Lübnan Demokratik Buluşma Bloğu Milletvekili Hammade, Şarku’l Avsat’a konuştu: Cumhurbaşkanlığı krizi aylarca sürecek

Demokratik Buluşma Bloğu Milletvekili Mervan Hammade (Twitter)
Demokratik Buluşma Bloğu Milletvekili Mervan Hammade (Twitter)
TT

Lübnan Demokratik Buluşma Bloğu Milletvekili Hammade, Şarku’l Avsat’a konuştu: Cumhurbaşkanlığı krizi aylarca sürecek

Demokratik Buluşma Bloğu Milletvekili Mervan Hammade (Twitter)
Demokratik Buluşma Bloğu Milletvekili Mervan Hammade (Twitter)

Öyle görünüyor ki Lübnan’daki cumhurbaşkanlığı boşluğu, iç siyasetin tıkanması ve Lübnan’ı olumsuz etkileyen karmaşık bölgesel dosyalara çözüm bulunmaması ortasında aylardır devam ediyor. İran nükleer müzakerelerinin yaklaşan çöküşü de sahnenin belirsizliğini artırıyor. Zira bu durum, Lübnan krizini uluslararası boyuta taşıma tehdidi oluşturuyor. Bu çerçevede Demokratik Buluşma Bloğu üyesi olan Milletvekili Mervan Hammade, Lübnan krizini, cumhurbaşkanlığındaki boşluk ve parlamento bloklarının buna bir son verememesi ikilemi başta olmak üzere iç ve dış boyutlarıyla ele aldı.
Ayrıca yeni cumhurbaşkanını seçmek için parlamentoda yapılan on oturum işe yaramadı. Siyasi temasların ve toplantıların etkinleştirilmesi de bir sonuç vermeyecek. Bu bağlamda Şarku’l Avsat’a konuşan Hammade, “Bir cumhurbaşkanı seçmek için koşullar olgunlaşmadı. (Maruni Hristiyan) Özgür Yurtsever Hareket (ÖYH) lideri Cibran Basil’in (Dürzi) İlerici Sosyalist (İSP) lideri Velid Canbolad’ı ziyaretinde olduğu gibi son günlerde yapılmaya başlanan olağandışı görüşmeler, içerde de dışarda da bir çözüme uzanmayacak. Bu nedenle her bir tarafın genel atmosferin dışında yorumlar yaptığını görüyoruz, bu da bölgesel durumun karmaşıklığının aynı kaldığını gösteriyor” dedi.
(Şii) Hizbullah’ın Lübnan toplumuyla ilişkisi veya Özgür Yurtsever Hareket ve diğer siyasi bileşenlerin ilişkisi ile bağlantılı olanlar da dahil, birçok tartışmalı konunun çözülmesi bekleniyor. Bununla birlikte Milletvekili Mervan Hammade, “Cibran Basil’in öne sürdüğü cumhurbaşkanlığı ilkeleri belgesi, Mişel Avn döneminin sürmesi ve anayasal, adli ve askeri kurumlardan aldığı yetkilerin korunması dileklerinden başka bir şey değildir” diyerek, bazı adayların isimlerini öne sürmenin cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilerlediği anlamına gelmediğini belirtti. Milletvekili Hammade, “Yanıtlanması gereken acil sorular var; Lübnan’ın yeniden iç savaşa girmesini önleyecek savunma planında adayların pozisyonu nedir? Gelecek cumhurbaşkanı, siyasi, parlamenter ve sosyal çalışmalar yoluyla Hizbullah’ı meşru kurumlara dahil olmaya ikna edebilir mi? Hizbullah, devlete ve onun aracılığıyla diğer tüm Lübnanlı unsurlara saldırganlığını durdurma konusunda ciddi mi?” ifadelerini kullandı. Hammade, “Hizbullah rotasını değiştirmezse, bir cumhurbaşkanı getirip, bir başbakan dayatıp, kendisine uygun hükümet kurup, kabinenin üçte birini (sülüs muattal) kontrolü altında elinde tutup güç kullanmaya devam edecek ve yargıyı bozmaya devam edecektir” dedi.
Hammade, “Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Lübnanlı liderler ve Lübnan meselesiyle ilgilenen ülkelerle sarf ettiği çabaları gösteren Fransa merkezli bölgesel ve uluslararası eyleme güvenmek, abartı olur” şeklinde konuştu. Ayrıca “Macron, seçimleri geciktiren siyasi ve partizan şahsiyetlere karşı yaptırım imasında bulunarak, başkanlık boşluğu krizini çözemez” diyen Milletvekili Mervan Hammade, “Büyük güçler Lübnan’da çözüm bir çözüm dayatmak istiyorsa bunu, İran’a kararlı mesajlar ileterek ve davranışını değiştirmeye zorlayarak yapabilirler” değerlendirmesinde bulundu. Hammade, ‘İran’ın tecrit durumunu artırarak, ona karşı yaptırımları güçlendirerek ve onu çevresine saldırmayı bırakmaya zorlayarak güçlü ve etkili mesajlar iletme olasılığına’ değinirken, “İran, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaş gibi, yıllardır komşu ülkelere karşı savaş yürütüyor” dedi.
Maruni Katolik Patriği Beşara er-Rai’nin uluslararası konferans düzenleme talebinin Lübnan krizine çözüm olup olmadığı konusunda ise Demokratik Buluşma Bloğu üyesi, “Uluslararası konferansın koşulları şu anda uygun görünmüyor. Ancak korkulan şey, bu konferansın kontrol edilmesi zor olan büyük bir güvenlik olayının etkisiyle dayatılması ve bizim de bu konferansa baskı altında gidebilmemizdir. Patrik Rai, Lübnan’ın uluslararası mutabakata dönüşecek bir konferansa ihtiyacı olduğu konusunda haklı. Çünkü ülkemiz şu anda gerçek bir varoluşsal tehlikeyle karşı karşıya” değerlendirmesinde bulundu.
(Şii) Hizbullah yetkililerinin Hristiyan şahsiyetlerle yaptığı ve özellikle Özgür Yurtsever Hareket ile ilişkilerinde çatlaklar oluşmasının ardından, politikasına karşı çıkan taraflarla ilişkilerini düzenlemesinin önünü açan görüşmeler hakkında ise Milletvekili, “Şiilerin büyük bir kısmı bile Hizbullah’ın siyasetinden memnun değil. Devletin eklemlerindeki pençesinden ve ülkenin kaos üzerinde yaşamasından bıkmış durumda” dedi. Hammade ayrıca, “Reformlar yapılmadan, devlet ve meşru kurumları tarafından tek bir karar alınmadan egemenlik olmaz” şeklinde konuştu.
Lübnan krizini zorlu bölgesel konulardan ayırmanın imkansızlığına gelince ise Hammade, “İran nükleer meselesiyle ilgili müzakerelere neredeyse hiç güven yok. Lübnan’daki Hizbullah, Irak’taki (Şii) Haşdi Şabi, Şam’daki (Nusayri) Suriye rejimi ve Yemen’deki (Şii) Husiler gibi askeri kolları aracılığıyla bölgedeki varlığını askeri silahlarla genişletmesi çerçevesinde İran’ın bölge ülkeleriyle bir ortaklık kurma ihtimaline dair güven eksikliği var. Bu örgütler, 4 ölümcül araçtır. İronik bir şekilde İran, İsrail’e değil, Arap ülkelerine baskı uyguluyor ve onların güvenliğini istikrarsızlaştırmaya çalışıyor” dedi. “İran ve Mısır arasındaki Irak girişiminin temenniden başka bir şey olmadığı ve Suudi Arabistan- İran eskisine nazaran gerilediği için Amman konferansının ilk göstergeleri, herhangi bir sonuç vermedi” diyen Mervan Hammade, Ukrayna savaşı ve ABD’nin Ukrayna meselesine bağlılığı ortasında Türkiye-İran-Rusya ilişkilerini çevreleyen büyük kafa karışıklığı üzerinde de dururken, “Bu da gösteriyor ki Lübnan’da aylar önce de bir cumhurbaşkanı yoktu. Bu mesele tüm bu konuların rehinesi haline gelebilir” ifadelerini kullandı.



Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) Başkanı Şarku’l Avsat’a konuştu: Sınır komşumuz olan Türkiye'yi kışkırtmak gibi bir niyetimiz yok

Suriye Kürt Ulusal Konseyi Başkanı Süleyman Oso (Şarku’l Avsat)
Suriye Kürt Ulusal Konseyi Başkanı Süleyman Oso (Şarku’l Avsat)
TT

Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) Başkanı Şarku’l Avsat’a konuştu: Sınır komşumuz olan Türkiye'yi kışkırtmak gibi bir niyetimiz yok

Suriye Kürt Ulusal Konseyi Başkanı Süleyman Oso (Şarku’l Avsat)
Suriye Kürt Ulusal Konseyi Başkanı Süleyman Oso (Şarku’l Avsat)

Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) Başkanı Süleyman Oso, konseyin, sınır komşusu Türkiye ile karşı karşıya gelmek istemediğini söyledi. Türkiye'nin uzun bir sınırı paylaşan komşu bir ülke olduğunu ifade eden Oso, Türkiye'nin Suriye'deki Kürt halkının mahremiyetine saygı göstereceğini umduğunu belirtti.

Oso, Türkiye-Suriye yakınlaşması ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Esed arasında yakın zamanda bir görüşme yapılacağına dair çıkan söylentilerle ilgili özellikle de ENKS içinde Kürtlerin endişeli olup olmadığına ilişkin soruları yanıtladı.

Oso Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, ENKS’nin Suriye muhalefetinin bir parçası olduğunu dile getirdi. Oso kapsamlı çözümün, Suriye'deki azınlıklar ve milliyetler meselesine adil bir çözüm bulmayı da içeren uluslararası kararlarda yattığını vurguladı.

ENKS’nin Suriye devrimine katıldığından bu yana Suriye'nin ulusal çıkarlarını temel aldığına dikkat çeken Oso, “Ulusal haklarımız için endişe duyuyoruz. Bu rejim, varlıklarının anayasal olarak tanınmasını ve ulusal haklarının güvence altına alınmasını isteyen Kürt halkının taleplerini karşılamıyor. Kürt halkının ulusal haklarını halen inkâr ediyor” ifadelerini kullandı.

Oso ayrıca, Suriye'deki Kürt bölgesiyle ilgili olarak rejim ve Türkiye arasında anlaşmalar yapılacağına olan inancını dile getirdi.

sdcfvgbr
Halep'in kuzeyindeki el-Bab kentinde askeri karargah önünde gerçekleşen halk protestolarından (arşiv)

Oso, Türkiye'deki mültecilerin Türk nüfusunun yoğun olduğu bölgelerde yaşanan ihlallere ve gösterilere maruz kalmasıyla ilgili olarak şunları söyledi: “Rejim aygıtlarının baskı ve zulmü nedeniyle evlerini terk eden Suriyeli mültecilere yönelik Türkiye, Lübnan ve Irak'taki nefret söylemini endişeyle takip ediyoruz. Türk muhalefeti tarafından Suriyeli mültecilere karşı uygulanan bu söylemi şiddetle kınıyoruz.”

Oso, ‘bunun devam etmesine izin vermenin Türk devletinin çıkarına olmadığını ve mültecileri korumak için acil yasal çözümler getirilmesini beklediklerini’ vurguladı.

Özerk yönetim seçimleri

Oso, özerk yönetim belediye seçimlerine katılmayı reddetmeleri hususunda ise “Bu seçimleri boykot ettiğimizi resmî açıklamalarla duyurduk” dedi.

asdf
Ed-Derbasiye kasabası sakinleri Suriye'nin kuzeydoğusundaki yerel seçimler için yapılan ön seçimlerde oylarını kullandı. (Şarku’l Avsat)

Oso sözlerini şöyle sürdürdü: “Üzerinde mutabık kaldığımız maddelerden biri de yerel seçimlerin düzenlenmesiydi. O dönemde, seçim maddesi de dahil olmak üzere siyasi anlaşmanın yüzde 70'inden fazlasını tamamlamıştık. Bu maddede iktidar ortaklığı, ortak bir yönetim kurulması, ENKS'nin geçiş döneminde 11 ay boyunca bölge yönetiminde gerçek bir ortak olması, uygun koşulların yaratılması, vatandaşlar arasında güvenli bir atmosfer oluşturulması, yönetimin bölgedeki tüm siyasi bileşenleri temsil ettiği konusunda onlara güven verilmesi ve bölge sakinlerinin sandığa gidip özgürce oylarını kullanmaları için güvenlerinin arttırılması konusunda anlaşmıştık. Ancak, bu müzakereler, karşı tarafın uzlaşmazlığı nedeniyle kısa sürede sekteye uğradı ve çöktü.”

sdvfr
Suriye seçimlerinde Şam'daki adayların kampanya afişleri (AFP)

ENKS’nin son seçimlere katılmayı reddetmesinin nedenine ilişkin olarak Oso, “Suriye'de seçimlerin yapılması için 2254 sayılı uluslararası kararla belirlenen koşullar mevcut değildi. Baskı ve otoriter yönetimin varlığında da hiçbir zaman bu güvenli koşullar olmayacak. İster özerk yönetim belediye seçimleriyle ilgili olsun, ister Suriye Halk Meclisi seçimleriyle ilgili olsun hepsinin sonuçları iktidar partileri lehine belirleniyor” açıklamasında bulundu.

Oso, yönetim seçimlerinin başka askeri işgallere yol açacağından korktuğunu ifade etti. Yönetim seçimlerine devam ederse kuzeyde yeni bir Türk askeri operasyonu konusunda ciddi endişeler olduğunu vurgulayan Oso, Türkiye'nin daha önce Afrin'i almakla tehdit ettiğini ve tehdidini gerçekleştirdiğini, ayrıca Rasulayn ve Tel Abyad'ı almakla tehdit ettiğini ve tehdidini gerçekleştirdiğini belirtti.

ENKS Başkanlığı’nın ABD Suriye Özel Temsilcisi ile yaptığı görüşmeye de değinen Oso, “ABD Temsilcisi, ABD yönetimi adına müzakerelerin yeniden canlandırılması için bir girişimde bulundu ve bu müzakerelerin başarıya ulaşması konusunda ciddi olduklarını söyledi. Biz de kendisine karşı tarafın, yani PYD’nin ihlalleri nedeniyle müzakerelerin durduğunu, zira daha önce SDG Komutanı Mazlum Abdi ve ABD'nin eski Suriye Özel Temsilcisi Yardımcısı David Brownstein'ın taahhütlerini içeren bir garanti belgesi imzalandığını söyledik. Garanti belgesi kapsamında müzakerelere geri dönmeye hazır olduğumuzu ifade ettik” şeklinde konuştu.

ENKS Başkanı, Kürt hareketinin iki tarafı arasındaki çıkmazda bir ilerleme sağlanmasının zor olduğunu düşünüyor. “Bugüne kadar bu çıkmazda bir ilerleme kaydedilemedi. Buradaki durumu daha da karmaşık hale getiren şey, bu ayın başlarında kaçırılan 12 üyesinin serbest bırakılması talebiyle ENKS’nin düzenlediği barışçıl toplantı sırasında ENKS destekçilerine ve üyelerine yapılan saldırı oldu” diyen Oso, söz konusu saldırının ABD'nin Kürt-Kürt müzakerelerini yeniden canlandırma çabalarını baltalamaya yönelik bir mesaj olduğunu açıkladı.

Suveyda ayaklanması

Başka bir bağlamda Oso, Suveyda’da yaşananlar hakkında şunları söyledi: “Suriye'deki Kürt halkının kıymetli vilayeti olan ve Dürzi kardeşlerimizi de içeren Suveyda’daki protestoların başlamasından bu yana ENKS, özgürlük, demokrasi ve tüm Suriyeliler yararına federal bir Suriye için yapılan bu barışçıl protestoların yanında yer aldı.”

dvfbr
Suriye seçimlerinde Şam'daki adayların kampanya afişleri (AFP)

Uluslararası topluma Suriye krizinin çözümüne yönelik kararların uygulanmasını hızlandırma çağrısında bulunan Oso, “Tüm Suriyelilerin ekonomik durumunun çok kötü olması ve mutlak çoğunluğun yoksulluk tehdidi altında yaşaması nedeniyle Suriye halkı bir bütün olarak açlığa, yoksulluğa ve yokluğa daha fazla tahammül edemez. Sığındıkları ülkelerde yerlerinden edilen Suriyeli mültecilerin ve ülke içinde yerinden edilenlerin trajedilerini unutmamalıyız” ifadelerini kullandı.

Oso, ENKS’nin Suriye muhalefetiyle kurduğu ittifakın Suriyelilerin kurtuluşu için bir seçenek olduğunu vurguladı. “Koalisyonun ve müzakere organının bir parçasıyız. Uluslararası sponsorluk altında oluşturulan anayasa komitesinin de bir parçasıyız. Kaderimiz bir bütün olarak Suriye halkıyla bağlantılı. Muhalefet saflarına katıldığımızda Suriye halkının yanında durmayı seçtik” şeklinde konuşan Oso, koalisyonda ve Suriyeli muhalif güçlerle birlikte temsil edilmelerinin her konuda aynı fikirde oldukları anlamına gelmediğini belirtti. Özellikle de Afrin, Rasulayn ve Tel Abyad kentlerinde yaşanan ihlaller ve buralardaki hizipçi kaos hakkında kesinlikle farklı noktalarda olduklarını beyan eden Oso sözlerini şöyle noktaladı:

“Afrin, Rasulayn ve Tel Abyad şehirlerinden Haseke ve Kamışlı kamplarına yerleştirilen tüm yerinden edilmiş insanlar, geçici koalisyon hükümetine bağlı gruplar tarafından yönetilen evlerine dönmeyi dört gözle bekliyor. Umarım koalisyon bu konudaki karar ve politikalarını yeniden gözden geçirir ve yerinden edilen herkesin evlerine ve mülklerine dönmesi için çalışır. ENKS bu konuyu ilgili tüm taraflarla birlikte ele almak için çalışıyor.”