Tunus’ta parlamento seçimlerinin ikinci turu için seçim kampanyası başlangıç tarihi belirlendi

‘Vatandaşların sağlıklı bir demokratik yaşam hakkını’ sağlamak için bir girişim başlatıldı

Tunus Devlet Başkanı Kays Said oyunu başkentteki bir merkezde kullandı (AFP)
Tunus Devlet Başkanı Kays Said oyunu başkentteki bir merkezde kullandı (AFP)
TT

Tunus’ta parlamento seçimlerinin ikinci turu için seçim kampanyası başlangıç tarihi belirlendi

Tunus Devlet Başkanı Kays Said oyunu başkentteki bir merkezde kullandı (AFP)
Tunus Devlet Başkanı Kays Said oyunu başkentteki bir merkezde kullandı (AFP)

Tunus Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu, 131 sandalyeli Meclis için 262 aday arasındaki seçim yarışını sonuçlandırmak amacıyla, parlamento seçimlerinin ikinci turu için seçim kampanyasının başlangıç tarihini 20 Ocak olarak açıkladı. Tarih, parlamento seçimlerinin ilk turunda, 2011 yılından sonraki ilk seçimlerden bu yana en düşük katılımın kaydedilmesinin ardından siyasi partilerin ve insan hakları örgütlerinin seçimlerin iptal edilmesi çağrılarına rağmen açıklandı.
Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu Sözcüsü Muhammed et-Telili, seçim sürecinin 3 Mart’ta sonlanacağını ve adayların seçim kampanyalarının iki hafta süreceğini söyledi. İlk turda seçimleri sadece 23 aday kazanırken, 7 seçim bölgesinden ise aday çıkmadı. İki turdan oluşan seçimler tamamlanmadan önce aday çıkarılmayan seçim bölgelerindeki boşlukların doldurulması için kısmi seçimlerin düzenlenmesi gerekiyor.
Tunus’ta 9 milyon seçmenin sadece yüzde 11,2'sinin sandık başına gitmesinin ardından siyaset çevrelerinde büyük tartışmalara neden olan son derece düşük katılım oranının açıklanması sonrası Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu ve bazı resmi basın kuruluşları, seçmenleri seçimlerin ikinci turuna katılmalarının önemi konusunda ikna etmek amacıyla gençler arasında bilinçlendirme kampanyaları yürütüyor.
Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu, oylama süreci başlamadan önce en az 2022’deki anayasa referandumu sırasında kaydedilen yüzde 28'lik bir katılım oranı bekliyordu. Ancak, seçimlerin ilk turunun sonuçları, büyük bir hayal kırıklığı yaratırken Tunusluların Cumhurbaşkanı Kays Said tarafından başlatılan süreçten duydukları memnuniyete dair bazı soru işaretlerinin belirmesine neden oldu.
Cumhurbaşkanı Said, rakiplerine ‘ilk turun başarısızlığına sevinmek için acele etmemeleri’ çağrısında bulundu. Yapıcı bir üslupla yaptığı konuşmada Tunus Cumhurbaşkanı, rakiplerine ikinci tur sonuçlarını beklemelerini söylerken seçimlerin tek tur değil, iki turda yapıldığının altını çizdi. Bu yüzden Tunuslu siyaset gözlemcileri, ikinci tura katılım oranının Cumhurbaşkanı Said’in 25 Temmuz 2021 tarihinde açıkladığı siyasi projede çok önemli ve belirleyici bir nokta oluşturacağını düşünüyorlar
Cumhurbaşkanlığı, yeni anayasa ve seçim yasasına dayalı yeni siyasi süreci öneren taraf olarak Cumhurbaşkanı Said'in Nahda Hareketi’nin başını çektiği önceki hükümet koalisyonunun yıkıntıları üzerine inşa ettiği siyasi sürece ‘meşruiyet’ kazandırması için ikinci turda yüksek bir katılım olmasını bekliyor.
Bu kapsamda Tunus İdare Mahkemesi İletişim ve Medya Dairesi üyesi Olfa Kiras, milletvekili seçimlerinin birinci tur sonuçlarına ilişkin temyiz dosyasının karara bağlandığını duyurdu. Kiras’ın açıklamasına göre İdare Mahkemesi, 52 itirazı reddederken yalnızca üç itirazı kabul etti. Bu da ikinci tura geçilmesi anlamına geliyor.
Öte yandan Tunus Barosu dün, 2023 Maliye Kanunu Kararnamesini protesto etmek için milli öfke günü ilan etti. Baro, 5 Ocak'ta, ‘Vatandaşlara yük olmaya ve Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) diktelerine hayır’ sloganıyla mahkemelerde oturma eylemi düzenlenmesi kararı aldı.
Avukatların, hukukçuların, yargının ve mahkemelerin statüsünde reform yapılması ve Yüksek Yargı Kurulu ve Anayasa Mahkemesinde ortaklığın somutlaştırılması gerektiği yönündeki ısrarını sürdüren Baro, yıllık kazancı 50 bin Tunus dinarından (yaklaşık 15 bin dolar) az olan avukatları, karşılaştırmalı yasalara benzer şekilde katma değerli performans ücreti ödemekten ve davacıların emeklilik ile ilgili konularda verilen hizmetlere katma değer vergili ödeme yapmaktan muaf tutulmasını istedi.
Baro ayrıca, Tunus’ta avukatların hocası olarak tanınan Hatem Mazio’nun, anayasal, siyasi, ekonomik ve sosyal hayatı düzenleyen kurumların yanı sıra ülkenin içinde bulunduğu krizin aşılmasına yardımcı olan anayasal ve yasama sisteminin reformu için kapsamlı bir vizyon sunarak Tunus’u kurtarmayı ve Tunusluların sağlıklı bir demokratik yaşam hakkını korumayı amaçlayan ulusal bir girişim başlatmak üzere sivil toplum kuruluşları ve milli kuruluşlar ile koordinasyon için görevlendirilmesi kararı aldı.



Gazze ateşkesi: Arabulucular garanti krizini nasıl aşacak?

Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucular garanti krizini nasıl aşacak?

Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki hafta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray'da bir araya gelerek Gazze Şeridi'nde olası bir ateşkesle ilgili gelişmeleri ele alması bekleniyor.

Ancak Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanların tahminlerine göre, Netanyahu'nun siyasi geleceğinin parçalanmasından korkarak Gazze'deki savaşı kalıcı olarak durdurmayı reddetmesi ışığında, Hamas'ın ısrar ettiği savaşı durdurma garantisi krizi bir ‘ikilem’ olmaya devam ediyor. Arabulucuların savaşı sona erdirecek tüm fikir ve önerilerin tartışıldığı kısmi bir ateşkese gitmekten başka çareleri olmadığına dikkat çeken uzmanlar, Trump'ın İsrail Başbakanı’yla görüşmesi sırasında bu konuyu çözmek için yapacağı baskıya güveniyor.

Hamas dün bu garantilerin önemini vurguladı.

Hamas Siyasi Büro Başkanı’nın Medya Danışmanı Tahir en-Nunu CNN'e verdiği demeçte, “Ciddiyiz ve bir anlaşmaya varmaya hazırız; savaşı sona erdirmek için gerekli şartlar açık olduğu takdirde her türlü teklifi kabul etmeye hazırız” dedi.

dsfrg
İsrail'in dün Gazze Şeridi'ne düzenlediği bombardıman sırasında yükselen dumanlar (AFP)

Hamas liderlerinden Mahmud Merdavi dün yaptığı açıklamada, herhangi bir anlaşmanın ‘saldırganlığın tamamen durdurulması, işgal güçlerinin geri çekilmesi, insani protokole uyulması ve varılacak herhangi bir anlaşmanın fiilen uygulanmasını sağlayacak açık garantilere’ bağlı olması gerektiğini söyledi.

Garanti ikilemi

Geçtiğimiz ay İsrail ile İran arasındaki çatışmaların durmasının ardından yeniden gündeme gelen garanti talebi, müzakerelerin ivme kazandığı bir dönemde güçlü bir şekilde ortaya çıktı.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati pazar akşamı televizyonda yayınlanan bir röportajda şunları söyledi: “Şu anda masada olan ve üzerinde çalıştığımız şey, bir dizi esirin serbest bırakılması ve ateşkesin sürdürülmesi için gereken ivmeyi yaratacağı umuduyla insani ve tıbbi yardımın mümkün olan en kısa sürede girmesi karşılığında İsrail saldırganlığının 60 günlük bir ateşkesle durdurulmasıdır.”

Abdulati, “İsrail ve İran arasında ateşkes sağlandıktan sonra Gazze Şeridi'ne odaklanmak isteyen bir Amerikan vizyonu var. Gelecekteki herhangi bir anlaşmanın ateşkesin sürdürülebilirliğini sağlamak ve İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırganlığının yeniden başlamasını önlemek için yeterli miktarda garanti içermesi gerektiğine dair bir Amerikan anlayışı var” ifadelerini kullandı.

xscdfgt
Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinliler (Reuters)

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre, son ateşkes çabaları hakkında bilgi sahibi olan Filistinli ve Mısırlı kaynaklar, arabulucu rolü oynayan Katar ve Mısır'ın savaşın her iki tarafıyla temaslarını yoğunlaştırdığını, ancak yeni bir görüşme turu için henüz bir tarih belirlenmediğini belirtti.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile dün bir telefon görüşmesi yapan Mısır Dışişleri Bakanı, Gazze Şeridi'ndeki son gelişmeleri ve iki ülkenin ‘ateşkesi yeniden başlatmak, Filistin halkını bu zulümden kurtarmak, esir ve mahkûmları serbest bırakmak ve Gazze Şeridi'ne acil ve engelsiz insani yardım akışını sağlamak’ için ABD ile ortak çabalarını ele aldı.

Hamas, savaşı sona erdirecek bir anlaşmanın parçası olması halinde kalan tüm esirleri serbest bırakmaya hazır olduğunu ifade ederken, İsrail esirlerin serbest bırakılması gerektiğini ve savaşın sona ermesinin Hamas'ın silahsızlanmasına ve Gazze Şeridi'ni yönetmekten uzaklaşmasına bağlı olduğunu savunuyor.

‘Dikenli konular’

Mısır Düşünce ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Genel Müdür Yardımcısı Tümgeneral Muhammed İbrahim ed-Duveyri, Hamas'ın talep ettiği garanti krizinin çözümünün kolay olmadığını düşünüyor. Ed-Duveyri, “İsrail'in reddetme ısrarı var. Zira savaşın sona ermesi şu anda Netanyahu hükümetinin yıkılması anlamına geliyor (...) Bu, Filistin hareketinin silahsızlandırılması ve liderlerinin sürgüne gönderilmesi konusundaki ısrarına ek olarak gerçekleşiyor” şeklinde konuştu.

Ed-Duveyri, arabulucuların, fikirlerin ortaya atılacağı, garantiler hakkında tartışmaların yapılacağı ve şartlarının anlaşmada açıkça belirtileceği geçici bir ateşkese gitmekten başka çaresi olmadığına inanıyor. Ed-Duveyri, “Garantiye ihtiyaç duyan tek şey savaşın durması değil; İsrail'in nihai çekilmesi de bir kriz ve Hamas'ın silahları gibi çetrefilli bir konu. Bu ve benzeri konular nihai statü müzakerelerine ertelenmeli” dedi.

fgthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'a düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinlilerin cenaze töreninde gözyaşı döken bir çocuk (Reuters)

Filistinli siyasi analist Eymen er-Rakab, mevcut krizin garantiler ve Washington'un gelecekte savaşı durdurma garantisi konusundaki tutumuna karar vermemiş olmasıyla ilgili olduğuna inanıyor. Er-Rakab, Gazze Şeridi'ndeki zor koşullar ışığında Hamas'ın kabul edeceği geçici bir ateşkesin sonuçlanmasının ardından garantiler krizinin arabulucular tarafından yapılacak sonraki görüşmelerin bir parçası olmasını bekliyor.

Hamas'ın garantiler konusundaki ısrarı, Trump'ın dün yaptığı açıklamada pazartesi günü Beyaz Saray'da Netanyahu ile yapacağı görüşmede Gazze ve İran'daki durumu ele alacağını duyurmasıyla birlikte geldi. Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre Trump, “Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanmasını ve esirlerin geri dönmesini umuyoruz ve bunun önümüzdeki hafta içinde gerçekleşmesini bekliyoruz” dedi.

dfgth
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail tarafından bombalanan bir bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Netanyahu dün yaptığı açıklamada, geçen ay İran ile 12 gün süren savaşta elde ettiğini söylediği ‘büyük zaferin’ ardından Trump ile görüşmek üzere önümüzdeki hafta ABD'ye gideceğini söyledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt pazartesi günü düzenlediği basın toplantısında, Netanyahu'ya yakınlığıyla bilinen İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer'in Gazze savaşının sona erdirilmesi konusunu görüşmek üzere Beyaz Saray yetkilileriyle bir araya gelmek üzere bu hafta Washington'da olacağını belirtti.

Bilgi sahibi Mısırlı kaynaklar dün yerel medyaya, ‘İsrail ve Hamas'ın sadece geçici bir ateşkes değil, kapsamlı bir takas anlaşması yapmaları için son saatlerde Mısır'ın artan baskısı’ hakkında konuştu.

Kaynaklar, çeşitli taraflardan heyetlerin önümüzdeki 72 saat içinde Kahire'ye gelmesinin beklendiğini, her iki tarafı temsil eden şahsiyetlerin ise anlaşmazlık noktalarını çözmek üzere halihazırda Kahire'de bulunduğunu söyledi.

sdfrgty
İsrail'in Gazze şehri sahiline düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden akrabasının cenazesi başında gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)

Kaynaklara göre Netanyahu, ‘kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimali olan müzakereleri engellerken, Amerikalı arabulucu tam bir ateşkesi içeren anlaşmayı onaylaması karşılığında Netanyahu'nun siyasi kariyerini hapishanede sonlandırmayacak şekilde İsrail içinde tam bir beraat üzerinde çalışmayı teklif ediyor.’

Trump ile Netanyahu arasında Gazze konusunda yeni bir geçici anlaşmaya varılması için daha fazla görüşme yapılmasını bekleyen ed-Duveyri, ‘Washington'un bu krizi sona erdirmek için oynayacağı büyük bir rol olduğunu, önyargılı olmaması ve krizi mümkün olan en kısa sürede sona erdirmek için Mısır ve Katar ile birlikte çalışması gerektiğini’ belirtti.

Netanyahu'nun Washington ziyaretinin Gazze Şeridi için yeni bir anlaşmaya varılmasında ‘belirleyici’ olacağına inanan er-Rakab, Trump'ın Netanyahu’ya baskı yaparak Washington'dan ateşkes ilan edebileceğini ve bunun gerçekleşmesi halinde Hamas'ın ateşkesi kabul edeceğini ve ABD’nin anlaşmanın uygulanması sırasında garantilerin görüşüleceği sözünü vereceğini düşünüyor.