Mısır'ın milyarlarca dolarlık yeni başkenti: Halk ziyarete dahi gidemeyebilir

"Maliyetin 45 milyar doları aşacağına eminim"

Rusya-Ukrayna savaşının ardından inşaat çalışmalarında giderler yaklaşık yüzde 10-15 arttı (Reuters)
Rusya-Ukrayna savaşının ardından inşaat çalışmalarında giderler yaklaşık yüzde 10-15 arttı (Reuters)
TT

Mısır'ın milyarlarca dolarlık yeni başkenti: Halk ziyarete dahi gidemeyebilir

Rusya-Ukrayna savaşının ardından inşaat çalışmalarında giderler yaklaşık yüzde 10-15 arttı (Reuters)
Rusya-Ukrayna savaşının ardından inşaat çalışmalarında giderler yaklaşık yüzde 10-15 arttı (Reuters)

Onlarca milyar dolar harcanan Mısır'ın yeni başkentinde inşaat çalışmaları sürüyor. Ancak pek çok yurttaş, şimdilik Yeni İdari Başkent adı verilen kentte hayatın ziyaret için bile gidilmeyecek kadar pahalı olduğunu düşünüyor.
Dünyanın en kalabalık kentleri arasında yer alan başkent Kahire'nin metropolitan alan nüfusu 20 milyonu aşıyor. Ülkenin bakanlık, meclis ve başkanlık sarayı gibi önemli binaları, kentin merkezindeki Tahrir Meydanı ve çevresinde yer alıyor.
Bu binaların güvenliği, yabancı heyet ziyaretleri ve VIP konvoyları nedeniyle sık sık yolların kapatıldığı, trafiğin kesintiye uğradığı Kahire'nin merkezi 24 saate yayılan bir kaos yaşıyor.

Kahire nüfusunun 2050'de 40 milyona ulaşacağı tahmin ediliyor (AFP)

Kahire'nin yaklaşık 65 kilometre doğusunda, çölün üzerinde sıfırdan inşa edilen kent için çalışmalara 2015'te başlandı.
Mısır, yeni bir şehir inşası ve finansı üzerine fikir alışverişi yapmak için Birleşik Arap Emirlikleri yetkilileriyle temasa geçti. Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah es-Sisi, kentin ilk modelini Dubai'deki Burc Halife'ye imza atan iş insanı Muhammed Alabbar'la tanıttı.
Başkent projesine danışmanlık yapan Ayman İsmail, bu işbirliğinin mali şartlarda meydana gelen anlaşmazlıklar sebebiyle hemen bozulduğunu söyledi.
Bunun ardından projenin sorumluluğunu Mısır ordusu üstlendi. The Wall Street Journal (WSJ), yeni tasarımın pek yaya dostu olmadığını, hükümet, iş ve yerleşim alanlarının birbirinden uzaklaştırıldığını yazdı.
Yeni İdari Başkent'te uzunluğu 30 kilometreyi aşan bir park, havalimanı, üniversiteler ve 78 katıyla Afrika'nın en yüksek gökdelenini barındırması hedefleniyor.
Yeni başkentin nüfusunun 6 milyonu aşması planlanıyor.

"Çok önemli"
Haberde gökdelenler, lüks binalar ve alışveriş merkezleriyle dolu projenin, Sisi'nin Mısır'ı modern bir ülkeye dönüştürme planının en önemli parçası olduğu kaydedildi.
Mısır Devlet Başkanı Sisi ekimde "Mısır'ın tamamı yeni başkent gibi ve sizin de hayaliniz bu olmalı" demişti.
Mısır yönetiminin eylülde düzenlediği turda, kentte çok az insanın olduğu görülmüştü. Hükümet binalarının olduğu Halk Meydanı'nda hemen hemen hiç ağaç yoktu.
Yetkililer, inşaatın çalışmasına yıllar olmasına rağmen ocakta 40 bin memuru buraya taşımayı planlıyor.
Bankalarsa personelin başkente taşınmasının yıllar süreceğini savundu. Bazı şirketler önce Mısır borsasının taşınmasını beklediklerini söylüyor.
Mısır, ülkelerin büyükelçiliklerini de buraya taşımaya ikna etmeye çalışıyor. WSJ'e konuşan yabancı diplomatlar, önce Mısır'ın kendi bakanlıklarının oraya taşınması gerektiğini ifade etti.
 Şehir planlama profesörü Semih El Alaylı başkentin, ülkenin asıl ihtiyaçlarını karşılamaktan ziyade gökdelen sergileme projesi olduğunu savundu.
Öte yandan projenin danışmanı İsmail, "Bu proje ülke için çok önemli" dedi.
Şehir plancısı David Sims ise başkentin Mısır halkını cezbetmeyeceğini düşündüğünü belirtti:
"Bu fazlasıyla harcanabilir gelire sahip, devasa ve büyümekte olan bir orta sınıfa sahip olmayı gerektiriyor. Böyle bir şey olmuyor, nokta."
Yeni İdari Başkent'teki okul, hastane ve restoranlar henüz açılmadı. Yoksul Mısırlıların bu giderleri karşılayamayacağı düşünülüyor.
Mısır Gençlik ve Spor Bakanlığı'nda memurluk yapan Ahmed Salah, ofisi henüz kalıcı şekilde taşınmasa da başkenti birkaç kez ziyaret etti. Salah, Kahire'nin merkezindeki evinden yeni başkente 2,5 saatte gidebildiğini söyledi.
Salah ve devlet memuru olan eşi, Yeni İdari Başkent'te ev tutabilecek durumda olmadıklarını ifade etti.
Mısır'da devlete bağlı medya, projenin toplamda 45 milyar dolara mal olacağını 2015'te geçmişti.
Kenti inşa eden orduya ve devlete ait bir şirket olan Kentsel Gelişim İdari Başkenti'nin başkanı Halid Abbas, nihai meblağın bu tahmini geçeceğini söylese de "ne kadar olacağını bilmek imkansız" dedi. Abbas, şimdiye kadar yeni başkent için 20 milyar dolardan fazla harcandığını tahmin ettiğini vurguladı:
"45 milyar doları aşacağına eminim. Her gün değişiyor."
Independent Türkçe, The Wall Street Journal, AA



Halid Meşal: 7 Ekim İsrail'i tekrar “sıfır noktasına” getirdi

Hamas lideri Halid Meşal (ortada) Doha'daki konuşması sırasında (Arşiv -Reuters)
Hamas lideri Halid Meşal (ortada) Doha'daki konuşması sırasında (Arşiv -Reuters)
TT

Halid Meşal: 7 Ekim İsrail'i tekrar “sıfır noktasına” getirdi

Hamas lideri Halid Meşal (ortada) Doha'daki konuşması sırasında (Arşiv -Reuters)
Hamas lideri Halid Meşal (ortada) Doha'daki konuşması sırasında (Arşiv -Reuters)

Hamas hareketinin yurtdışındaki lideri Halid Meşal bugün (Pazartesi) televizyonda yayınlanan bir konuşmasında, hareketin bir yıl önce İsrail'e karşı başlattığı 7 Ekim 2023'teki saldırının Yahudi devletini "sıfır noktasına" döndürdüğünü söyledi. Saldırının birinci yıl dönümü 7 Ekim: “Mescid-i Aksa seli işgali sıfır noktasına getirdi ve varlığını tehdit etti.”

Hareketin siyasi bürosunun eski başkanı Meşal, “Aksa Tufanı” saldırısının, “tutuklulara yönelik kötü muamele suçlarının, Gazze ve Batı Şeria'daki Filistinlilere uygulanan kısıtlamaların artmasının bir sonucu olduğunu” vurguladı. Meşal, “Tufandan önce Mescid-i Aksa yıkılmanın eşiğindeydi, Yahudileştirme Kudüs'ü kuşatıyordu ve Batı Şeria halkını Ürdün'e sürme planları hızlanıyordu” ifadelerini kullandı.

Kuala Lumpur Düşünce ve Medeniyet Forumu'nda konuşma yapan Meşal, 7 Ekim saldırısının “(İsrail ile) çatışmada yeni bir aşamayı ve büyük bir değişimi temsil ettiğini, tufanın kazanımlarının ve sonuçlarının çatışmanın gidişatı üzerinde derin bir stratejik etkiye sahip olduğunu” söyledi.

Hamas liderliğindeki Filistinli grupların savaş sırasında üst düzey liderlerini takdim ettiklerini belirten Meşal, İsmail Heniyye ve Salih el-Aruri “bu tufana tam olarak katıldıklarını gösteriyor” dedi.

Meşal konuşmasında İsrail'in uluslararası desteğini yavaş yavaş kaybettiğini ifade ederek, “Düşman bir yıl boyunca Gazze'deki direnişe karşı hedeflerine ulaşamadı, bu yüzden Lübnan ve bölgeye saldırarak krizini ihraç etmeye çalıştı; 7 Ekim'den beri Gazze'de paramparça olan caydırıcılık imajını geri kazanmayı umuyor” ifadelerini kullandı.

Meşal, "Güneydeki camilerin yıkılması da dahil olmak üzere Lübnan'daki saldırı ve suçların, Gazze'den Batı Şeria ve Lübnan'a kadar tüm cephelerdeki (direnişi) caydıramadığına" dikkat çekti.

Yurtdışındaki Hamas hareketinin lideri, "Hasan Nasrallah'ın liderliğinde, özellikle Lübnan, İran, Yemen ve Irak'ta Gazze'yi silahlarla destekleyen herkesi" selamladı.

Hamas 7 Ekim 2023'te, 1948'de Yahudi devletinin kurulmasından beri İsrail'in güneyine yönelik en büyük saldırıyı gerçekleştirdi.  Şarku’l Avsat’ın AFP'nin İsrail rakamlarına dayandırdığı verilerden aktardığına göre, Gazze Şeridi'nde tutulurken ölen ya da öldürülen rehineler de dâhil olmak üzere, saldırıda çoğu sivil bin 205 kişi hayatını kaybetti.

Saldırı sırasında 251 kişi kaçırıldı, bunlardan 97'si halen alıkonuluyor, 33'ünün ise ordu tarafından öldüğü belirtiliyor.

Filistinli militanlar askeri üslere, Kibbutz Reim'deki bir müzik festivaline saldırdı. İsrailli yetkililere göre sadece Nova müzik festivalinde en az 370 kişi öldürüldü.

Gazze'deki Sağlık Bakanlığı'na göre İsrail, Gazze Şeridi'nde geniş çaplı yıkıma, 40 binden fazla insanın ölümüne, yaklaşık 100 bin kişinin yaralanmasına ve çok sayıda kişinin kaybolmasına yol açan kanlı bir savaş başlattı.