Suudi Arabistan: Antik yazıtlar ve kaya sanatı gün yüzüne çıkarılıyor

Suudi Arabistan Tarihi ve Kültürel Miras Komisyonu, tarihi Al Ukayr limanı etkinliğinin açılışını yaptı
Suudi Arabistan Tarihi ve Kültürel Miras Komisyonu, tarihi Al Ukayr limanı etkinliğinin açılışını yaptı
TT

Suudi Arabistan: Antik yazıtlar ve kaya sanatı gün yüzüne çıkarılıyor

Suudi Arabistan Tarihi ve Kültürel Miras Komisyonu, tarihi Al Ukayr limanı etkinliğinin açılışını yaptı
Suudi Arabistan Tarihi ve Kültürel Miras Komisyonu, tarihi Al Ukayr limanı etkinliğinin açılışını yaptı

Suudi Arabistan Miras Komisyonu, Suudi Arabistan genelindeki antik yazıtları ve kaya sanatını keşfetmek için ulusal bir gezi programı başlattı. Komisyon, programa katılanları, kaya sanatı ile ülkedeki kayalar ve dağlar üzerindeki yazıtlarda görülen ulusal mirası canlandırma girişimine katılmaya çağırdı. Miras Komisyonu, binlerce yıl önce bölgede yaşayanların yonttuğu ve bu topraklarda yaşayanların oyduğu hazineleri canlandırmak için yeni bir sayfa açtı. Komisyon, 5 keşif, macera ve bilgi penceresi programı aracılığıyla ülkedeki tarihi eserleri keşfetmek, deneyimlemek, önemli ve gerekli bilgileri edinmek için elektronik bir platformun hizmete açtı. Komisyon, büyük coğrafi genişliği, kültürel çeşitliliği ve tarihi derinliği ışığında Suudi Arabistan'ın miras zenginliğini korumayı amaçlıyor.
Girişim, birçok soruya cevap bulmak ve yazıtların ve kaya sanatının sembollerini deşifre etmek için sürekli bir yolculuk içinde. Krallık’ta bulunan yerlere ilham veren keşif gezileri yaparak ve bunları yaratıcı şekilde belgeleyerek bu yolculuğunu sürdürüyor. Bunu da etkileşimli bir dijital platformda keşif girişimlerini artırarak sağlanabilir.
Girişim, topluluk üyelerinin rolünün etkinleştirilmesi fikrine dayanıyor ve bölgenin bilinen tarihi boyunca medeniyetler ve kültürlerin kesişmesi açısından zengin olan Krallığın her yerine dağıtılan miras hakkında bilgi edinmek için açık bir davet niteliğinde. Bu miras, kayalar, dağlar ve vadiler tarafından canlı kanıt olarak korunmuştur. Girişim, en etkili katılımcıları onurlandırmayı da atlamıyor: Bulunan yazıtların, bu katılımcıların isimleriyle bağlantısını kuruyor, ayrıca girişimin çeşitli durakları boyunca, eski eserler düzenlemesi ve uygulanan yönetmeliklere göre katılımcılara maddi ödüller de veriyor.
Semud medeniyeti döneminden kalma yazıtlar araştırmacısı Memduh bin Muzavim, Suudi Arabistan'daki yazıtların izini sürmek adına gerçekleştirilen bu girişimin ülkenin medeniyetler mirasını derinleştirdiğini söyledi. Bunun yanında girişimin, “burada yaşayan insanların, bölgenin tarihi, eski eserleri, medeniyeti ve özellikle Suudi Arabistan'ın ayrı bölgelerinde bol miktarda bulunan ve taş, tunç, Semudî ve İslam’ın erken dönemlerinde bu topraklarda görülen kaya sanatıyla yeniden bağlantısını kurmaya çalıştığını” belirtti. Araştırmacı, bölgede, Arap medeniyetinin öncülleri olan Dadan, Nebati, Lihyan, Safa, Güney Mesned ve Arami dönemlerine ait yazıtlarla birlikte farklı yazıtların da bulunduğunu kaydetti.
Muzavim, girişimin insanlar arasında, mirasın korunması ve yaşatılması kültürünün yaygınlaşmasında, kültür ve tarih turizminin ülke ekonomisindeki rolünün artmasında etkili olduğunu sözlerine ekledi. Ayrıca girişimin, ulusal kültürel çeşitliliği ve zenginliği derinleştirme, Krallık topraklarının somut mirasını gözler önüne serme ve araştırmacıları ve uzmanları bu miras hazinelerini yeniden keşfetmeye teşvik etme rollerine vurgu yaptı.
Girişimden alınan ilk netice, Miras Komisyonu’nun, en eski antik limanlardan birinin tarihini canlandırmak ve tarihi Al-Ukayr limanının sakladığı mirası keşfetmek için Al Ukayr liman projesini başlatması oldu. Arap Yarımadası'nın ilk ekonomi kapısı olan bu liman, tarih boyunca medeniyetlerin kesişim noktası ve kültürlerin kavşağı konumundaydı.
Komisyon tarafından limanda başlatılan benzersiz etkinlik, eski ticari faaliyetlerin canlı sunumu, kültürel heykel modelleri, kum üzerine yapılan motifler, balık tutma, denizci şarkıları ve geleneksel sanat performansları gibi birçok aktivite bulunuyor. “Al Ukayr Limanı Sergisi” de burada düzenlenen etkinliklerden biri. Bu sergide Al Ukayr limanının ticari, ekonomik ve kültürel önemini yansıtan çok çeşitli görseller sergileniyor.



Suudi ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 4,8 büyüdü... Petrol dışı faaliyetler büyümenin yüzde 50'sini oluşturuyor

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın genel görünümü (SPA)
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın genel görünümü (SPA)
TT

Suudi ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 4,8 büyüdü... Petrol dışı faaliyetler büyümenin yüzde 50'sini oluşturuyor

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın genel görünümü (SPA)
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın genel görünümü (SPA)

Suudi Arabistan ekonomisi, 2025’in üçüncü çeyreğinde yıllık bazda yüzde 4,8’lik reel büyüme kaydetti. Bu büyüme, ülkenin olumlu ekonomik performansının devam ettiğini gösterirken, petrol dışı faaliyetlerin ana itici güç olduğu gözlendi. Mevsimsel olarak düzeltilmiş reel gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,4 arttı.

Suudi Arabistan Genel İstatistik Kurumu’nun (GASTAT) nihai verilerine göre, yıllık büyüme oranı, ekim ayında açıklanan ön tahminlerdeki yüzde 5’lik seviyenin biraz altında kaldı. Buna rağmen 2025’in en hızlı büyümesi olarak kayda geçti.

Yıllık toplam büyümeye en büyük katkıyı, 2,4 puan ile petrol dışı faaliyetler sağladı; bu oran, toplam yüzde 4,8’lik büyümenin yüzde 50’sini oluşturuyor. Petrol faaliyetlerinin katkısı ise 2 puan oldu. GASTAT, petrol dışı faaliyetler için büyüme tahminini yüzde 4,5’ten yüzde 4,3’e düşürürken, petrol faaliyetleri büyüme tahminini ise yüzde 8,2’den yüzde 8,3’e yükseltti.

Büyümede, ağustos sonunda OPEC+ ittifakının gönüllü üretim kesintilerinin sona ermesinin ardından petrol üretimindeki kademeli artışın etkisi oldu. Suudi Arabistan, eylül ayından itibaren günlük 547 bin varil artışla üretimini yükseltti ve kasım ayında buna ek olarak günlük 137 bin varil artış gerçekleştirdi.

Bunun yanı sıra, kamu faaliyetleri ve ürünler üzerinden alınan net vergiler de büyümeye her biri 0,2 puanlık sınırlı katkı sağladı.

Mevsimsel düzeltmelerle (çeyreklik bazda) bakıldığında, petrol ve petrol dışı faaliyetler sırasıyla büyümeye 0,8 ve 0,3 puanlık katkı sağladı.

Faaliyet türlerine göre performansa bakıldığında, tüm ekonomik faaliyetler yıllık bazda pozitif büyüme kaydetti. Üçüncü çeyrekte en hızlı büyüyen sektör, yıllık yüzde 11,9 ve çeyreklik yüzde 3,9 artışla petrol rafinajı oldu. Bunu, ham petrol ve doğalgaz faaliyetleri izledi; bu sektörler yıllık yüzde 7,3, çeyreklik yüzde 3,2 büyüme gösterdi. Elektrik, gaz ve su faaliyetleri ise yıllık yüzde 6,4, çeyreklik yüzde 1 oranında büyüme kaydetti.

Harcamaların bileşenlerine gelince, yıllık ve çeyreklik karşılaştırmalarda farklılıklar gözlendi. Özel nihai tüketim harcamaları yıllık yüzde 2,6 artarken, çeyreklik bazda yüzde 0,6 geriledi. Buna karşın, devletin nihai tüketim harcamaları yıllık yüzde 3,1 düşerken, çeyreklik bazda yüzde 1,4 arttı.

Toplam sabit sermaye oluşumu yıllık bazda yüzde 0,7 azaldı; ancak çeyreklik bazda güçlü bir artışla yüzde 6,2 yükseldi. Bu durum, üçüncü çeyrekte yatırım harcamalarının bir önceki çeyreğe kıyasla arttığını gösteriyor.

Dış ticarette ise performans, ihracattaki güçlü artışla desteklendi. İhracat yıllık yüzde 18,4, çeyreklik yüzde 7,5 yükseldi ve Suudi ürünlerine yönelik dış talebin güçlü olduğunu ortaya koydu. İthalat ise yıllık yüzde 4,3 artarken, çeyreklik bazda yüzde 1,2 azaldı.


Suudi Arabistan, Fortune Global Forum'da niteliksel atılımlarını sergiliyor... Krallık: ‘Fırsatlar Ülkesi’

Suudi Arabistan Kongre ve Fuar Genel Kurumu (SCEGA) Başkanı Fahd er-Reşid, Fortune Global Forum'un açılışında konuşma yaptı. (Fotoğraf: Turki el-Akili)
Suudi Arabistan Kongre ve Fuar Genel Kurumu (SCEGA) Başkanı Fahd er-Reşid, Fortune Global Forum'un açılışında konuşma yaptı. (Fotoğraf: Turki el-Akili)
TT

Suudi Arabistan, Fortune Global Forum'da niteliksel atılımlarını sergiliyor... Krallık: ‘Fırsatlar Ülkesi’

Suudi Arabistan Kongre ve Fuar Genel Kurumu (SCEGA) Başkanı Fahd er-Reşid, Fortune Global Forum'un açılışında konuşma yaptı. (Fotoğraf: Turki el-Akili)
Suudi Arabistan Kongre ve Fuar Genel Kurumu (SCEGA) Başkanı Fahd er-Reşid, Fortune Global Forum'un açılışında konuşma yaptı. (Fotoğraf: Turki el-Akili)

Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliği Danışmanı ve Suudi Arabistan Kongre ve Fuar Genel Kurumu (SCEGA) Başkanı Fahd er-Reşid, Krallığın bugün bir fırsatlar ülkesi haline geldiğini belirterek, Suudi Arabistan’ın Vizyon 2030 çerçevesinde çeşitli alanlarda kaydettiği niteliksel atılımları vurguladı.

26-27 Ekim tarihlerinde ilk kez Riyad'da düzenlenen Fortune Global Forum'un açılış konuşmasında er-Reşid, kadınların işgücü piyasasına katılımının yüzde 37'ye ulaşarak 2030 için belirlenen hedefi aştığını açıkladı. Öte yandan, turizm sektörü geçen yıl 100 milyon ziyaretçi hedefi açıklanmışken, 120 milyon ziyaretçiyi ağırladı.

Er-Reşid, yaklaşık 8 milyonluk nüfusu ile dünyanın en büyük 50 şehir ekonomisi arasında yer alan Riyad şehrinin, Suudilerin hırsını ve zorlu bir ortamda inşa etme yeteneğini somutlaştırdığını belirtti. Er-Reşid, “Başarılar, Suudi halkını karakterize eden hırs, sabır ve sınırsız iyimserlik sayesinde elde edildi” ifadesini kullandı.

Er-Reşid, Vizyon 2030'un uygulanmasının tüm sektörleri kapsayan kesin performans göstergelerine dayandığını belirtti. Suudi Arabistan’ın, çeşitli bölgelerdeki erkek ve kadınların ortak çabalarıyla, küresel yetenekleri çekerek ve uluslararası ortaklıkları güçlendirerek binden fazla girişim başlattığını ve bunların yüzde 85'inin plana göre ilerlediğini kaydetti.

Suudi Arabistan’ın iş birliği ve yatırımı artırmak için dünyaya kollarını açtığını vurgulayan er-Reşid, konuşmasını şu ifadelerle tamamladı: “Buradayız, hazırız. Yeteneklerimizi artıracak ve bilgimizi derinleştirecek yeni ortaklıklar kurmayı sabırsızlıkla bekliyoruz.”

Fortune Global Forum, yapay zekâ alanındaki tarihi gelişmeler, jeopolitik gerilimler ve değişen ticaret politikalarının küresel pazarlar ve tedarik zincirleri üzerindeki etkisi dahil olmak üzere, küresel ekonomideki büyük değişikliklerin arkasındaki itici güçleri tartışıyor. Ayrıca, ekonomilerin stratejilerini enerji bağımlılığından finansal liderliği güçlendirmeye doğru yeniden yönlendirdiği, kamu-özel sektör ortaklıkları için yeni fırsatlar yarattığı ve iş ve yatırım alanlarında küresel iş birliğinin haritasını yeniden çizdiği Körfez bölgesindeki dönüşümleri de vurguluyor.


İsrail ordusu Gazze şehrini ‘tehlikeli savaş bölgesi’ ilan etti

İsrail ile Hamas arasındaki savaş devam ederken Gazze şehrindeki yıkımı gösteren bir fotoğraf (AFP)
İsrail ile Hamas arasındaki savaş devam ederken Gazze şehrindeki yıkımı gösteren bir fotoğraf (AFP)
TT

İsrail ordusu Gazze şehrini ‘tehlikeli savaş bölgesi’ ilan etti

İsrail ile Hamas arasındaki savaş devam ederken Gazze şehrindeki yıkımı gösteren bir fotoğraf (AFP)
İsrail ile Hamas arasındaki savaş devam ederken Gazze şehrindeki yıkımı gösteren bir fotoğraf (AFP)

İsrail ordusu bugün Gazze şehrini ‘tehlikeli savaş bölgesi’ ilan etti. İsrail ile Hamas arasındaki savaşın başlamasından yaklaşık iki yıl sonra İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin en büyük şehrini kontrol altına almaya hazırlanıyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee'nin X platformu üzerinden yaptığı paylaşımda, “Bugün saat 10:00'dan itibaren geçerli olacak askeri faaliyetler için yerel ve geçici ateşkes, tehlikeli savaş bölgesi olarak kabul edilen Gazze şehri bölgesini kapsamamaktadır” denildi.

Söz konusu ateşkes, yardım dağıtımını kolaylaştırmak için belirli bölgelerde günlük olarak uygulanan ateşkesi ifade ediyor.

İsrail ordusu geçtiğimiz temmuz sonunda, ‘Birleşmiş Milletler (BM) konvoylarının ve sivil toplum kuruluşlarının güvenli geçişini sağlamak’ amacıyla Gazze şehri ve kuşatma altında bulunan ve tahrip edilmiş Filistin topraklarının diğer bölgelerinde askeri faaliyetlerin ‘günlük olarak askıya alınacağını’ duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre İsrail ordusu bugün, ‘Gazze Şeridi'ndeki terör örgütlerine karşı kara manevraları ve saldırı faaliyetlerini sürdürürken, Gazze Şeridi'ndeki insani yardım çabalarını da desteklemeye devam edeceğini’ belirtti.

Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü ise bugün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nde 33 kişinin öldürüldüğünü bildirdi.

İsrail'e savaşı sona erdirmesi için uluslararası ve ulusal baskıların artmasına rağmen, ordu dün, güçlerinin Gazze Şeridi genelinde ‘operasyonlarına devam ettiğini’ duyurdu.

İsrail hükümetinin ağustos ayı başında Gazze şehrini kontrol altına alma planını onaylamasının ardından, Gazze şehri sakinlerinin tahliyesinin ‘kaçınılmaz’ olduğu ifade edildi.