İranlı ünlü aktris Taraneh Alidoosti’nin serbest bırakılması için çağrılar

İranlı aktrist Taraneh Alidoosti (AP)
İranlı aktrist Taraneh Alidoosti (AP)
TT

İranlı ünlü aktris Taraneh Alidoosti’nin serbest bırakılması için çağrılar

İranlı aktrist Taraneh Alidoosti (AP)
İranlı aktrist Taraneh Alidoosti (AP)

İranlı bazı ünlüler ve insan hakları grupları, ülke çapındaki rejim karşıtı protestolara destek olduğu için gözaltına alınan aktris ve aktivist Taraneh Alidoosti’nin serbest bırakılması için çağrıda bulundu.
İran sinemasının en önemli simalarından biri olan Alidossti (38), özellikle göstericilerin idamını kınadığı veya başörtüsüz paylaşımlarda bulunduğu için Cumartesi günü gözaltına alındı.
İran, 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin katı kıyafet kurallarına uymadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından Tahran’da gözaltına alındıktan sonra 16 Eylül’de ölümünden bu yana bir protesto dalgasına tanık oluyor.
Bu protestolarda yüzlerce insan öldürüldü, binlercesi gözaltına alındı ve iki protestocu idam edildi.
Aktörler de dahil olmak üzere birçok İranlı tanınan kişi gözaltına alındı.
Alidoosti, Asghar Farhadi’nin yönettiği, En İyi Yabancı Film Oscar’ını kazanan ‘Satıcı’ filmi de dahil olmak üzere uluslararası ödüller kazanan filmlerdeki rolüyle uluslararası üne sahip.
Kariyerine İran’da başlayan ancak şu anda ülke dışında yaşayan aktrist Gülşifte Ferahani sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “İran’ın cesur aktrisi gözaltına alındı” ifadeleri ile Alidoosti’ye destek verdi.
Ferahani, Alidoosti ile bir fotoğrafını eklediği tweette, “Bu fotoğrafı Temmuz 2008’de, İran’ı kalıcı olarak terk etmeden hemen önce çektim” diye yazdı ve Alidoosti’nin serbest bırakılması çağrısında bulundu.
Kanada’daki Toronto Film Festivali’nin Direktörü Cameron Bailey ise, “Taraneh Alidoosti, İran’ın en yetenekli ve tanınmış aktrislerinden biridir. İran sinemasının gücünü somutlaştırmaya devam edebilmesi için yakında serbest bırakılacağını umuyorum” ifadelerini kullandı.
İran yargı makamları, son olaylar hakkında asılsız yorumlar ve sokak isyanlarını destekleyen provokatif paylaşımların ardından ünlülerin gözaltına alınmasına atıfta bulundu.
Yargı organlarıyla bağlantılı Mizan Online sitesi, aktrisin iddialarından bazılarını destekleyen belgeleri sunamadığı için gözaltına alındığını bildirdi.
Geçtiğimiz ay, ünlü aktristler Hengameh Ghaziani ve Katayun Riyahi protesto hareketiyle dayanışma içinde olduklarını ifade ettikten ve başörtülerini çıkardıktan sonra gözaltına alındı. Ardından kefaletle serbest bırakıldılar.
New York merkezli İran İnsan Hakları Merkezi tarafından yapılan açıklamada, “İran’da kadınlar, Taraneh Alidoosti gibi ünlü aktrisler de dahil olmak üzere zorunlu başörtüsü takmayı reddettikleri için hapsedildi. Kadınların sesinin gücü İran liderlerini korkutuyor” denildi.
Alidoosti, 8 Aralık’ta protestolar nedeniyle idam edilen ilk kişi olan asılmasını kınadı, 8 milyondan fazla kişinin takip ettiği Instagram hesabında, “Bu kan banyosunu tepki vermeden izleyen her uluslararası örgüt insanlık adına bir utançtır” yazdı.
Kasım ayında yaptığı bir diğer paylaşımda ise, ülkesinde kalıp insan haklarını savunmak için gereken bedeli ödeyeceğine ve gösteriler sırasında öldürülen veya gözaltındakilerin ailelerine destek olmak için çalışmaya ara vereceğine söz verdi.
Mevcut protesto dalgasından önce de sinemacılara yönelik baskı vardı ve gözaltına alınan yönetmenler Muhammed Resulof ve Cafer Penahi hala tutuklu.



Trump'ın ticaret savaşı Çin ekonomisini zayıflatıyor mu?

Çin'in üretim sektörü özellikle otomasyon teknolojisiyle öne çıkıyor (Reuters)
Çin'in üretim sektörü özellikle otomasyon teknolojisiyle öne çıkıyor (Reuters)
TT

Trump'ın ticaret savaşı Çin ekonomisini zayıflatıyor mu?

Çin'in üretim sektörü özellikle otomasyon teknolojisiyle öne çıkıyor (Reuters)
Çin'in üretim sektörü özellikle otomasyon teknolojisiyle öne çıkıyor (Reuters)

ABD’nin başlattığı ticaret savaşında Çin, yurtiçi piyasayı hareketlendirmeye çalışıyor. 

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Pekin’in iç tüketimi desteklemeyi ilk kez en önemli politika önceliği haline getirdiği yazılıyor. 

Haberde, eski beyaz eşya, araç ve elektroniklerin yeni ürünlerle takasına yönelik hükümet sübvansiyonlarının 300 milyar yuanı (yaklaşık 1,6 trilyon TL) bulduğu belirtiliyor. Bunun kısa vadede satışları artırdığı ifade ediliyor. 

Diğer yandan bu teşviklerin, uzun süredir ekonomik büyümeyi sağlayan imalat politikasını bir anda değiştirmesinin mümkün olmadığına dikkat çekiliyor. 

ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergileriyle başlattığı ticaret savaşının ardından Pekin’in ihracat kapasitesinin baskı altında kaldığı, Çin yönetiminin ekonomiyi tüketime ağırlık vererek yeniden dengelemeyi hedeflediği belirtiliyor. 

Pekin yönetimine bağlı düşünce kuruluşu Çin Ekonomik Reform Derneği'nin başkanı Peng Sen, yakın zamanda katıldığı bir forumda şu değerlendirmeleri paylaşmıştı:  

Geçmişte mali kaynaklarımız ağırlıklı olarak projelere yatırımı destekliyordu. Şimdiyse insana yatırıma geçmemiz gerekiyor.

New York Times’ın (NYT) analizinde de Washington’ın gümrük tarifelerinin, Çin'in ihracata dayalı ekonomisi için istihdam sorunu yaratabileceği yazılıyor.

Trump'ın 2 Nisan'da açıkladığı gümrük vergileriyle Washington-Pekin hattında yeni bir ticaret savaşı başlamıştı. ABD ve Çin arasındaki misilleme tarifeler sonucunda Washington, Pekin'e uyguladığı vergi oranını yüzde 145'e kadar çıkarmıştı. Çin de tarife oranını son olarak yüzde 125'e yükseltmişti.

Daha sonra taraflar arasında yapılan müzakerelerle ABD, Çin mallarına uyguladığı gümrük vergilerini yüzde 30'a, Çin de yüzde 10'a düşürme taahhüdü vermişti. 12 Mayıs'ta alınan kararın 90 gün içinde uygulanacağı bildirilmişti.

Fransa merkezli yatırım bankası Natixis’in Asya-Pasifik bölgesi başekonomisti Alicia Garcia-Herrero, Çin'in imalat sektöründe 100 milyon kişiye istihdam sağlayan işleri koruması gerekeceğini belirtiyor. 

NYT’ye konuşan ekonomist, Trump’ın gümrük tarifeleri mevcut yüzde 30 oranında kalırsa, Çin’den ABD’ye yapılan ihracatın yarı yarıya düşeceğini söylüyor. Bu da imalat sektöründe 6 milyona yakın istihdam kaybı yaşanacağı anlamına geliyor. Eğer ticaret savaşı ilk belirlenen tarifeler üzerinden devam ederse bu kayıp 9 milyona kadar çıkabilir. 

Independent Türkçe, New York Times, Wall Street Journal