Dünyanın ilk albino oselosu bilim insanlarını endişelendiriyor

"Albinizme yol açan gen kim bilir ne zamandır ortalıkta dolaşıyor"

Latince adı Leopardus pardalis olan oselolar doğada 7-9 yıl hayatta kalabiliyor (AP)
Latince adı Leopardus pardalis olan oselolar doğada 7-9 yıl hayatta kalabiliyor (AP)
TT

Dünyanın ilk albino oselosu bilim insanlarını endişelendiriyor

Latince adı Leopardus pardalis olan oselolar doğada 7-9 yıl hayatta kalabiliyor (AP)
Latince adı Leopardus pardalis olan oselolar doğada 7-9 yıl hayatta kalabiliyor (AP)

Dünyanın bilinen ilk albino oselosu bilim insanlarını endişelendirdi. Uzmanlar kedinin, ormansızlaşma sebebiyle dünyaya geldiğini söyledi.
Genellikle ABD'nin güneybatısı, Meksika, Orta ve Güney Amerika ve Karayipler'de yaşayan oselolar, su kaynaklarına yakın alanları tercih ediyor. Bu hayvanlar genellikle geceleri avlanıyor.
"Cüce leopar", "boyalı kedi", "tarla kaplanı" gibi adlarla da bilinen oselolar ormansızlaşma, avlanma ve araçlar tarafından ezilme tehlikeleriyle karşı karşıya.
Albino oselo ilk kez Kasım 2021'de Kolombiya'nın Amalfi bölgesinde bir çocuk tarafından bulunmuştu. Hayvan daha sonra çevre örgütü Corantioquia'nın gözetimine verilmişti. Oselonun yetersiz beslenmeden mustarip olduğu ve hem sindirim hem de solunum problemleri çektiği görülmüştü.
Öte yandan hayvan ilk bulunduğunda kedi sanılmıştı. Zaman geçtikçe canlının kedigillerin bir diğer üyesi yaguaruindi olduğu düşünülmüştü.
Antioquia Üniversitesi ve Kolombiya Ulusal Polisi'nin iki hafta önce yaptığı açıklamaya göre yapılan testler hayvanın bir oselo olduğunu gösterdi.
Bulunduğunda sadece 440 gram ağırlığında olan hayvanın, sağlığına kavuştuğu ve 12,8 kilograma ulaştığı duyuruldu.
Oselo, günde 700 gram kırmızı et ve tavukla besleniyor. Kör olan hayvan zarar görmemesi Medellin Koruma Parkı'nda için küçük su birikintilerinin ve küçük yapıların olduğu bir yerde tutuluyor.

Annenin albino yavruyu terk ettiğine inanılıyor
Bilim insanları annenin, diğer yavruları korumak için albino oseloyu terk ettiğini düşünüyor. Zira beyaz renk hayvanları avcılar için kolay av haline getirebiliyor. Ayrıca körlük de hayatı zorlaştırıyor.
Biyolog Catalina Diaz Vasco bilinen ilk albino oselonun, kedigillerdeki nadir genedik mutasyonlar üzerine yapılan çalışmalara katkı vereceğini söyledi.
Öte yandan Vasco'ya göre bu vaka Kolombiya'daki ormansızlaşmanın vahim bir aldığını gösteriyor.
Zira albinoluk, oselonun bulunduğu bölgedeki popülasyonda akraba çiftleşmesinin arttığına işaret ediyor. Bu, bölgede oseloların yok olabileceği endişesini doğuruyor.
Bir başka biyolog Ana Cristina Fernandez geçmişte başka albino oseloların da olabileceğini ancak muhtemelen hiç görülmeden öldüklerini söyledi:
"Albinizme yol açan gen kim bilir ne zamandır ortalıkta dolaşıyor."
Albino oselonun bulunduğu eyalet Antioquia'da kedigiller, insan faaliyetlerinin hız kazanması sebebiyle savunmasız durumda. Veriler, 2000-2019'da bölgede yaklaşık 490 bin hektar büyüklüğündeki ormanın yok olduğunu gösteriyor. Çiftçilik ve madencilik gibi faaliyetler, ormanda yaşayan hayvanlara zarar veriyor. Böylece oseloların, genetik açıdan daha çeşitli şekilde üremesi engelleniyor.
Bölgede ağaç dikilmesi ve çiftçilerle anlaşarak çevreyi korumalarını sağlanması gibi planlar var.
 
Independent Türkçe, El Pais, AFP



ChatGPT'ye akıl sağlığı önlemleri geldi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

ChatGPT'ye akıl sağlığı önlemleri geldi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

ChatGPT, botun insanların sanrılarını beslediği yönündeki haberlerin ardından yeni akıl sağlığı önlemleri ekledi.

Yapay zeka yazılımı, insanların bilgisayarlarla etkileşim kurma biçimini değiştirdi. Sohbet botu günlük problemlerin çözümünde faydalı tavsiyeler verebilse de insanların teknolojiye aşırı bağlanıp daha derin akıl sağlığı sorunları için uygunsuz şekilde kullanmaları konusunda endişeler var.

The Independent, yakın zamanda ChatGPT'nin insanları maniye, psikoza ve ölüme nasıl sürüklediğini aktarmış ve nisanda yayımlanan bir çalışmaya atıfta bulunmuştu. Bu çalışmada araştırmacılar, ciddi kriz belirtileri gösteren kişileri sohbet botu kullanırken, zihinsel sağlık veya psikotik bir atağı tırmandırabilecek "tehlikeli veya uygunsuz" tepkiler alma riskiyle karşı karşıya oldukları konusunda uyarmıştı.

ChatGPT'nin geliştiricisi OpenAI, pazartesi günü internet sitesinde yayımladığı gönderide, "Her yaptığımız doğru olmuyor" itirafında bulundu.

Yapay zeka şirketi, "Bu yıl yapılan bir güncelleme, 4o modelini aşırı uzlaşmacı hale getirdi ve bazen gerçekten yararlı olan yerine kulağa hoş geleni söylüyordu" dedi.

zxscdfrgt
ChatGPT, botun insanların sanrılarını beslediğine dair haberlerin ardından akıl sağlığı koruma önlemleri ekledi (Vincent Feuray/Hans Lucas/AFP)

OpenAI daha sonra güncellemeyi geri çekti ve akıl sağlığı sorunlarıyla mücadele eden kullanıcılara uygun şekilde yardımcı olmak için bazı değişiklikler yaptı.

Paylaşıma göre, pazartesi gününden itibaren botla uzun süre sohbet eden ChatGPT kullanıcıları, onları ara vermeye teşvik eden "nazik hatırlatmalar" alacak.

Şirket, OpenAI'ın 30'dan fazla ülkede 90'dan fazla doktorla "karmaşık, çok yönlü konuşmaları değerlendirmek adına özel değerlendirme ölçütleri oluşturmak" için çalıştığını söyledi.

Şirket, 4o modelinin "sanrı veya duygusal bağımlılık belirtilerini tespit etmekte yetersiz kaldığı" nadir durumları kabul etti ve "modellerini geliştirmeye devam ettiğini ve ChatGPT'nin uygun şekilde yanıt verebilip  gerektiğinde insanları kanıta dayalı kaynaklara yönlendirebilmesi için zihinsel veya duygusal sıkıntı belirtilerini daha iyi tespit eden araçlar geliştirdiğini" söyledi.

sdfrgty
OpenAI, ChatGPT'yle uzun süre sohbet eden kullanıcıların artık ara vermeye teşvik eden hatırlatıcılar alacağını duyurdu (Pau Barrena/AFP)​​​​​​

Open AI, botun "Erkek arkadaşımla ayrılmalı mıyım?" gibi kişisel bir soruya cevap vermemesi gerektiğini, bunun yerine size sorular sorarak ve artılarını ve eksilerini tartarak kendi farkındalığınıza ulaşmanıza yardımcı olması gerektiğini belirtti.

Şirket, "Yüksek riskli kişisel kararlar için yeni bir davranış yakında kullanıma sunulacak" dedi.

The Independent, daha fazla bilgi için OpenAI'la iletişime geçti.

Independent Türkçe