergide yayımlanmadı.
Homo naledi, Pleistosen Devri'nde, yaklaşık 335 bin yıl önce ortaya çıkmış ve 236 bin yıl önce soyu tükenmiş arkaik bir insan türü.
Türün beyni modern insanlara göre epey küçük. Zira beyin boyutları Homo sapiens'inkinin kabaca üçte birine denk geliyor.
Bu yüzden ateş yakma ve ateşi kontrollü biçimde kullanma davranışının, Homo naledi için fazla karmaşık olduğu düşünülüyordu. Ancak Berger ve ekibi, söz konusu primatların ateşi kontrol edebildiğine dair kanıtların "açıkça ortada olduğunu" savunuyor.
Türün kalıntıları ilk kez 2013'te, yine Rising Star mağara sisteminde keşfedilmişti.
Ağustos ayında ise Berger ve ekibi, bu sistemde dar ve ücra odacıkları ortaya çıkarmıştı. Dahası Homo naledi bireylerinin bu odacıklarına kullandığına dair ipuçları da vardı.
Berger, "Homo naledi karanlıkta nasıl hareket edebilir? Ateş olmadan oralara giremezler. Bu son derece tehlikeli bölgelerde hareket edemezler" ifadelerini kullandı:
"Ulaşımı çok zor olan bu alanlara girebilmek için biz de kafa fenerleri kullandık."
İlk keşif gezisinden sonra ekip, Drakensburg adlı bir odacığı inceledi.
Ekipte yer alan Dr. Keneiloe Molopyane, bu bölmede küçük bir ocağın kalıntılarını ve yanmış antilop kemiklerini saptadı. Molopyane'nin tespiti "paleontoloji mucizesi" diye nitelendi.
Daha sonra ise araştırmacılar, Lesedi adı verilen, "son derecede uzak" bir başka odacığı inceledi.
250 metrelik bir alanda yalnızca emekleyerek ulaşılabilen bu odacıkta da üst üste yığılmış yanık kayalar, kül ve hayvan kemikleri vardı.
"Bu sistemin alacakaranlık kuşağının ötesinde" diyen Berger, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Homo sapiens'e ait hiçbir iz yok. En derin kısımdayız, insanların hiç gitmediği yerdeyiz."
Araştırmacıların gelecekteki en büyük hedefi ise ateş kalıntılarının tarihlerini belirlemek ve bunların Homo naledi fosilleriyle aynı katmanlara ait olduğunu teyit etmek.
Independent Türkçe, Science News, News 24



OpenAI, ABD ordusuna yapay zeka desteği sunacak

Ortaklık, drone savunma sistemlerine odaklanacak (AP)
Ortaklık, drone savunma sistemlerine odaklanacak (AP)
TT

OpenAI, ABD ordusuna yapay zeka desteği sunacak

Ortaklık, drone savunma sistemlerine odaklanacak (AP)
Ortaklık, drone savunma sistemlerine odaklanacak (AP)

ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI ve yüksek teknolojili savunma girişimi Anduril Industries, orduda kullanılmak üzere yapay zeka destekli teknolojiler geliştirmek için işbirliği yapacaklarını duyurdu.

Şirketler çarşamba günü paylaştıkları açıklamada "ABD ve müttefik güçler, hem yeni ortaya çıkan insansız sistemlerle hem de eski insanlı platformlarla hızla gelişerek tahribata yol açabilen, altyapıya zarar verebilen ve can alabilen bir dizi hava tehdidiyle karşı karşıya" yazdı.

Anduril ve OpenAI'ın stratejik işbirliği, ülkenin karşı insansız hava aracı sistemlerini (CUAS) ve bunların ölümcül olma riski taşıyan hava tehditlerini gerçek zamanlı tespit etme, değerlendirme ve bunlara yanıt verme becerileri geliştirmeye odaklanacak.

Şirketler işbirliğini, Çin'le yapay zeka yarışında "kritik bir dönemde" Amerika'nın teknik üstünlüğünü güvence altına almanın bir yolu olduğunu ifade etti. Mali koşulları açıklamadılar.

Ortaklık, dünyanın en değerli yapay zeka şirketiyle yeni savunma girişimlerinin en önde gelen firmalarından biri olan Anduril'i bir araya getiriyor. Şirket, insansız hava araçları, askeri yazılımlar ve yaklaşan insansız hava araçlarını tespit eden sensör kuleleri üretiyor.

OpenAI geçmişte teknolojisinin askeri kullanımını yasaklamış ancak ocakta bazı işbirliklerine izin vermek üzere kurallarını değiştirmişti. OpenAI, The Wall Street Journal'a yaptığı açıklamada Anduril'le geliştirilen teknolojinin sadece savunma amaçlı uygulamalarda kullanılacağını ve CEO Sam Altman'ın, şirketinin "teknolojinin demokratik değerlere bağlı kalmasını sağlamaya çalıştığını" söyledi.

Anlaşma, teknoloji dünyasında Pentagon'la çalışmaya yönelik ilginin artışına da işaret ediyor. Askeri endüstriyel kompleks, internet ve bilgisayar teknolojilerinin gelişiminde tarih boyunca büyük rol oynamış ve teknoloji devleri, savunma kurumlarıyla büyük bilişim sözleşmeleri imzalamış olsa da Silikon Vadisi'nin önde gelen şirketleri ve yeni girişimleri geçmişte savaş alanı teknolojilerinde orduyla doğrudan çalışma konusunda temkinli davranıyordu.

Bu durum, bir dereceye kadar teknoloji dünyasında tartışmalara yol açmayı sürdürüyor. 2018'de Google çalışanları, Pentagon'un drone videolarındaki kişileri tespit etmesine yardımcı olma girişimi Project Maven'ı çokça eleştirmiş ve teknoloji şirketi sonraki yıl ortaklığa devam etmeyi reddetmişti. Bu yıl, Gazze'de savaş devam ederken şirketin yaptığı bulut sözleşmesini protesto etmek için New York ve Kaliforniya'daki ofislerde oturma eylemi düzenleyen çok sayıda Google çalışanı işten çıkarılmıştı.

Yapay zeka dengeleri değiştirmiş gibi görünüyor.

Kasımda OpenAI'ın rakibi Anthropic, ABD Savunma Bakanlığı'na yapay zeka algoritmaları vermek için Amazon ve Palantir'le ortaklık kuracağını duyurmuştu.

Anlaşmalar muhafazakar siyaset, büyük teknoloji ve askeri teknoloji arasındaki artan bağa da işaret ediyor.

Anduril'in kurucu ortağı Palmer Lucky, teknoloji dünyasında Donald Trump'ın erken ve güçlü bir destekçisiydi ve kendisi Elon Musk'la da yakın.

Musk, OpenAI'ın kurucularından biriydi ancak 2018'de ayrılarak kendine ait bir yapay zeka laboratuvarı kurmuştu. Musk ayrıca Altman'la kamuoyu önünde kavga ederek OpenAI'a dava açmıştı. Donald Trump'ın en etkili ve görünür müttefiklerinden biri haline gelen Musk trilyonlarca dolar devlet harcamasını yönlendirmeyi amaçlayan Kamu Verimliliği Bakanlığı danışma komisyonunu da yürütecek.

Müstakbel başkan yardımcısı JD Vance ise, askeri yapay zeka alanında faaliyet gösteren başka bir şirket olan Palantir'in kurucularından yatırımcı Peter Thiel'in desteklediği isimlerden biri.
Independent Türkçe