Dünyanın ilk albino oselosu bilim insanlarını endişelendiriyor

"Albinizme yol açan gen kim bilir ne zamandır ortalıkta dolaşıyor"

Latince adı Leopardus pardalis olan oselolar doğada 7-9 yıl hayatta kalabiliyor (AP)
Latince adı Leopardus pardalis olan oselolar doğada 7-9 yıl hayatta kalabiliyor (AP)
TT

Dünyanın ilk albino oselosu bilim insanlarını endişelendiriyor

Latince adı Leopardus pardalis olan oselolar doğada 7-9 yıl hayatta kalabiliyor (AP)
Latince adı Leopardus pardalis olan oselolar doğada 7-9 yıl hayatta kalabiliyor (AP)

Dünyanın bilinen ilk albino oselosu bilim insanlarını endişelendirdi. Uzmanlar kedinin, ormansızlaşma sebebiyle dünyaya geldiğini söyledi.
Genellikle ABD'nin güneybatısı, Meksika, Orta ve Güney Amerika ve Karayipler'de yaşayan oselolar, su kaynaklarına yakın alanları tercih ediyor. Bu hayvanlar genellikle geceleri avlanıyor.
"Cüce leopar", "boyalı kedi", "tarla kaplanı" gibi adlarla da bilinen oselolar ormansızlaşma, avlanma ve araçlar tarafından ezilme tehlikeleriyle karşı karşıya.
Albino oselo ilk kez Kasım 2021'de Kolombiya'nın Amalfi bölgesinde bir çocuk tarafından bulunmuştu. Hayvan daha sonra çevre örgütü Corantioquia'nın gözetimine verilmişti. Oselonun yetersiz beslenmeden mustarip olduğu ve hem sindirim hem de solunum problemleri çektiği görülmüştü.
Öte yandan hayvan ilk bulunduğunda kedi sanılmıştı. Zaman geçtikçe canlının kedigillerin bir diğer üyesi yaguaruindi olduğu düşünülmüştü.
Antioquia Üniversitesi ve Kolombiya Ulusal Polisi'nin iki hafta önce yaptığı açıklamaya göre yapılan testler hayvanın bir oselo olduğunu gösterdi.
Bulunduğunda sadece 440 gram ağırlığında olan hayvanın, sağlığına kavuştuğu ve 12,8 kilograma ulaştığı duyuruldu.
Oselo, günde 700 gram kırmızı et ve tavukla besleniyor. Kör olan hayvan zarar görmemesi Medellin Koruma Parkı'nda için küçük su birikintilerinin ve küçük yapıların olduğu bir yerde tutuluyor.

Annenin albino yavruyu terk ettiğine inanılıyor
Bilim insanları annenin, diğer yavruları korumak için albino oseloyu terk ettiğini düşünüyor. Zira beyaz renk hayvanları avcılar için kolay av haline getirebiliyor. Ayrıca körlük de hayatı zorlaştırıyor.
Biyolog Catalina Diaz Vasco bilinen ilk albino oselonun, kedigillerdeki nadir genedik mutasyonlar üzerine yapılan çalışmalara katkı vereceğini söyledi.
Öte yandan Vasco'ya göre bu vaka Kolombiya'daki ormansızlaşmanın vahim bir aldığını gösteriyor.
Zira albinoluk, oselonun bulunduğu bölgedeki popülasyonda akraba çiftleşmesinin arttığına işaret ediyor. Bu, bölgede oseloların yok olabileceği endişesini doğuruyor.
Bir başka biyolog Ana Cristina Fernandez geçmişte başka albino oseloların da olabileceğini ancak muhtemelen hiç görülmeden öldüklerini söyledi:
"Albinizme yol açan gen kim bilir ne zamandır ortalıkta dolaşıyor."
Albino oselonun bulunduğu eyalet Antioquia'da kedigiller, insan faaliyetlerinin hız kazanması sebebiyle savunmasız durumda. Veriler, 2000-2019'da bölgede yaklaşık 490 bin hektar büyüklüğündeki ormanın yok olduğunu gösteriyor. Çiftçilik ve madencilik gibi faaliyetler, ormanda yaşayan hayvanlara zarar veriyor. Böylece oseloların, genetik açıdan daha çeşitli şekilde üremesi engelleniyor.
Bölgede ağaç dikilmesi ve çiftçilerle anlaşarak çevreyi korumalarını sağlanması gibi planlar var.
 
Independent Türkçe, El Pais, AFP



Yapay zekanın bulduğu malzeme, bataryalarda devrim yaratabilir

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Yapay zekanın bulduğu malzeme, bataryalarda devrim yaratabilir

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Bilim insanları, yapay zekanın bataryaları dönüştürebilecek yeni malzemeler keşfettiğini iddia ediyor.

Batarya teknolojisi, daha sürdürülebilir bir dünyaya doğru ilerlemenin anahtarı olabilir. Araştırmacılar, bataryaların daha iyi elektrikli araçların yanı sıra telefonlar gibi daha küçük teknolojik aletleri de dönüştürmenin önemli bir yolu olabileceğini umuyor.

Ancak mevcut batarya teknolojimiz de kusurlu. Cihazlarımızın çoğuna güç veren lityum iyon piller nispeten düşük yoğunluklu, zamanla enerji kaybediyor ve ısıyla diğer değişikliklere karşı hassas.

Araştırmacıların bu sorunları çözeceğini umduğu şeylerden biri, çok değerlikli bataryalar. Bu bataryalar, lityum iyon pillere kıyasla daha kolay bulunabilen elementler kullandığından, daha ucuz, daha kolay ve daha temiz üretilebilir.

Dahası, onları çalıştıran teknoloji, bu bataryaların mevcutlara kıyasla daha verimli ve daha yüksek kapasiteli olacağını gösteriyor.

Ancak bataryada kullanılan çok değerlikli iyonların daha büyük boyutu ve daha yüksek elektrik yükü, bunların bir pile dahil edilmesini zorlaştırabilir.

Araştırmacılar, ChatGPT gibi sistemlerde kullanılana benzer bir teknoloji olan üretken yapay zekayı, bu sorunu çözebilecek yeni malzemeler bulmak için kullandı.

New Jersey Teknoloji Enstitüsü'nden Dibakar Datta, "En büyük engellerden biri umut vadeden batarya kimyalarının eksikliği değil, milyonlarca malzeme kombinasyonunu test etmenin imkansızlığıydı" dedi.

Bu uçsuz bucaksız alanda araştırma yapmak ve çok değerlikli pilleri gerçekten pratik hale getirebilecek birkaç yapıyı tespit etmek için hızlı ve sistematik bir yol olarak üretken yapay zekaya yöneldik. Bu yaklaşım, binlerce potansiyel adayı hızla keşfetmemizi sağlayarak, lityum iyon teknolojisine daha verimli ve sürdürülebilir alternatifler arayışımızı önemli ölçüde hızlandırıyor.

Araştırmacılar, farklı olası malzemeleri ve bu tür pillerde işe yarayıp yaramayacaklarını incelemek için bir yapay zeka sistemi kullandı.

Profesör Datta, "Yapay zeka araçlarımız, olağanüstü umut vadeden 5 yepyeni gözenekli geçiş metali oksit yapısını ortaya çıkaran keşif sürecini önemli ölçüde hızlandırdı" dedi.

Bu malzemeler, bu hacimli çok değerlikli iyonları hızlı ve güvenli bir şekilde hareket ettirmek için ideal olan geniş ve açık kanallara sahip ve bu, yeni nesil piller için kritik bir atılım.

Malzemeleri yapay zekayla bulan araştırmacılar, gerçek dünyada kullanabileceklerinden emin olmak için daha geleneksel simülasyonlarla kontrol etti.

Çalışma, Cell Reports adlı akademik dergide yayımlanan "Generative AI for discovering porous oxide materials for next-generation energy storage" (Yeni nesil enerji depolama için gözenekli oksit malzemeleri yapay zekayla keşfetmek) başlıklı yeni makalede yer alıyor.

Independent Türkçe