ABD, Ebu Eymen el-Mısri’yi neden şimdi istiyor?

Ebu Eymen el-Mısri  (Mutadawala)
Ebu Eymen el-Mısri (Mutadawala)
TT

ABD, Ebu Eymen el-Mısri’yi neden şimdi istiyor?

Ebu Eymen el-Mısri  (Mutadawala)
Ebu Eymen el-Mısri (Mutadawala)

ABD’nin, El Kaide terör örgütünün Yemen’deki liderlerinden, Ebu Eymen el-Mısri olarak bilinen İbrahim el-Benna hakkında bilgi sağlayanlara 5 milyon dolar ödül verileceğini duyurması, Washington’un bu talebinin gerekçeleriyle ilgili soruları gündeme getirdi.
Mısır’daki köktendinci hareketler konusunda uzman olan Ahmed Ban, “ABD’nin terör örgütlerinin liderlerini hedef alma konusunda tutarlı bir çizgisi var ve bu, kafa kesme stratejisi olarak tanımlanabilecek bir strateji. 2002’den beri El Kaide’nin liderlik yapısı hedef alındı. Washington 20 yıl boyunca çok sayıda ülkede El Kaide liderlerini hedef almayı bırakmadı” dedi.
Şarku’l Avsat’a konuşan Ban, “Washington terörle mücadele çabalarını sürdürdüğünün sinyallerini vermek amacıyla El Kaide liderlerinin başına ödül koyuyor” dedi.
El Kaide terör örgütü, ABD’nin Ağustos 2021’de Afganistan’ın başkenti Kabil’de evinin balkonunda olan 71 yaşındaki Eymen ez-Zevahiri’yi Hellfire füzesi ile öldürmesinden bu yana lidersiz.
ABD’nin Yemen Büyükelçiliği’nin Twitter hesabından Çarşamba günü yapılan açıklamada, Dışişleri Bakanlığı’nın Adalet için Mücadele Programı kapsamında, Ebu Eymen el-Mısri hakkında bilgi verene 5 milyon dolar ödül verileceği bildirildi.
Gözlemcilere göre, Arap Yarımadası’ndaki El Kaide’nin kurucularından olan Ebu Eymen el-Mısri, El Kaide istihbarat servisinin manevi babası olarak kabul ediliyor.
El Kaide bağlantılı medya platformlarından biri, 2010 yılında Ebu Eymen el-Mısri ile yaptığı bir röportajı yayınladı.

El-Kaide eski lideri Eymen ez-Zevahiri (Arşiv)
Ebu Eymen el-Mısri röportajda, 2001’de meydana gelen 11 Eylül saldırılarını ‘iyi bir şey’ olarak nitelendirdi ve dünyanın her yerindeki ABD’lileri hedef almakla tehdit etti.
Hakkında dolaşan bilgilere göre, Ebu Eymen el-Mısri 1965 yılında Mısır’da doğdu. 1996-1998 yılları arasında Yemen’deki cihat grubunun lideriydi ve grubun eğitim ve istihbaratından sorumluydu.
Ayrıca, Arap Yarımadası El Kaidesi’nin medya kanadından sorumlu olarak görev yaptı.
Ebu Eymen el-Mısri saklanma ve ülkeler arasında dolaşma konusunda iyi ve Afganistan’daki El-Kaide liderleri tarafından takdir ediliyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Ebu Eymen el-Mısri’yi 2017’de ‘Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Terörist’ olarak tanımladı.
Örgütün eski lideri Usame bin Ladin, Ebu Eymen el-Mısri hakkında şunları söylemişti:
“El Kaide unsurlarının dünyadaki istihbarat servislerinden gizlenmesine katkıda bulunan sahte belgelerle, onların dünya havalimanlarından geçiş iznidir.”
Ahmed Ban, ABD’nin ödül zamanlaması hakkında şu yorumu yaptı:
“Washington’ın El-Kaide de dahil olmak üzere terör örgütlerinin önde gelen liderleri hakkında bilgi sağlayanlara ödül vermesi ve teröristler hakkında bilgi karşılığında ödül ilan etmek her zaman vardır. Ödülün açıklanması, bu liderin hayatta olup olmadığı anlamına gelmez. Ancak bu yöntem son dönemde El Kaide liderlerini hedef almada büyük başarı gösterdi.”
Yemen’deki yetkililer, 2010 yılında Ebu Eymen el-Mısri’yi yakalayabileceklerini açıkladı.
2011’de Yemen’de 9 El Kaide üyesi öldürüldü ve dönemin medyası bu unsurlar arasında Ebu Eymen el-Mısri’nin de olduğunu ileri sürdü.
Ebu Eymen el-Mısri’nin nerede olduğuna veya hayatta olduğuna dair bilgi eksikliğine değinen Ban, “Ebu Eymen’in hayatta olduğunu veya ölümünü kimse doğrulayamaz. Çünkü El Kaide örgütü, liderleri hakkında herhangi bir ayrıntı vermemek için uğraşıyor. Üstelik örgütteki her liderin birden fazla adı var” dedi.
El Kaide, Ebu Firas el-Suri, Ebu Hallad el-Mühendis, Ebu Hatice Ürdüni, Ebu Ahmed el-Cezeri, Seyyaf Tunusi, Ebu Muhsin el-Mısri olarak bilinen Hussam Abdurrauf ve Ebu Hayr el-Mısri başta olmak üzere geçtiğimiz yıllarda çok sayıda önemli liderini kaybetti.



Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
TT

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’, Libyalı analistlerin ABD Özel Temsilcisi Richard Norland'ın Libya'nın güneyine yaptığı benzeri görülmemiş ziyaretin sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerini gölgede bıraktı.

Norland'ın bu hafta başında güneydeki Sebha kentinde Mareşal Halife Hafter'in oğlu Saddam Hafter ile yaptığı görüşmelerin ayrıntıları yeterince açıklanmadı. Ancak gözlemciler Norland'ın Sebha'ya yaptığı ziyaretin ‘sembolik’ olduğunu bildirdi. Derne Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Yusuf el-Farisi, söz konusu ziyaretin ‘önceki güvensizlik dalgalarının ardından istikrarlı güvenlik koşulları ışığında bir ABD yetkilisinin güney kentine yaptığı ilk ziyaret’ olduğunu belirtti.

cdvfg
ABD'nin Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Sebha ziyareti sırasında gerçekleşen görüşmede konuşurken (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Johns Hopkins Üniversitesi Dış Politika Enstitüsü üyesi Hafız el-Guveyl'e göre, Libya'ya yönelik on yıllık stratejik planın ve Rus nüfuzunu sınırlama girişimlerinin gölgeleri, ABD Özel Temsilcisi’nin Güney Libya ziyaretinde de kendisini gösterdi. El-Guveyl'e göre Rusya'nın Libya'nın güneyindeki nüfuzunu arttırması, ABD'nin kırılgan bölgelere yönelik stratejisinden ve Norland'ın ziyaretinden daha uzak değil. Bu noktada, geçtiğimiz mart ayından bu yana Rus askeri kargo uçaklarının ülkenin güneyinde yer alan Brak eş-Şati Üssü’ne yönelik birden fazla hava ikmalinden söz eden sızıntıların ortaya çıktığını da belirtmek gerekir.

Xujık8
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe ile CIA Direktörü William Burns arasında Trablus'ta daha önce yapılan bir görüşmeden (UBH)

İki yıldan kısa bir süre önce Biden yönetimi, ‘Çatışmayı Önlemek ve İstikrarı Teşvik Etmek için ABD Stratejisi - Libya için On Yıllık Stratejik Plan’ olarak bilinen planı başlattı. Bu plan, diğer hususların yanı sıra, Libya'nın tarihsel olarak marjinalleştirilmiş güneyini ulusal yapılara entegre etmeyi, daha geniş bir birleşmeye yol açmayı ve güney sınırını güvence altına almayı amaçlıyor.

Norland, Hafter'le görüştükten sonra Libya'nın güneyinin istikrara kavuşturulması, Libya'nın egemenliğinin korunması ve bölünmelerin aşılmasında oynadığı hayati rol hakkında genel bir konuşma yapmakla yetindi. Trablus Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş'a göre söz konusu ziyaret Moskova'nın nüfuz mücadelesi ve Rusya'nın bölgedeki genişlemesini keşfetme bağlamının ötesine geçemeyebilir.

Diğer yandan Norland’ın Libya'nın güvenlik kurumlarını birleştirme çabalarını ülkenin dört bir yanından Libyalı askeri liderlerle ilişki kurarak desteklemekten bahsetmesi de dikkat çekiyor. El-Atraş Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, bu ziyaretin gerçekleri gizlemek için yapıldığını belirtti. El-Atraş’a göre bu ziyaret öncelikle Moskova'yı hedef alıyor ve ülkenin batısından sorumlu İçişleri Bakanı İmad et-Trablusi ile Saddam arasında daha önce yapılan ve tek taraflı bir eylem olan görüşmeye dayanan vizyonları önemsizleştiriyor.

 sc
Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı ve Rus hükümetinden üst düzey bir heyetin daha önce Bingazi'ye yaptığı ziyaretten (Şarku’l Avsat)

Öte yandan bir grup analist, Çin'in Libya'daki faaliyetlerinin genişlemesine ilişkin ABD'nin güçlü endişelerinden bahsetti. Siyasi analist İzzeddin Akil'e göre güney Libya, Çin İpek Yolu'nun kesilmesinde önemli bir istasyon olabilir ve aynı zamanda Afrika'da Çinlileri rahatsız etmek ve onlara karşı koymak için bir üs olarak kullanılabilir.

Akil, Washington yönetiminin Trablus Büyükelçisi olarak atanması planlanan Amerikalı diplomat Jennifer Gavito'nun brifinginde Çin hakkında söylenenleri esas aldı.

Gavito geçtiğimiz haziran ayında Senato Dış İlişkiler Komitesi önünde yaptığı açıklamada, Çin'le bağlantılı şirketlerin Libya'da bilgi ve iletişim teknolojileri sektöründe gösterdikleri derin başarılar konusunda uyarıda bulundu.

Infra Global Partners Vakfı danışmanı Jonathan Bass, Pekin'in Mareşal Halife Hafter'e verdiği desteğe işaret ederek, Çin'in daha önce eski Libya Başbakanı Fethi Başağa döneminde çok cazip koşullarla ülkenin güneyinde Libya altını çıkarma hakkını elde ettiğini söyledi.

Sahel bölgesinin son iki yılda Fransa'ya sadık bazı yerleşik rejimlerin devrilmesine tanık olması ve Rusya'nın yeni rejimlerin müttefiki olarak bölgeye müdahil olması da dikkat çekiyor.

Norland'ın Sebha'yı ziyaretinden bir gün sonra Rusya'nın Libya Büyükelçisi Aydar Aganin'in Rus askeri kamyonu Ural'ın direksiyonuna geçmesi ve Ural’ın Libya pazarına girişini kutlaması da önemli bir noktaydı.