Viyana yaşlıları konserlerle rahatlatıyor

Noel'de, Viyana'nın merkezindeki en ünlü cadde olan Kartner Caddesi (DPA)
Noel'de, Viyana'nın merkezindeki en ünlü cadde olan Kartner Caddesi (DPA)
TT

Viyana yaşlıları konserlerle rahatlatıyor

Noel'de, Viyana'nın merkezindeki en ünlü cadde olan Kartner Caddesi (DPA)
Noel'de, Viyana'nın merkezindeki en ünlü cadde olan Kartner Caddesi (DPA)

Avusturya’nın başkenti Viyana'nın prestijli salonlarından birinde, yaşlılıktan bitkin düşmüş veya bunamadan mustarip yaşlıların katıldığı bir konser düzenleniyor. Burada, başkalarının onlara bakışından korkmuyorlar çünkü bu istisnai etkinlik onlara adanıyor.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre Musicverein Vakfı Genel Müdürü Stefan Bouley’in kaydettiğine göre, bu konserler dizisi Avusturya'da "Hatıra" adıyla Ekim' de "yaşlıların kendileri için her şeyin mübah olduğu bir yerde kendilerini iyi hissetmeleri için" başlatılmıştı.
Onlarca insan, ünlü yılbaşı partisinin resmi protokolünü benimsemeden, aralarından geçişi kolaylaştıracak şekilde küçük bir salonda oturuyor. Yaşlılar ise tekerlekli sandalyedeyken ve bir yakını ya da yaşlı bakımevlerinden bir bakıcı eşliğinde herhangi bir baskı hissetmeden konserlere gitme sevincini yeniden yaşayabiliyor. Sahnede üç genç Polonyalı müzisyen, Franz Schubert veya Johannes Brahms'ın eserlerini seslendiriyor, bestecilerin hayatlarının ayrıntılarını anlatıyor ve Noel şarkıları seslendiriyor. Mekâna samimi ve duygusal bir hava hakim oluyor ve bu, yaşlıları yanlarındakilerin omuzlarına yaslanmaya sevk ediyor. Müzik eğitimi konusunda uzman olan Mandel, "Konsere katılanların gençlik evrelerine kadar uzanan detayları" öğrenmek ve geçmişlerine uygun bir program belirlemek için "Çok araştırma yapıyorum" diyor.
Mandel, açıklamalarında şunları da kaydetti: "Yaşlılar hastalığın ileri evrelerinde olsalar bile, diğer duyguların aksine, "beynin farklı bölgelerine" nüfuz etme yeteneğine sahip olan müzikle etkileşime giriyorlar.
Ayrıca, "terapötik adımlardan biri olarak" değil, ancak bir konserde duyduklarında "müziğin onlar için yararlı olabileceğine" dikkat çekiyor.
Trobel, partinin "rahat tarzına", kısa süresine (yaklaşık bir saat) ve katılımcıların sanatçılara yakınlığına olan hayranlığını dile getiriyor. Şu anda bellek sorunları olan insanlar için kurulan Brunms Derneği'ni yöneten 67 yaşındaki eski yazılım geliştiricisi, "Katılımcılar eğlenebilir, dans edebilir ve şarkı söyleyebilir, bu da müziğin keyfini daha da fazla çıkarmalarını mümkün kılar" diyor.



Alzheimer belirtilerini orta yaşta tespit edebilen kan testi geliştirildi

"Genç Finlilerde Kardiyovasküler Risk" çalışması kapsamında yapılan araştırma, 41 ila 56 yaşındaki yetişkinlerde beyinle ilgili biyobelirteç seviyelerinin yüksek olduğunu ortaya koydu (Pexels)
"Genç Finlilerde Kardiyovasküler Risk" çalışması kapsamında yapılan araştırma, 41 ila 56 yaşındaki yetişkinlerde beyinle ilgili biyobelirteç seviyelerinin yüksek olduğunu ortaya koydu (Pexels)
TT

Alzheimer belirtilerini orta yaşta tespit edebilen kan testi geliştirildi

"Genç Finlilerde Kardiyovasküler Risk" çalışması kapsamında yapılan araştırma, 41 ila 56 yaşındaki yetişkinlerde beyinle ilgili biyobelirteç seviyelerinin yüksek olduğunu ortaya koydu (Pexels)
"Genç Finlilerde Kardiyovasküler Risk" çalışması kapsamında yapılan araştırma, 41 ila 56 yaşındaki yetişkinlerde beyinle ilgili biyobelirteç seviyelerinin yüksek olduğunu ortaya koydu (Pexels)

Alzheimer hastalığının belirtilerinin, orta yaş gibi erken bir dönemde kanda tespit edilebileceğini gösteren bir çalışma, hafıza sorunları ortaya çıkmadan çok önce yapılacak rutin testlerin, risk altındaki kişileri belirlemede yardımcı olabileceğine dair umutları artırdı.

Uzun vadeli "Genç Finlilerde Kardiyovasküler Risk" çalışması kapsamında yapılan büyük bir Finlandiya projesi, 41 ila 56 yaşındaki yetişkinlerde beyinle ilgili biyobelirteçlerin yüksek seviyede olduğunu tespit etti. Bu durum, Alzheimer'la bağlantılı biyolojik değişimlerin genellikle semptomlar görülmeden onlarca yıl önce başladığına işaret ediyor.

Ebeveynlerin ve özellikle annelerin biyobelirteç düzeylerinin, çocuklarda da benzer örüntülerle ilişkili olabileceğinin aktarıldığı çalışmada, potansiyel bir kalıtsal bileşenin altı çiziliyor.

Çalışmaya toplam 2 bin 51 kişi katıldı: 1237'si 41 ila 56 yaşındaki orta yaşlı yetişkinler, 814'ü ise 59 ila 90 yaşındaki ebeveynleriydi. Turku Üniversitesi'nden araştırmacıların yürüttüğü çalışma The Lancet'ın Healthy Longevity adlı hakemli dergisinde yayımlandı.

Turku Üniversitesi Uygulamalı ve Önleyici Kardiyovasküler Tıp Araştırma Merkezi'nden kıdemli araştırmacı Suvi Rovio, "Halihazırda klinik uygulamada, Alzheimer'la ilişkili beta-amiloid patolojisini tespit etmek için görüntüleme çalışmaları veya beyin omurilik sıvısı örneği gerekiyor" diyor.

Ancak yakın zamanda geliştirilen ultra hassas ölçüm teknolojileri artık Alzheimer hastalığıyla ilişkili beyin biyobelirteçlerinin, kan örneklerinden tespit edilmesine olanak sağlıyor.

Araştırmacılar ileri yaş ve böbrek hastalığı gibi bazı faktörlerin, bilişsel gerileme başlamadan önce bile daha yüksek biyobelirteç seviyeleriyle bağlantılı olduğunu saptadı.

Ayrıca Alzheimer'ın bilinen bir genetik risk faktörü olan APOE ε4 geninin, yaşlı bireylerde daha yüksek biyobelirteç seviyeleriyle ilişkili olduğunu ancak görünüşe göre 60 yaşın altındakilerde seviyeleri henüz etkilemediğini tespit ettiler.

Ancak araştırmacılar, kan testlerinin henüz teşhis için uygun olmadığı uyarısında bulunuyor.

Rovio, "Gelecekte Alzheimer hastalığı teşhisinde kan bazlı biyobelirteçlerin güvenilir bir şekilde kullanılabilmesi için, referans değerlerin standartlaştırılması amacıyla farklı popülasyonlar ve yaş grupları arasında daha fazla araştırma yapılması gerekiyor" diyor.

Projede yer alan bir diğer kıdemli araştırmacı Marja Heiskanen bulguların, orta yaştan itibaren beyin sağlığına ilişkin yeni bilgiler sunduğunu söylüyor.

Heiskanen "Şimdiye kadar Alzheimer hastalığıyla ilişkili beyin biyobelirteçleri çoğunlukla yaşlı bireylerde incelenmişti. Çalışmamız, orta yaştan itibaren biyobelirteç seviyeleri ve ilişkili faktörler hakkında yeni bilgiler sağlıyor" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe