Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 14 Aralık'ta Türkmenistan'da düzenlenen Azeri, Türk ve Türkmen devlet başkanları zirvesinde, Zengezur Koridoru'nun açılması için çalışmaların ilerlediğini söyledi ama koridorun topraklarından geçeceği Ermenistan'ın projeye itirazları sürüyor.
Aliyev, Türkmenbaşı kentindeki konuşmasında şöyle dedi:
"Zengezur Koridoru'nun Azerbaycan'dan geçen kısmında demiryolunun yüzde 40'ı, karayolunun yüzde 70'i tamamlandı. İşler 2024'te tamamlanacak ve sonuçta yeni nakliyat koridoru oluşturulacak."
Ermenistan ajansı News.am, "Azerbaycan Cumhurbaşkanı, Zengezur Koridoru hakkında konuşmaya devam ediyor" başlıklı haberinin sonuna şu iğneleyici ifadeyi ekledi:
"Not edelim, yukarıda söylenenler Ermenistan toprağıyla ilgili."
Zengezur Koridoru'nun, Çin'i Avrupa pazarlarına bağlaması planlanan Orta Koridor'un (Trans-Kafkasya Uluslararası Ulaştırma Rotası) parçası olması planlanıyor.
Zenzgezur ulaşım hattının kurulması, Azerbaycan'ın zaferiyle sonuçlanan 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nın ardından Ermenistan'la imzalanan ateşkes antlaşmasıyla kararlaştırılmıştı. Amaç esasen, Azerbaycan'ın kendi toprağı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'yle kara bağlantısının sağlanması.
Koridorun Ermenistan kısmının tamamlanması halinde Türkiye, Nahçıvan ve Azerbaycan arasında da kara bağlantısı kurulmuş olacak.
"Ermenistan taahhütte bulunmamıştır"
Ermenistan'ın Tahran Büyükelçisi Arsen Avagyan, İran devletinin denetimindeki Tasnim ajansına 13 Aralık'ta verdiği röportajda, imzalanan anlaşmanın sadece Ermenistan ve Azerbaycan (Nahçıvan) arasındaki ulaşımı kapsadığını savundu:
"Ermenistan birçok kez açıkça belirtti ki hiçbir üçüncü ülkenin kendi toprağı üzerindeki bir rotayı kullanmasına izin vermeyecektir ve bu yönde bir taahhütte bulunmamıştır."
Ermeni büyükelçi, Nahçıvan'daki Azeri vatandaşların Azerbaycan'a Ermenistan toprakları üzerinden geçebilmesi için birçok sınır geçişi oluşturulduğunu söyledi.
İran da daha önce "bölgede sınır değişikliğine karşı" olduğunu belirterek projeyi eleştirmişti.
Rusya ve Türkiye devrede
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 12 Aralık'ta Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ı ayrı ayrı arayarak, sınır güvenliği ve bölgedeki ulaşım bağlantılarının sağlanması konularını görüşmüştü. Kremlin Sarayı'ndan yapılan açıklamaya göre, görüşmeler Bişkek'te 9 Aralık'ta yapılan Avrasya Ekonomik Yüksek Konseyi toplantısı çerçevesinde gerçekleştirildi:
"Azerbaycan-Ermenistan sınırında güvenliğin sağlanması, Güney Kafkasya'da ticari, ekonomik, ulaşım ve lojistik bağlantıların yeniden sağlanmasına yönelik projelere özel önem verildi."
Savunma Bakanı Hulusi Akar, 6 Aralık'ta "Kardeş Yumruğu" ortak tatbikatı için gittiği Azerbaycan'da şöyle konuşmuştu:
"Zengezur bağlantısının açılması başta olmak üzere, bölgedeki demiryolu ve karayolu bağlantılarının yeniden tesisi, ekonomik faaliyetlerin başlaması ve bölge genelinde, Azerbaycan-Ermenistan ve Türkiye-Ermenistan ilişkilerini de içerecek şekilde kapsamlı bir normalleşme sağlanması en samimi temennimizdir. Böylelikle, Kafkasya bölgesinin barış içinde, geleceğe emin adımlarla yürüyeceğine inanıyoruz. Bu maksatla bölgedeki diğer aktörlerin de, ülkeler arası işbirliği ve dayanışmanın sağlandığı müreffeh bir geleceğin oluşmasına katkı sağlamalarını bekliyoruz."
Azerbaycan içindeki Karabağ bölgesinde yaşayan Ermeni vatandaşların geçişi için oluşturulan Laçin Koridoru civarında sınır anlaşmazlıkları nedeniyle yer yer gerginlik ve çatışmalar yaşanmaya devam ediyor.
Independent Türkçe, AA, Tasnim, News.am
Amerikan güçleri Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kamışlı'da (AFP)