İranlı ünlü aktris Taraneh Alidoosti’nin serbest bırakılması için çağrılar

İranlı aktrist Taraneh Alidoosti (AP)
İranlı aktrist Taraneh Alidoosti (AP)
TT

İranlı ünlü aktris Taraneh Alidoosti’nin serbest bırakılması için çağrılar

İranlı aktrist Taraneh Alidoosti (AP)
İranlı aktrist Taraneh Alidoosti (AP)

İranlı bazı ünlüler ve insan hakları grupları, ülke çapındaki rejim karşıtı protestolara destek olduğu için gözaltına alınan aktris ve aktivist Taraneh Alidoosti’nin serbest bırakılması için çağrıda bulundu.
İran sinemasının en önemli simalarından biri olan Alidossti (38), özellikle göstericilerin idamını kınadığı veya başörtüsüz paylaşımlarda bulunduğu için Cumartesi günü gözaltına alındı.
İran, 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin katı kıyafet kurallarına uymadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından Tahran’da gözaltına alındıktan sonra 16 Eylül’de ölümünden bu yana bir protesto dalgasına tanık oluyor.
Bu protestolarda yüzlerce insan öldürüldü, binlercesi gözaltına alındı ve iki protestocu idam edildi.
Aktörler de dahil olmak üzere birçok İranlı tanınan kişi gözaltına alındı.
Alidoosti, Asghar Farhadi’nin yönettiği, En İyi Yabancı Film Oscar’ını kazanan ‘Satıcı’ filmi de dahil olmak üzere uluslararası ödüller kazanan filmlerdeki rolüyle uluslararası üne sahip.
Kariyerine İran’da başlayan ancak şu anda ülke dışında yaşayan aktrist Gülşifte Ferahani sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “İran’ın cesur aktrisi gözaltına alındı” ifadeleri ile Alidoosti’ye destek verdi.
Ferahani, Alidoosti ile bir fotoğrafını eklediği tweette, “Bu fotoğrafı Temmuz 2008’de, İran’ı kalıcı olarak terk etmeden hemen önce çektim” diye yazdı ve Alidoosti’nin serbest bırakılması çağrısında bulundu.
Kanada’daki Toronto Film Festivali’nin Direktörü Cameron Bailey ise, “Taraneh Alidoosti, İran’ın en yetenekli ve tanınmış aktrislerinden biridir. İran sinemasının gücünü somutlaştırmaya devam edebilmesi için yakında serbest bırakılacağını umuyorum” ifadelerini kullandı.
İran yargı makamları, son olaylar hakkında asılsız yorumlar ve sokak isyanlarını destekleyen provokatif paylaşımların ardından ünlülerin gözaltına alınmasına atıfta bulundu.
Yargı organlarıyla bağlantılı Mizan Online sitesi, aktrisin iddialarından bazılarını destekleyen belgeleri sunamadığı için gözaltına alındığını bildirdi.
Geçtiğimiz ay, ünlü aktristler Hengameh Ghaziani ve Katayun Riyahi protesto hareketiyle dayanışma içinde olduklarını ifade ettikten ve başörtülerini çıkardıktan sonra gözaltına alındı. Ardından kefaletle serbest bırakıldılar.
New York merkezli İran İnsan Hakları Merkezi tarafından yapılan açıklamada, “İran’da kadınlar, Taraneh Alidoosti gibi ünlü aktrisler de dahil olmak üzere zorunlu başörtüsü takmayı reddettikleri için hapsedildi. Kadınların sesinin gücü İran liderlerini korkutuyor” denildi.
Alidoosti, 8 Aralık’ta protestolar nedeniyle idam edilen ilk kişi olan asılmasını kınadı, 8 milyondan fazla kişinin takip ettiği Instagram hesabında, “Bu kan banyosunu tepki vermeden izleyen her uluslararası örgüt insanlık adına bir utançtır” yazdı.
Kasım ayında yaptığı bir diğer paylaşımda ise, ülkesinde kalıp insan haklarını savunmak için gereken bedeli ödeyeceğine ve gösteriler sırasında öldürülen veya gözaltındakilerin ailelerine destek olmak için çalışmaya ara vereceğine söz verdi.
Mevcut protesto dalgasından önce de sinemacılara yönelik baskı vardı ve gözaltına alınan yönetmenler Muhammed Resulof ve Cafer Penahi hala tutuklu.



Trump'ın BM Daimi Temsilcisi adayı BM'yi önyargılı olmakla suçladı ve reform çağrısında bulundu

ABD Başkanı Donald Trump'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi adayı Mike Waltz (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi adayı Mike Waltz (Reuters)
TT

Trump'ın BM Daimi Temsilcisi adayı BM'yi önyargılı olmakla suçladı ve reform çağrısında bulundu

ABD Başkanı Donald Trump'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi adayı Mike Waltz (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi adayı Mike Waltz (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi adayı ve eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, BM'nin muazzam potansiyelini överken reform yapılmasının önemini vurguladı.

Senato Dış İlişkiler Komitesi'ndeki onay oturumunda konuşan Waltz şunları söyledi: “Çin'den Rusya'ya, Avrupa'dan gelişmekte olan ülkelere kadar herkesin anlaşmazlıkları çözmek için bir araya gelebileceği bir yer olmalı. Ancak 80 yılın ardından BM, temel misyonu olan barışı sağlama görevinden uzaklaştı. BM Şartı’na ve onun temel ilkelerine geri dönmeliyiz. ‘Barışı koruma’ amacı halen önemli bir role sahip, ancak reforma da ihtiyaç var.”

Waltz, ABD'nin BM operasyonlarının yüzde 25'ini finanse ettiğini, Afrika'daki misyonların ‘milyarlarca dolara mal olduğunu ve on binlerce askeri içerdiğini’ kaydetti. Waltz, “1940'lardan bu yana var olan, yenilenmiş bir yetkisi olmayan ve görünürde bir sonu olmayan iki misyonumuz var. BM Güvenlik Konseyi'ne misyonların süresini ve maliyetlerini sınırlandırması, hedeflerini netleştirmesi ve ulus inşasına değil barışı korumaya odaklanması için baskı yapmalıyız” ifadelerini kullandı.

Waltz, Çin'le yüzleşmenin kendisi için ‘mutlak bir öncelik’ olduğunu vurguladı ve Pekin'in etkisine karşı koymak için ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile birlikte çalışma sözü verdi.

BM'de ‘antisemitizmle’ yüzleşmek

Öte yandan Waltz, BM Genel Kurulu'nun 2015-2023 yılları arasında İsrail aleyhinde 154 karar kabul ederken, diğer tüm ülkeler aleyhinde sadece 71 karar kabul ettiğine dikkat çekerek, ‘yaygın antisemitizmle’ yüzleşilmesi gerektiği çağrısında bulundu. Waltz, Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) çalışanlarını 7 Ekim olaylarına karışmakla ve okullarını da ‘Yahudi karşıtı nefreti öğretmekle’ suçlayarak, ‘UNRWA'nın dağıtılması’ gerektiğini bildirdi.

Waltz, ‘İsrail ile iş yapan ABD şirketlerinin boykot edilmesi çağrısında bulunan BM Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese'nin yeniden atanmasının bu önyargının bir tezahürü olduğunu’ söyledi.

Suriye ‘değerlendirilmesi gereken bir fırsat’

Suriye konusunda ise Waltz, ABD için büyük bir fırsat olduğunu belirterek, önceliklerinin BM'deki müttefik ve ortaklarıyla birlikte çalışarak ‘Esed rejimini hedef alan ve İran'ın etkisini sınırlayan yaptırımları’ kaldırmak olacağını vurguladı.

Waltz, “Önümüzde değerlendirilmesi gereken bir fırsat olduğunu düşünüyorum. Ancak kritik bir dönemden geçiyoruz. Bu bana Libya’yı hatırlatıyor, bir seçim yapmamız gerekiyor: Ya bu fırsatı değerlendiririz ya da Suriye kaosa sürüklenir ve bu da tüm bölgeyi beraberinde sürükleyebilir. Şu anda bu fırsat değerlendirilebilir” şeklinde konuştu.

Suriye konusunda ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ve diğer yetkililerle birlikte çalışmayı dört gözle beklediğini ifade eden Waltz, “Suriye'de Libya'da yaptığımızdan daha iyisini yapmayı umuyoruz” dedi.

Waltz sözlerini şöyle tamamladı: “ABD Başkanı'nın liderliğinde barış ve refahı yaymaya devam edebileceğimize ve ‘BM'yi yeniden büyük yapabileceğimize’ inanıyorum.”