Tayvan, 'Çin tehdidine' karşı zorunlu askerlik süresini 1 yıla çıkarıyor

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Tayvan, 'Çin tehdidine' karşı zorunlu askerlik süresini 1 yıla çıkarıyor

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Çin ile egemenlik ihtilafındaki Tayvan'da, "Çin'in olası saldırılarına karşı savunma kapasitesini güçlendirme" gerekçesiyle zorunlu askerlik süresinin 2024'ten itibaren 1 yıla çıkarılması kararı alındı.
CNA'nın haberine göre, Tayvan lideri Tsai Ing-wen, halen 4 ay olan zorunlu askerlik süresinin 1 Ocak 2024'ten itibaren 1 yıla çıkarılacağını duyurdu.
Tsai, kararın, "Çin'in olası saldırılarına karşı Ada'nın savunma kapasitesini güçlendirmek" amacıyla alındığını bildirdi.
Tayvan lideri, zorunlu askerlik hizmetini yapanlara ödenen aylık maaşın 6 bin 510 Yeni Tayvan dolarından (yaklaşık 212 dolar), 20 bin 320 Yeni Tayvan dolarına (yaklaşık 661 dolar) çıkarılacağını belirtti.
Karar, 1 Ocak 2005'ten sonra doğan Tayvan vatandaşı erkekler için geçerli olacak.

Askerlik süresinin uzatılması seçeneği değerlendiriliyordu
Tayvan hükümeti, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı açtığı savaşın ardından egemenlik ihtilafında olduğu Çin'den gelebilecek benzer bir girişime karşı güvenliğini artırmak için alınması gereken tedbirler arasında askerlik süresinin uzatılması seçeneğini değerlendiriyordu.
Çin'deki iç savaşta Komünistlere yenilen Milliyetçi Parti (Koumintang) güçlerinin 1949'da Tayvan'a çekilerek burada geçici hükümet kurmasından bu yana Ada'da zorunlu askerlik sistemi uygulanıyor.
Başlangıçta 2 ila 3 yıl olan askerlik süresi, 2000'den itibaren kısaltılmaya başlanmış, 2008'de 1 yıla indirilmişti.
Koumintang iktidarındaki önceki Tayvan lideri Ma Ying-jeou, 2008'de göreve geldikten sonra Tayvan ordusunu gönüllü hale getirmiş, askerlik hizmetini 4 ay askeri eğitim ile sınırlamıştı.

Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Koumintang) güçleri ile Mao Zıdong önderliğindeki Çin Komünist Partisi (ÇKP) güçleri arasında yaşanan iç savaşta galip gelen Komünistler, 1 Ekim 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmişti.
İç savaşı kaybeden Koumintang üyeleri ise Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek burada geçici hükümet kurmuştu.
Pekin'in kendi topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasındaki ayrılık hala sürüyor.



Hong Kong'da tartışma yaratan öneri: "Yönetimin karalanması yasaklansın"

Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee (Reuters)
Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee (Reuters)
TT

Hong Kong'da tartışma yaratan öneri: "Yönetimin karalanması yasaklansın"

Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee (Reuters)
Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee (Reuters)

Shweta Sharma Muhabir 

Hong Kong'un yasama meclisi, milletvekillerinin yönetimi "karalamasını" yasaklayacak ve Pekin'in kent üzerindeki genel kontrolüne "samimi destek" verilmesini zorunlu kılacak bir dizi yeni etik kural teklif etti.

Sadakati sağlamayı amaçlayan kurallar, bunların ihlali durumunda uzaklaştırmalar ve maaş kesintilerini de içeren 5 aşamalı bir ceza sistemi öngörüyor.

Hong Kong Yasama Konseyi'ne (LegCo) bu hafta sunulan yeni etik kuralların, Meclis Komitesi tarafından incelendikten sonra bir sonraki yasama döneminin başında yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Belgeye göre milletvekillerinin görevlerini yerine getirirken "Baş Yönetici'ye" ve Özel İdari Bölge (ÖİB) yönetimine "samimi destek" vermeleri ve yapıcı bir tutum sergilemeleri gerekiyor.

Metinde "Baş Yönetici'nin ve ÖİB yönetiminin görevlerindeki güvenilirliğini kasten karalamamalı; yürütmenin liderliğindeki yönetimin etkinliğini isteyerek zayıflatmamalı ya da baltalamamalılar" diye ekleniyor.

Ayrıca yalnızca Pekin'e ve Çin Komünist Partisi'ne (ÇKP) sadık kişilerin Hong Kong'da kamu görevi üstlenebileceği yönündeki emirlere atıfta bulunarak "Hong Kong'u vatanseverlerin yönetmesi" ilkesinin kapsamlı bir şekilde hayata geçirilmesi çağrısında bulunuyor.

Hong Kong Free Press'e göre LegCo Başkanı Andrew Leung, kuralların milletvekillerinin konuşmasını engellemeyeceğini söyledi ancak "kırmızı çizgiyi aşmamaları" gerektiğine dair onları uyardı.

LegCo yeni kuralları uygulamak için Üyelerin Menfaatleri Komitesi'nin rolünü genişleterek adını "Yasama Konseyi Denetleme Komitesi" olarak değiştirmeyi önerdi.

Yeniden yapılandırılan bu organ, milletvekilleri hakkındaki şikayetleri soruşturma ve disiplin cezaları uygulama yetkisine sahip olacak.

Gözlemciler bu etik kuralların, 2020'de çıkarılan ulusal güvenlik yasasından bu yana siyasi muhalefet üzerindeki denetimi sıkılaştırmak ve yalnızca Pekin yanlısı "vatanseverlerin" Hong Kong'u yönetmesini sağlamak amacıyla yürütülen daha geniş kapsamlı bir baskının parçası olduğunu belirtiyor.

Çin anakarasına sınır dışı edilmeleri öngören bir yasa tasarısına tepki olarak 2019'da patlak veren hükümet karşıtı kitlesel protestoların aylarca sürmesinin ardından Pekin, Haziran 2020'de ulusal güvenlik yasasını yürürlüğe koyarak muhalefeti etkin bir şekilde susturdu.

O zamandan beri, önde gelen birçok aktivist ya yargılanıyor ya hapse atılıyor, demokrasi yanlısı medya kuruluşları kapatılıyor ve sivil toplum örgütleri dağılıyor veya faaliyetlerini gizlice sürdüyor.

Mart 2021'de Pekin, Hong Kong'u yalnızca "vatanseverlerin" yönetebilmesini sağlamayı amaçlayan bir yasa çıkardı.

Bu reformla yasama meclisindeki demokratik temsil azaldı, seçimlere daha sıkı denetim geldi ve adayları değerlendirmek için Pekin yanlısı bir inceleme komitesi kuruldu.

Hong Kong yönetimi bu değişikliğin kentin istikrarını ve refahını koruyacağını iddia etse de demokrasi yanlısı adayların seçime girmesini fiilen engellediği için uluslararası kamuoyundan geniş çapta eleştiriye maruz kaldı.

 Independent Türkçe, independent.co.uk/asia