CHP, ‘Ey Dünya, Türkiye senin mülteci kampın olmayacak’ sloganıyla yeni bir kampanya başlattı

CHP’nin kampanya sloganını taşıyan pankart (CNN Türk)
CHP’nin kampanya sloganını taşıyan pankart (CNN Türk)
TT

CHP, ‘Ey Dünya, Türkiye senin mülteci kampın olmayacak’ sloganıyla yeni bir kampanya başlattı

CHP’nin kampanya sloganını taşıyan pankart (CNN Türk)
CHP’nin kampanya sloganını taşıyan pankart (CNN Türk)

Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı Suriyeli sığınmacılar konusu, 18 Haziran’da yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yaklaşmasıyla yeniden gündeme geldi.
Ülkenin en büyük muhalefet partisi CHP, ‘Ey dünya, sana rakip olmaya geliyorum. Türkiye senin mülteci kampın olmayacak’ sloganıyla yeni bir kampanya başlattı.
Başkent Ankara ve İzmir’in yanı sıra ülkedeki yaklaşık 3,7 milyon Suriyelinin 500 binden fazlasının yaşadığı İstanbul başta olmak üzere birçok şehirdeki sokaklara bu sloganı taşıyan pankartlar asıldı.
Pankartlarda, kampanyanın ana sloganına ek olarak, Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında 18 Mart 2016’da imzalanan geri kabul anlaşmasından çekilme sözü de yer aldı.
Söz konusu pankartlarda, ‘İki yıl içinde mültecilerle vedalaşacağız’ ve ‘Sınırlarımızın kontrolünü yeniden sağlayacağız’ yazdığı da görüldü.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a rakip olarak cumhurbaşkanlığına aday olacağını açıklayan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, aylar önce tüm Suriyeli sığınmacıların gönüllü geri dönüşlerini sağlamak için Suriye rejimi, AB ve Birleşmiş Milletler (BM) ile koordinasyon yoluyla iki yıl içinde evlerine geri gönderme sözü vermişti.
Kılıçdaroğlu Haziran ayında yaptığı bir açıklamada, “Ancak hep söyledim yine söyleyeceğim, ucuz bir ırkçı tavırla değil, düzgün, devlet aklıyla yapılacak iştir bu. Sağlıklı şartlarda gidecekler, tüm adımlar hazır. İktidarımızda bu sürecimiz 2 senede tamamlanacak. Bu şartlar da AB fonlaması ile bizim garantörlüğümüzde oluşturulacak. Davul zurna ile gidecekler” ifadelerini kullanmıştı.
Suriyeli sığınmacıların geri gönderilmesi konusu, ağır ekonomik koşullar ışığında yaklaşan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleriyle birlikte hükümet için aynı zamanda sıcak ve akılda kalıcı konulardan biri haline geldi.
Ağır ekonomik koşullar, Suriyelilerin ülkelerine dönmesi için hem muhalefetin, hem de sokakların bu konudaki baskılarını artırdı.
CHP’nin kampanyasının başlamasıyla birlikte, ‘Haber7.com’ sitesinde yer alan bir haberde, CHP’nin Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’e gönderdiği mektubun detayları ortaya çıktı.
Partinin Esed’e gönderdiği mektupta “İktidarımızda Suriye yönetiminin tazminat dahil bütün talepleri karşılanacak. Suriye topraklarındaki tüm askerleri çekme sözü veriyoruz” yazdığı öğrenildi.
Habere göre, Suriyeli rejim yanlısı gazeteci Sarkis Kassarjian, “CHP, mülteci meselesinin halli ile ilgili de AK Parti’den tamamen farklı bir çözüm modeli öneriyor. CHP bu konuda tamamen Şam’ın inisiyatifini baz alırken, AK Parti ‘güvenli geri dönüş’ olarak tanımladığı bir programı uygulamaya çalışıyor” ifadelerini kullandı.
Türkiye’de geçici koruma kimlik kartı alan Suriyeli sığınmacı sayısı 3 milyon 733 bin 982 ve İstanbul yaklaşık 550 bin Suriyeliye ev sahipliği yapıyor.
Yüksek fiyatlar, düşük ücretler ve ülkede kalmayı reddeden seslerin artması ışığında, Suriyelilerin çoğu zor yaşam koşullarıyla karşı karşıya.
CHP, İYİ Parti ve Suriyeli sığınmacıların varlığına karşı çıkmasıyla tanınan Ümit Özdağ liderliğindeki Zafer Partisi gibi muhalefet partileri, özellikle de ülkenin içinden geçmekte olduğu ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve fiyatlar nedeniyle yaşanan zor yaşam koşulları ışığında, sığınmacılar konusunu AK Parti üzerinde bir baskı kartı olarak kullanılıyor.
Suriyelilerin ülkelerine geri gönderilmesine yönelik çağrılar, sadece muhalefet partileri tarafından yapılmıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mayıs ayında yaptığı bir açıklamada, İdlib’de briket evlerin inşası bittikten ve altyapı hazırlandıktan sonra ülkedeki 1 milyon Suriyelinin ülkelerine ‘gönüllü dönüşüyle’ ilgili hazırlık yaptıklarını söylemişti.
Avrupa Komisyonu, kısa bir süre önce Türkiye’nin doğu sınırındaki kontrollerin iyileştirilmesi amacıyla 220 milyon euroluk destekte bulunacağını bildirdi.
Açıklamada, Türkiye’deki sığınmacılar ve sınır yönetimi konusundaki programlarında desteğinin bu yıl 1,2 milyar euroya ulaştığı bilgisi de verildi.
Bu fonların, Avrupa Komisyonu’nun Türkiye’deki sığınmacılara 2023 yılına kadar yardım etmeye devam etme onayını takiben, Haziran 2021’de açıklanan ek 3 milyar euroluk paketin bir parçası olduğu da ifade edildi.
Yeni yardım paketi, Acil Sosyal Güvenlik Ağı (ESSN) projesi kapsamında mültecilerin günlük temel ihtiyaçlarını karşılamalarına yönelik nakit yardımına devam etmek için 400 milyon euro tahsis edilmesini içeriyor.
Mültecilere yönelik Türkiye İstihdam Stratejisi ve Sürdürülebilir Sosyo-ekonomik Programı’nın uygulanması için 234 milyon euro tahsis ediliyor.
Bu yarım kapsamında, diğerler destek türlerinin yanı sıra mesleki eğitimler ve beceri eğitimleri yoluyla, mültecilerin istihdam edilebilirliğinin arttırılmasına odaklanılacak.
En savunmasız mültecilere (yaşlılar, engelliler ve diğerleri) nakit desteği sağlamaya odaklanan Tamamlayıcı SUY programının devamı amacıyla da 381 milyon euro ayrılıyor.



Kızıldeniz'deki ateşkes Washington ve Tahran arasındaki bir anlaşmanın işareti mi?

Tahran'daki ABD’nin eski Büyükelçilik binası duvarına çizilen ABD karşıtı bir resmin önünden geçen iki İranlı (EPA)
Tahran'daki ABD’nin eski Büyükelçilik binası duvarına çizilen ABD karşıtı bir resmin önünden geçen iki İranlı (EPA)
TT

Kızıldeniz'deki ateşkes Washington ve Tahran arasındaki bir anlaşmanın işareti mi?

Tahran'daki ABD’nin eski Büyükelçilik binası duvarına çizilen ABD karşıtı bir resmin önünden geçen iki İranlı (EPA)
Tahran'daki ABD’nin eski Büyükelçilik binası duvarına çizilen ABD karşıtı bir resmin önünden geçen iki İranlı (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Husilerin Kızıldeniz'de gemilere yönelik saldırıları durdurma sözü verdiğini açıklamasından önce, Tahran'daki dini ve siyasi kurumlar 17 Mayıs 2025'te Babu’l-Mendeb Boğazı üzerinden seyrüseferin durdurulacağını öne sürmüştü.

Tüm bu gelişmeler, İran'daki üst düzey yetkililerin Husilerin Tel Aviv'deki Ben Gurion Havaalanı'na düzenlediği saldırıyı kutladığı ve Amerikalılarla müzakerelerin yavaş geçen üç turun ardından durma noktasına geldiği bir dönemde yaşandı.

Kızıldeniz'deki saldırıların durması İran'ın müzakerelerde önemli bir pazarlık kozunu kaybettiği anlamına mı geliyor, yoksa önümüzdeki hafta yeniden başlayacak müzakereler öncesinde, özellikle de İran'ın algılanan bir ‘anlaşmanın’ parçası olarak doğrudan müzakerelere geçmeyi talep ettiğine dair haberlerle birlikte, koşullarını iyileştirmek için bölgesel cephelerinden birinde taviz verdiği anlamına mı geliyor?

Trump, salı günü yaptığı açıklamada, Husilerin Kızıldeniz'deki gemilere yönelik saldırıları durdurma sözü verdiğini ve ABD'nin de buna inanarak Husilere yönelik bombardımanını derhal durduracağını açıkladı.

Umman Dışişleri Bakanı Bedir el-Busaidi, ülkesinin ABD ve Husiler ile yürüttüğü temasların iki taraf arasında Kızıldeniz'de ticari seyrüsefer özgürlüğünü garanti eden bir ateşkes anlaşmasına varılmasını sağladığını açıkladı.

İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney ve ABD Başkanı Donald Trump (AFP)İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney ve ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

“Direniş cephesi inisiyatifi elinde tutuyor”

Ateşkesin ilan edilmesinden bir gün önce Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi üyesi Ali Şemhani, Ben Gurion Havaalanı'na yapılan saldırıyla ilgili olarak, Sana'dan düzenlenen saldırının direniş cephesinin çöktüğü yanılsamasına stratejik bir darbe vurduğu yorumunda bulundu. X platformu üzerinden yaptığı paylaşımda Şemhani, direniş cephesinin ‘Lübnan ve Gazze Şeridi’nden Irak ve Sana'ya uzanan geniş bir alanda artan varlığıyla inisiyatifi elinde tuttuğunu’ söyledi.

İran merkezli Keyhan gazetesi, ABD Başkanı Trump'ın açıklamasından önce yayınladığı başyazıda, Husilerin Tel Aviv'e saldırmasının İran'ın ABD ile müzakerelerdeki konumunu güçlendirebileceğini belirtti.

Gazete bu tür saldırıların ABD'nin tehditlerini zayıflatmaya ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun görüşmeleri sekteye uğratma çabalarını engellemeye katkıda bulunduğunu kaydetti.

Söz konusu başyazıda, “Saldırı, İran ve bölgedeki müttefiklerinin karşılık verme kabiliyetinin bir kanıtıdır” ifadeleri yer aldı.

İran daha önce, Ortadoğu'da faaliyet gösteren silahlı grupların bağımsız hareket ettiğini ve sahadaki kararlarına müdahale etmediğini vurgulamıştı.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre Husilerin liderlerinden Muhammed Abdusselam, ABD ile varılan ateşkes anlaşmasının ‘hiçbir şekilde ve hiçbir koşulda İsrail'e karşı saldırıları içermediğini’ açıkladı.

Reuters'ın Husilerin bir başka üst düzey yetkilisinden aktardığına göre Umman, ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulmasını amaçlayan ateşkes anlaşmasına varılmasında arabuluculuk yaptı.

Öte yandan Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, Husilerin saldırılarının durdurulduğunun açıklanmasını memnuniyetle karşılarken, İsrail'e yönelik bu saldırıların devam etmesinin İran'ın zararına olacağını belirtti.

Graham, X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “İran olmasaydı Husiler ABD’ye, uluslararası gemilere ya da İsrail'e saldıramazdı” ifadelerini kullandı.

Tahran'da bir meydanda ‘Kahrolsun Amerika’ yazılı bir pankart tutan bir İranlı, 11 Nisan 2025 (AP)Tahran'da bir meydanda ‘Kahrolsun Amerika’ yazılı bir pankart tutan bir İranlı, 11 Nisan 2025 (AP)

İranlıların memnuniyeti ve doğrudan müzakereler

Diğer taraftan İran, Kızıldeniz'deki ateşkesi memnuniyetle karşıladı. Dışişleri Bakanlığı’nın bir sözcüsü dün yaptığı açıklamada, Trump'ın, ülkesinin İran'ın müttefiki olan Husileri bombalamayı durduracağını açıklamasının ardından ABD'nin Yemen'e yönelik saldırılarının durmasını memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.

Ancak bu memnuniyet, İran'ın hayal kırıklığını maskeliyor. İsrail basınından Yedioth Ahronoth gazetesi, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’a ‘nükleer konularda doğrudan müzakere yapmayı’ önerdiğini iddia ederken, İran'ın yarı resmi ajansı ISNA'ya göre İran bu iddiayı resmi bir kaynak aracılığıyla kesin olarak yalanladı.

İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney, Washington ile müzakerelere izin vermeden önce müzakereleri ‘onursuz’ ve ‘mantıksız’ olarak nitelendirmiş ve ‘durumun geçici olduğunu ve bir gün değişeceğini’ söylemişti.

ABD gazetesi Wall Street Journal'ın (WSJ) aktardığına göre İsrailli bir yetkili Trump'ın Husilere yönelik bombardımanı durdurma ve Husilerle anlaşmaya varma yönündeki açıklamalarının kendilerini şaşırttığını söyledi.

Anlaşmanın özellikleri

Daha sonra Kızıldeniz'deki ateşkesin Washington ve Tahran arasındaki olası bir anlaşmayla bağlantılı olduğuna dair güçlü işaretler ortaya çıktı. ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, “İran'ın küresel ekonomiye yeniden entegrasyonunu içeren bir anlaşma var” ifadelerini kullandı.

Vance, sözlerini şöyle sürdürdü:

“İran sivil nükleer güce sahip olabilir, ancak nükleer silah edinmesine olanak tanıyacak bir programa sahip olamayacak.”

ABD Başkan Yardımcısı dün yaptığı açıklamada, ABD'nin İran'la yaptığı görüşmelerin şimdiye kadar ‘iyi’ gittiğini söyledi. İran'ın nükleer silah edinmesini engellerken, küresel ekonomiye yeniden entegre olmasını sağlayacak bir anlaşma yapılacağını belirten Vance, Trump'ın nükleer silahların yayılmasından yana olmadığını ifade etti.

ABD merkezli gazete New York Times (NYT) ise bir haberinde, İranlı yetkililerin ülkelerinin Husiler üzerindeki nüfuzunu kullanarak Kızıldeniz'deki saldırıları durdurduğunu ve Amerikalılarla ateşkesi kabul etmelerini sağladığını söylediklerini yazdı.