عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Ölü NASA uydusu, Dünya'ya düşmek üzere

Uydu 2005'te uzay çöpü haline gelmişti

NASA, bir kişinin düşen uydudan zarar görme ihtimalinin 9 bin 400'de bir olduğunu bildirdi (NASA)
NASA, bir kişinin düşen uydudan zarar görme ihtimalinin 9 bin 400'de bir olduğunu bildirdi (NASA)
TT
TT

Ölü NASA uydusu, Dünya'ya düşmek üzere

NASA, bir kişinin düşen uydudan zarar görme ihtimalinin 9 bin 400'de bir olduğunu bildirdi (NASA)
NASA, bir kişinin düşen uydudan zarar görme ihtimalinin 9 bin 400'de bir olduğunu bildirdi (NASA)

NASA'nın yıllar önce fırlattığı bir uydunun Dünya'ya düşmesi bekleniyor.
ABD Savunma Bakanlığı'nın tahminine göre Earth Radiation Budget Satellite (Dünya Radyasyon Bütçesi Uydusu) adlı uydu bugünü yarına bağlayan gece Türkiye saatiyle 02.40 sularında atmosfere girecek. Yetkililer 17 saatlik hata payı olabileceğini kaybetti.
Yaklaşık 2,5 ton ağırlığındaki cihaz, 1984'teki Earth Radiation Budget Experiment (Dünya Radyasyon Bütçesi Deneyi) kapsamında fırlatılan üç uydudan biri.
Uyduda Dünya'nın enerji bütçesini ölçmeye ve stratosferi analiz etmeye yarayan aletler var. İki yıl sürmesi beklenen beklenen görev, 2005'te son bulmuş ve uydular uzay çöpü haline gelmişti.
NASA, uydunun büyük kısmının atmosfere girerken yanacağının tahmin edildiğini bildirdi. Buna rağmen bazı parçaların gezegene düşebileceği ancak herhangi birinin zarar görme riskinin çok düşük olduğu bildirildi.
Dünya'nın enerji bütçesi 
Güneş, Dünya'yı eşit şekilde ısıtmıyor. Ekvator bölgeleri, kutuplara göre daha sıcak. Atmosfer ve okyanus yüzey suyunun buharlaşması, konveksiyon, yağış ve rüzgar yoluyla enerjideki dengesizliği gidermek için çalışıyor. Isı motoru diye bilinen atmosfer ve okyanus sirkülasyonu aynı zamanda Güneş ısısını Dünya'dan uzaya geri gönderiyor.
Dünya sistemine giren ve çıkan bu net enerji akışına Dünya'nın enerji bütçesi deniyor.
Gelen güneş enerjisinin akışı, uzaya eşit bir ısı akışıyla dengelendiğinde, Dünya ışınımsal dengeye kavuşuyor. Küresel sıcaklık, nispeten sabit kalıyor. Gelen ya da giden enerji miktarını artıran veya azaltan herhangi bir durum, Dünya'nın ışınımsal dengesini bozuyor. Küresel sıcaklıklar buna tepki olarak yükseliyor ya da düşüyor.
Independent Türkçe, NASA, Space.com, Evrim Ağacı

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news