Nepal'in yeni seçilen Maoist başbakanı Praçanda kimdir?

Praçanda lakaplı Puşpa Kemal Dahal, ülkede monarşiyi yıkan iç savaşta devrimcilerin lideriydi

Praçanda'nın 2025'e kadar görev yapması bekleniyor (Reuters)
Praçanda'nın 2025'e kadar görev yapması bekleniyor (Reuters)
TT

Nepal'in yeni seçilen Maoist başbakanı Praçanda kimdir?

Praçanda'nın 2025'e kadar görev yapması bekleniyor (Reuters)
Praçanda'nın 2025'e kadar görev yapması bekleniyor (Reuters)

Nepal'de Nepal Komünist Partisi (Maoist Merkez) (NKP-MM) lideri Puşpa Kemal Dahal, ülkenin yeni başbakanı olarak göreve başladı.
Praçanda lakaplı Dahal, 275 üyeli Temsilciler Meclisi'nde Nepal Birleşik Marksist Leninist Komünist Partisi'nden (NKP-BLM) 78, kendi partisi NKP-MM'den 32 üyenin desteğini aldı.
Dahal'e Rastriya Swatantra Partisi'nden 20, Rastriya Prajatantra Partisi'nden 14, Janata Samajbadi Partisi'nden 12, Janamat Partisi'nden 6, Nagarak Umnikti Partisi'nden 4 ve üç bağımsız milletvekili daha destek verdi.
Peki, 169 üyenin desteğini alarak çoğunluğu sağlayan Dahal kimdir?
Praçanda, Nepal'in Gandaki Vilayeti'ndeki Kaski bölgesinde yer alan Dikhur Pokari'de 1954'te dünyaya geldi.
Çitwan bölgesindeki Rampur'da tarım ve hayvan bilimleri öğrenimi gören Dahal, 1981'de dönemin Nepal Komünist Partisi'ne (4. Kurultay) katıldı.
Praçanda, 1996-2006'daki Nepal İç Savaşı'nda, o dönem lideri olduğu Nepal Komünist Partisi-Maoist'in gerilla ordusu Nepal Halk Kurtuluş Ordusu'na da (NHKO) önderlik etmişti.
Nepal Krallığı'na karşı başlatılan Maoist ayaklanmada, monarşi devrilmiş ve cumhuriyet ilan edilmişti.
2008'de cumhuriyetin ilanıyla yapılan seçimlerde, Praçanda başbakanlığı kazanmış ama 2009'da istifa etmişti.
Dahal, Nepal Genelkurmay Başkanı Rookmangud Katawal'i görevden almak istemiş fakat ülkenin seçimle iş başına gelen ilk devlet başkanı Ram Baran Yadav'ın kendisine karşı çıkması nedeniyle istifasını sunmuştu.
Eski gerilla daha sonra tekrar 2016-2017'de başbakanlık yapmıştı.
2008'den beri ülkede hiçbir parti 5 yıllık hükümet süresini dolduramadı. Son 14 yılda 10 hükümet kuruldu.
Independent Türkçe, CNN, Hindustan Times, CNBC



Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
TT

Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)

Avrupalı firmaların, Hindistan'daki silah üreticileri aracılığıyla son bir yıldır Ukrayna'ya top mermisi tedarik ettiği bildiriliyor.

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Rusya'nın transferlere tepki gösterdiğini fakat Hindistan'ın bunları durdurmak için herhangi bir adım atmadığını yazıyor. 

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen Avrupalı ve Hindistanlı yetkililere göre, Hindistan'da üretilen top mermilerini Ukrayna'ya gönderen ülkeler arasında İtalya ve Çekya yer alıyor. Ürettiği top mermileri cephede kullanılan firmalardan biri de Hindistan devletine ait Yantra India.

İsveç merkezli düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün verilerine göre Hindistan 2018-2023'te en az 3 milyar dolarlık silah ihracatı yaptı. 

Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh, 30 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, savunma sanayisindeki ihracatın geçen mali yılda 2,5 milyar doları aştığını ve 2029'a kadar bu rakamı 6 milyar dolara çıkarmak istediklerini söylemişti. 

Reuters'ın incelediği gümrük kayıtlarına göre, 2020'den savaşın başladığı Şubat 2022'ye kadar Hindistanlı üç büyük mühimmat üreticisi Yantra India, Munitions India ve Kalyani Strategic Systems; İtalya, Çekya, İspanya ve Slovenya'ya 2,8 milyon dolarlık mühimmat ihraç etmişti.

Ancak Şubat 2022-Temmuz 2024'te bu rakamın 135,25 milyon dolara yükseldiği bildiriliyor. 

Analizde, dünyanın en büyük silah ithalatçısı konumundaki Hindistan'ın, Avrupa'da uzayan savaşı bir fırsat olarak gördüğü yorumu paylaşılıyor. 

ABD'nin prestijli üniversitelerinden Stanford'da görev yapan savunma uzmanı Arzan Tarapore, Yeni Delhi yönetiminin silah ihracatını genişletmek istediğini ve söz konusu artışın bu politikayla ilgili olduğunu belirtiyor. 

Diğer yandan Yeni Delhi'nin silah ithalatının yüzde 60'ından fazlasını karşılayan Rusya, Hindistan için değerli bir ortak. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, üçüncü dönem için seçilmesinin ardından temmuzda yaptığı ilk uluslararası gezide Moskova'ya gitmişti. 

Modi, görüşmenin ardından barış için diplomatik çözüm çağrısı yaparken, Rusya lideri Vladimir Putin de Modi'ye ülkenin en önemli devlet nişanı olarak bilinen Aziz Andreas Nişanı'nı takdim etmişti.

Reuters, aynı ay Kazakistan'daki bir toplantıda Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar'la Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un mühimmat meselesini görüştüğünü de aktarıyor. 

Kaynaklar, Lavrov'un bazıları Hindistan devletine ait firmalar tarafından üretilen mühimmatların Ukrayna cephesinde kullanılmasından rahatsızlık duyduklarını dile getirdiğini söylüyor. Diğer yandan Jaishankar'ın Lavrov'a ne yanıt verdiğine dair bilgi paylaşılmıyor.

Reuters, Rusya ve Hindistan yönetimlerinin yorum taleplerini reddettiğini aktarıyor. Aynı şekilde Ukrayna, İspanya, İtalya ve Çekya da yorum yapmayı reddediyor.

Soğuk Savaş boyunca Hindistan'la Sovyetler Birliği arasında güçlü bir stratejik, askeri, ekonomik ve diplomatik ilişki sürdürülmüştü. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da iki ülke arasındaki yakın bağlar korundu. 

BRICS'in ortak kurucu üyelerinden Rusya ve Hindistan, "özel ve ayrıcalıklı bir stratejik ortaklığa" sahip. Ayrıca Hindistan; Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996'da kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü'ne de 2017'de katılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Hindustan Times