عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

BM’den yetersiz beslenen ‘30 milyon çocuğu kurtarma’ çağrısı

Beslenme yetersizliklerinden mustarip çocuklar (AP)
Beslenme yetersizliklerinden mustarip çocuklar (AP)
TT
TT

BM’den yetersiz beslenen ‘30 milyon çocuğu kurtarma’ çağrısı

Beslenme yetersizliklerinden mustarip çocuklar (AP)
Beslenme yetersizliklerinden mustarip çocuklar (AP)

Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşları, gıda krizinden etkilenen ülkelerde ciddi şekilde yetersiz beslenen 30 milyon çocuğa yardım etmek için fon toplamak amacıyla acil eylem çağrısı başlattı.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Dünya Gıda Programı ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) yayımladıkları ortak bildiride, 15 ülkedeki 30 milyondan fazla çocuğun yetersiz beslenme problemi yaşadığını, bunların 8 milyonunun ise yetersiz beslenmenin en ölümcül seviyesinde yaşamını sürdürdüğünü bildirdi.
Ülkeler arasında Afganistan, Etiyopya, Haiti, Kenya, Madagaskar, Mali, Nijer, Nijerya, Somali ve Sudan bulunuyor.
Beş BM kuruluşuna göre, hızla yükselen gıda fiyatları, gıda kıtlığını şiddetlendirirken, uygun fiyatlı temel gıda maddelerine erişimi engelliyor. Çatışmalar, iklim değişikliği ve koronavirüs salgını durumu daha da kötüleştirdi.
FAO Genel Direktörü Qu Dongyu, bu durumun 2023'te daha da kötüye gitmesinin muhtemel olduğu uyarısında bulundu.
BM kuruluşları, bu krizin bir trajediye dönüşmemesi için ‘kararlı ve zamanında eylem’ ile BM koordinesinde daha fazla yatırım çağrısında da bulundu.
BM kuruluşları gıda, sağlık, su, hijyen ve barınma konuları üzerinde çalışarak çocuklarda akut yetersiz beslenmeyi önlemeyi, tespit etmeyi ve tedavi etmeyi amaçlıyor. Dongyu, sağlıklı gıdanın mevcut, erişilebilir ve uygun fiyatlı olmasını sağlama gereğini vurguladı.
Eylem planı, beş yaşın altındaki çocukları, hamile ve emziren kadınları ve beş yaşın altındaki çocukların annelerini ve bakıcılarını içerecek.
UNICEF Genel Direktörü Catherine Russell konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Birbirini izleyen mevcut krizler, milyonlarca çocuğu akut yetersiz beslenme sorunuyla baş başa bırakıyor ve temel hizmetlere erişimlerini zorlaştırıyor” dedi.
Russell, “Zayıflık, çocuk için bir ıstırap kaynağı. Ağır vakalarda ölüme veya çocukların büyüme ve gelişmesinde kalıcı hasara yol açabiliyor” dedi.
UNICEF Genel Direktörü, bu krizin ‘israfı önlemek ve hastaları erken aşamada tespit edip tedavi etmek için denenmiş çözümlerle’ ele alınması gerektiğini vurguladı.
Diğer yandan WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus ise, "Küresel gıda krizi aynı zamanda bir sağlık krizi” dedi.
Ghebreyesus, çocukların hayatlarını ve sağlıklarını korumak için şu anda en çok etkilenen ülkelerde acil desteğe ihtiyaç olduğunu bildirdi.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Otizmde devrim niteliğinde gelişme

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT
TT

Otizmde devrim niteliğinde gelişme

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Araştırmacılar, otizmin 4 alt tipini keşfederek bu genetik durumun altında yatan biyolojiyi anlamaya yönelik "dönüştürücü bir adım" attı.

Princeton Üniversitesi ve Simons Vakfı'ndan bilim insanları, otizm kohort çalışması SPARK'taki 5 bin çocuğun verilerini analiz ederek bireyleri özellik kombinasyonlarına göre gruplandırdı.

Araştırmacılar belirli özelliklerle ilgili genetik bağlantılar aramak yerine, sosyal etkileşimlerden tekrarlayan davranışlara ve gelişimsel kilometre taşlarına kadar 230'dan fazla özelliği her bir kişide değerlendirdi.

Bu analiz sayesinde otizmin farklı genetik varyasyon modellerine sahip 4 alt tipini tanımlamayı başardılar.

Flatiron Enstitüsü'nde yardımcı araştırmacı bilim insanı ve çalışmanın ortak başyazarı Natalie Sauerwald, "Otizmin tek bir biyolojik hikayesi değil, birden fazla farklı anlatısı olduğunu görüyoruz" diyor.

Bu, geçmişteki genetik çalışmaların neden genellikle yetersiz kaldığını açıklamaya katkı sağlıyor; aslında birbirine karışmış birden fazla farklı bulmacaya baktığımızı fark etmeden bir yapbozu çözmeye çalışıyorduk. Bireyleri ilk başta alt tiplere ayırana kadar resmin tamamını, genetik örüntüleri göremedik.

Bu 4 alt tip Sosyal ve Davranışsal Zorluklar, Gelişimsel Gecikmeyle Birlikte Karma OSB (Otizm Spektrum Bozukluğu), Orta Derecede Zorluklar ve Geniş Çaplı Etkilenme olarak belirlendi.

İlk tip, otizmi olmayan çocuklarla benzer bir hızda gelişimsel kilometre taşlarına ulaşan fakat genellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, anksiyete veya depresyon gibi eşlik eden sorunlar yaşayan çocukları kapsıyor.

İkinci tipte gelişimsel kilometre taşlarına ulaşmada gecikme görülürken eşlik eden rahatsızlıklara dair herhangi bir belirtiye rastlanmıyor.

Üçüncü tip olan Orta Derecede Zorluklar'da otizmle ilgili temel davranışlar olsa da diğer gruplar kadar güçlü değil. Otizmi olmayan çocuklarla benzer bir hızda kilometre taşlarına ulaşıyor ve eşlik eden rahatsızlıklar görülmüyor.

4. tipte en uç ve geniş kapsamlı zorluklar yaşanıyor.

Katılımcıların yüzde 37'sinin yer aldığı birinci ve yüzde 34'ünün bulunduğu üçüncü tip en yaygın gruplar. Yüzde 19'unu içeren ikinci ve yüzde 10'unun olduğu 4. tiplerse en nadir olanlar. 

Bulgular, genetik farklılıkların "yüzeyde benzeyen klinik görünümlerin ardındaki farklı mekanizmalara işaret ettiğini" vurguluyor.

Örneğin hem Geniş Çaplı Etkilenme hem de Karma OSB gruplarındaki çocuklar gelişimsel gecikme ve zihinsel engellilik gibi bazı önemli özellikleri paylaşıyor. Ancak ilk grupta, ebeveynlerden geçmeyen de novo mutasyonların en yüksek oranı görülürken, ikinci grubun nadir kalıtsal genetik varyantları taşıma olasılığı daha fazla.

Bulgular otizmin sadece 4 alt tipi olduğu anlamına gelmiyor; en az 4 tane bulunduğunu ve bunların hem klinik seviyede hem de genom düzeyinde araştırmalar için anlamlı olduğunu gösteren veri odaklı bir çerçevenin keşfedilmesini sağlıyor.

Otizmle mücadele eden ailelerin, çocuklarının hangi otizm alt tipine sahip olduğunu bilmesi yeni bir netlik, kişiye özel bakım, destek ve topluluk imkanı sunabilir.

Independent Türkçe