Yazın terletmeyen, kışın buğulanmayan gözlük camı icat edildi

Araştırmacılara göre bu camın üretimi için pahalı makinelere ihtiyaç yok

Bu görsel, yazılı komutlardan görseller üreten yapay zeka aracı Midjourney'de oluşturuldu (Independent Türkçe / Midjourney)
Bu görsel, yazılı komutlardan görseller üreten yapay zeka aracı Midjourney'de oluşturuldu (Independent Türkçe / Midjourney)
TT

Yazın terletmeyen, kışın buğulanmayan gözlük camı icat edildi

Bu görsel, yazılı komutlardan görseller üreten yapay zeka aracı Midjourney'de oluşturuldu (Independent Türkçe / Midjourney)
Bu görsel, yazılı komutlardan görseller üreten yapay zeka aracı Midjourney'de oluşturuldu (Independent Türkçe / Midjourney)

Pandemi önlemlerinin gevşetilmesinin ardından giderek daha az insan maske taksa da, kışın gelişiyle birlikte gözlüklerin buğulanma sorunu yeniden kendini gösteriyor.
Öte yandan yeni bir araştırmada gözlük camlarına eklenecek son derece ince bir tabaka icat eden bilim insanları, bu sorunun tarihe karışmasını sağlayabilir.
Bu altın nanotabakayla kaplanan gözlük camları, yüzeyde yoğuşmanın meydana gelmesini önleyerek hiçbir koşulda buğulanmıyor.
Araştırmacılar, nanotabakanın standart üretim teknikleriyle bile yapılabileceğini, yani gözlükçülerinin buğulanmayan cam üretimi için pahalı makinelere ihtiyaç duymayacağını ifade ediyor.
Ayrıca tabakada kullanılan altın miktarı çok az. Zira tabaka yalnızca 10 nanometre kalındığında. Bu da alüminyum folyodan yaklaşık 1600 kat daha ince olduğu anlamına geliyor.
Şimdiye kadarki çabaların çoğu hidrofobik (su tutmayan) kaplamalara odaklanmıştı. Ancak bunlar devamlı bakım gerektirdiği için yaygınlaşmaları mümkün değildi.
İsviçre'deki Zürih Teknik Üniversitesi'nde geliştirilen altın kaplamalı nanotabaka ise çevreden gelen kızılötesi radyasyonu emerek camların ancak 8 dereceye kadar ısınmasına olanak tanıyor. Böylece yoğuşma da önleniyor.
Hakemli bilimsel dergi Nature Nanotechnology'de yayımlanan bulgular, kaplamalı camların buğulamayı önlemede sıradan camlara kıyasla 4 kat, buğu gidermede de 3 kat daha iyi olduğunu ortaya koydu.
Araştırmacılar bu özelliğin gözlük camlarını şeffaf tutarak görüşün devamlılığını sağladığını söylüyor.
Öte yandan ufak bir çiziğin bile 10 nanometrelik bir kaplamayı zedelemesi mümkün. Ekip bu sorunu aşmak içinde tabakayı titanyum oksitten yapılan bir zırhla kapladı.
Bu katmanlar aynı zamanda ısının yüze ve göze ulaşmasını da engelleyeceği için yazın terlemenin de önüne geçebilir.
Independent Türkçe, IFL Science, Nature



Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news