Güney Suriye, suikastlar, uyuşturucu kaçakçılığı ve DEAŞ ile dolu bir yılı geride bırakıyor

Güney Suriye, suikastlar, uyuşturucu kaçakçılığı ve DEAŞ ile dolu bir yılı geride bırakıyor
TT

Güney Suriye, suikastlar, uyuşturucu kaçakçılığı ve DEAŞ ile dolu bir yılı geride bırakıyor

Güney Suriye, suikastlar, uyuşturucu kaçakçılığı ve DEAŞ ile dolu bir yılı geride bırakıyor

2022 yılında Güney Suriye halkı için sıkıntılı geçti. Bu yıl her bölgede bir kaygı, bir düzensizlik ve değişime yönelik umutsuzluk görüldü.
2022’de Suveyda’da çeşitli halk hareketlenmeleri yaşandı. Şubat ayında Suveyda halkından bir grup, hedeflerine ulaşılana dek meydanlarda, sokaklarda, misafirhanelerde ve evlerde protestolara devam edeceklerini, zirâ yozlaşma ve zorbalık değil, hukuk devleti istediklerini açıkladı. 
Protestolarda ana yolların ve bazı devlet dairelerinin kapatıldığı kaydedildi. Suveyda’yı Suriye çatışmasının dışında tutmak isteyen rejim ise protestocuları caydırmak için güvenlik müdahalesi veya askeri müdahalede bulunmadı. Zirâ Suriye rejimi, başından beri Suriye'deki azınlıkları koruyan bir rejim imajını korumaya çalışıyor.
Suveyda’daki dikkat çekici olay, yerel silahlı gruplar olan Askeri Güvenlik ve Ulusal Savunma Kuvvetleri üyelerinin Haziran ayında Suveyda’nın güneydoğu kırsalındaki Hazime kasabasına düzenlediği baskındı. Bu baskında öldürülen Samir el-Hakim’in cesedi şehir merkezindeki el-Maşnaka kavşağına atıldı. Bu, Suriye'deki olaylar başladığından bu yana Suriye rejimi güçlerinin yerel düzeydeki ilk saldırısı sayılıyor.
Temmuz ayında, güvenlik servisleriyle bağlantılı gruplara karşı bir halk ayaklanması kaydedildi. Raci Falhut liderliğindeki gruplara yönelik saldırı düzenlendi, bu grupların karargahları imha edildi. Grubunun bazı üyeleri katledilip bazıları esir alınırken aynı zamanda gruba ait bir captagon maddesi fabrikası imha edildi. Neticede güvenlik servislerine bağlı birçok grup, Suveyda’da bir çatışma yaşanmadan dağıldı.
Dürzilerin çoğunlukta olduğu ilde 4 Aralık’ta yaşam koşullarının iyileştirilmesi çağrısı ile protesto düzenleyen protestocular, valilik binasına saldırdı. Beşşar Esed’in buradaki fotoğrafını indirerek binayı ateşe verdi. Güvenlik güçlerinin protestoculara ateş açması üzerine çıkan çatışmalarda Murad el-Matni adlı genç hayatını kaybetti. 18 kişi ise yaralandı.
Nitekim Suriye rejimi, ili kontrol altında tutma denkleminden çıkmış oldu. İl halkı ise rejimin şikayetlerine kulak vermesinin imkansız olduğunu anladı. Silahlı gruplar ve akıl hocaları gibi diğer taraflar ise protestoculardan taraf olmaya başladı.
2022’de sosyal medyada Dera’daki tüm tarafları etkileyen suikast, cinayet ve tasfiye haberleri, askeri hareketliliğin, kuşatmaların ve baskınların kaydedildiği yönünde çokça haberler paylaşıldı. Aynı zamanda Dera’da yeniden DEAŞ’lılara rastlandığı bilgisi alındı. Casim ilinde ve Dera el-Beled bölgesinde DEAŞ’lıların bulunduğu bilgisi üzerine iki güvenlik operasyonu düzenlendi.
Çatışmalar muhalefet kökenli oluşumlar veya uzlaşma anlaşmaları oluşumları gibi taraflarca başlatıldı. Bunların başında Rusya'ya bağlı Sekizinci Tugay geliyor. Rejim, çatışmalara karıştığını bildirmese de, daha sonra örgütün ‘emiri’ Ebu Abdurrahman el-Iraki, Ebu Mehned el-Lübnani ve Ebu Lui el-Kalmuni dahil olmak üzere birçok DEAŞ liderinin öldürüldüğü açıkladı. Öncesinde ise DEAŞ ile bağlantıları doğrulanmasa da Muhammad el-Harfuş ve Muhammad el-Mesaleme’ye karşı bir güvenlik eylemi duyuruldu.
2022’de aynı zamanda Ürdün'e yönelik uyuşturucu kaçakçılıklarına el konduğu bildirildi. Bu operasyonların drone kullanımı dahil olmak üzere çeşitli ve yenilikçi yöntemlerle yapıldığı kaydedildi. Dera'daki captagon hapları, çok sayıda kaçakçılık ve üretim ağını, üretim fabrikalarını ve kaçakçılık yollarını ortaya koyuyor.
Güney Suriye’de bu yıl da açlık senesiydi. Nitekim Suriye; temel ihtiyaç maddeleri, gıda, ilaç ve akaryakıt fiyatlarında eşi görülmemiş fiyat artışları ile birlikte son 10 yılın en zor dönemini yaşadı. Dar gelirlilerin alım gücünde en az yüzde 90 oranında düşüş yaşandı.



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.