Gri balinanın doğum anları 'ilk kez' kameralara yakalandı

"Bildiğim kadarıyla daha önce hiç kimse bir gri balinayı doğururken kameraya almadı. Hatta bunu görmedi bile"

Latince adı Eschrichtius robustus olan gri balinalar, 55-70 yıl yaşayabiliyor (Capt Dave's Dana Point Dolphin & Whale Watching Safari)
Latince adı Eschrichtius robustus olan gri balinalar, 55-70 yıl yaşayabiliyor (Capt Dave's Dana Point Dolphin & Whale Watching Safari)
TT

Gri balinanın doğum anları 'ilk kez' kameralara yakalandı

Latince adı Eschrichtius robustus olan gri balinalar, 55-70 yıl yaşayabiliyor (Capt Dave's Dana Point Dolphin & Whale Watching Safari)
Latince adı Eschrichtius robustus olan gri balinalar, 55-70 yıl yaşayabiliyor (Capt Dave's Dana Point Dolphin & Whale Watching Safari)

ABD'nin Kaliforniya eyaletinde balinaları takip etmeye giden bir grup, nadir görülen bir olaya 2 Ocak'ta tanık oldu. Ekip, Dana Point açıklarında bir gri balinanın doğumunu izledi.
Balina izleme turları düzenleyen Captain Dave's Dolphin and Whale Watching Safari'nin paylaştığı videoda anne ve yavru balinalar yan yana yüzerken görülüyor. Teknedeki kalabalığın heyecanı da kameraya yansıyor.

Teknedeki rehberin "Bu hepimizin için bir ilk" dediği duyuluyor.
Şirket videonun açıklamasına da "Pek çok kişi bir anlığına bunun köpekbalığı ya da bir yırtıcının saldırısı olabileceğini düşündük. Ama hayır, hayatın sonu değildi. Bu yeni bir hayatın başlangıcıydı" ifadesini kullandı.
Şirketin sahibi Dave Anderson, "Bildiğim kadarıyla daha önce hiç kimse bir gri balinayı doğururken kameraya almadı. Hatta bunu görmedi bile" dedi.
Anderson, anne balinanın doğumdan sonra yavrusuna yüzmeyi öğrettiğini söyledi. Anderson ayrıca annenin, yavrusunu kendilerine göstermek istercesine tekneye yaklaştırdığını ifade etti.
Daha çok Kuzey Pasifik Okyanusu'nda yaşayan gri balinalar, ekimde küçük gruplar halinde göç etmeye başlıyor. Pasifik'teki hayvanlar beslenme bölgeleri olan Bering ve Çukçi denizlerinden başlayıp çiftleşme ve doğum noktaları olan Meksika'nın Baja California eyaletine kadar yüzüyor.
Gri balinalar, orka gibi yırtıcı hayvanlara karşı koruma sağladığı ve ılık suya ihtiyaç duyan yavrulara iyi geldiği için lagünleri tercih ediyor.
Yavru gri balinalar genellikle 4,5 metre uzunluğunda doğuyor. Anne sütüyle beslenen yavrular günde 20 kilodan fazla alıyor. Anne gri balinalar emzirme sonucunda ağırlıklarının yüzde 30'unu kaybedebiliyor.
Gri balinalar yetişkinlikte yaklaşık 15 metre uzunluğa ve 41 ton ağırlığa ulaşabiliyor.
 
Independent Türkçe, People, Today



Yanlış bilgileri çürüten gazetecilere güvenin azaldığı tespit edildi

Araştırmacılar, yanlış haberleri çürütmek için yeni yollar aranabileceğini söylüyor (Pexels)
Araştırmacılar, yanlış haberleri çürütmek için yeni yollar aranabileceğini söylüyor (Pexels)
TT

Yanlış bilgileri çürüten gazetecilere güvenin azaldığı tespit edildi

Araştırmacılar, yanlış haberleri çürütmek için yeni yollar aranabileceğini söylüyor (Pexels)
Araştırmacılar, yanlış haberleri çürütmek için yeni yollar aranabileceğini söylüyor (Pexels)

Yanlış bilgileri çürüten gazetecilere daha az güvenildiği ortaya kondu. Hatta okuyucu bilginin yanlış olduğundan şüphelense bile, gerçeği ortaya çıkaran gazeteciye pek güvenmiyor. 

Medyaya güven azalırken dezenformasyonun arttığı bir dönemde hatalı bilgileri düzeltmek de zorlaşıyor.

Yayın kuruluşları ve gazetecilerin taraflı olduğu düşüncesiyle insanlar okudukları haberlere temkinli yaklaşıyor. Daha önceki çalışmalarda veri doğrulamanın yarattığı etkiyle ilgili çelişkili sonuçlar çıkmıştı. 

Yanlış haberleri çürütmenin ne kadar işe yaradığı ve neden etki yaratmadığını öğrenmek isteyen araştırmacılar bir çalışma yürüttü.

Communication Research adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmada 691 katılımcıya siyasi ve ekonomik haberler okutuldu. Bu haberlerde evsizlik oranlarından fentanilin aşırı doz ölümlerindeki etkisine kadar çeşitli iddialar yer alıyordu.

Bunların doğruluğuna ne kadar inandığını belirten katılımcılar daha sonra bu iddiaları onaylayan veya çürüten doğrulamayı okudu. Ardından bu doğrulamayı yapan gazeteciye ne kadar güvendikleri soruldu. 

Daha sonra bazı ürünlerle ilgili bilgiler içeren yazılarla aynı çalışma yürütüldü. Bu sefer verilen doğrulamalara "doğruluk kontrolü" işareti konmadı. Araştırmacılar bu sayede duyulan güvenin bu etiketten etkilenip etkilenmediğini anlamaya çalıştı.

İki çalışmanın sonucunda da yanlış bilgileri çürüten gazetecilere duyulan güven kayda değer derecede daha azdı. Katılımcılar inandıkları düşünceyi doğrulayanlara daha çok güvenirken, diğerlerinde daha fazla kanıt talep ediyordu. 

Çalışmanın yazarlarından Randy B. Stein, PsyPost'a yaptığı açıklamada "Halk genel olarak gazetecilere güveniyor ve doğrulayıcı makalelere duyulan güven epey yüksek" diyerek ekliyor: 

Yani klişe düşüncenin aksine, halkın doğruluk kontrollerine ve gazetecilere hiç güvenmediği doğru değil ancak düzelten/çürüten makalelere yönelik daha fazla şüphe var.

Araştırmacılar buradaki düzeltmenin, yayın kuruluşlarının haberlerindeki hataları düzeltmek için yayımladığı tekzip metinleri olmadığını ekliyor.   

Bilim insanları ilginç bir sonuçla da karşılaştı: Katılımcılar bir bilginin doğruluğundan şüphe etse bile bunu çürüten gazetecilere güvenmiyordu. 

Araştırmacılar bir haberin çürütülmesinin şaşkınlık yaratması, insanların onaylamaya kıyasla daha çok kanıt araması ve gazetecilerin taraflı davrandığından şüphelenmesinin buna yol açtığını düşünüyor. 

Şaşırtıcı bir diğer bulguysa, haberin çürütülmesi katılımcıların iddiayla ilgili düşüncesini değiştirmesine karşın gazeteciye güvenleri yine de sarsılıyordu. 

Stein, "Yanlış bilgileri düzeltmeye çalışan gazetecilerin (ya da herhangi birinin) aleyhine bir durum var" diyor. 

Araştırmacılar, halkın yanlış bilgileri çürüten haberlere nasıl ve neden güvenip güvenmediği üzerine daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtiyor.

Makalenin yazarları, Conversation için kaleme aldıkları yazıda şu ifadeleri kullanıyor:

Gazetecilerin önündeki zorluk, bilgiyi çürüten biri gibi görünmeden bunu nasıl çürüteceklerini bulmak olabilir.

Independent Türkçe, PsyPost, Conversation, Communication Research