Bilim insanları lazer kullanarak yıldırımların yönünü değiştirmeyi başardı

Cihaz, yılda yaklaşık 100 kez yıldırım düşen bir telekomünikasyon kulesinin yakınına kuruldu

Günümüz atmosfer koşullarında dünyaya saniyede yaklaşık 44 yıldırım düşüyor (Pixabay)
Günümüz atmosfer koşullarında dünyaya saniyede yaklaşık 44 yıldırım düşüyor (Pixabay)
TT

Bilim insanları lazer kullanarak yıldırımların yönünü değiştirmeyi başardı

Günümüz atmosfer koşullarında dünyaya saniyede yaklaşık 44 yıldırım düşüyor (Pixabay)
Günümüz atmosfer koşullarında dünyaya saniyede yaklaşık 44 yıldırım düşüyor (Pixabay)

İsviçre'de bir dağın tepesinde deneyler yapan bilim insanları, lazer ışınlarını kullanarak yıldırımların yönünü değiştirmeyi ilk kez başardı.
Hakemli bilimsel dergi Nature Photonics'te yayımlanan araştırmanın bulguları, elektrik santralleri, havalimanları ve fırlatma rampaları gibi kritik altyapıları yıldırımdan koruyabilir.
Yıldırımlar havalimanlarına ve fırlatma rampalarına milyarlarca dolarlık zarar verebiliyor. İnsanların ve diğer canlıların da hayatlarına mal olabiliyor.
Bugün yıldırımlara karşı en iyi korunma aracı, paratoner diye biliniyor. Bunlar, binaların üstlerine yerleştirilen, Franklin çubuğu adı verilen sivri çubukları içeriyor.
Söz konusu çubuklar, yere uzanan metal kablolara bağlanarak yıldırımın enerjisini dağıtmaya çalışıyor. 18. yüzyılda Benjamin Franklin tarafından icat edilen bu yapı, bilinen en eski korunma yöntemi.
Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden Aurélien Houard ve meslektaşları, yıldırımlara karşı daha iyi bir korunma yöntemi bulmak istedi.
Zira iklim değişikliğinin neden olduğu aşırı hava olaylarının artmasıyla, yıldırımlardan korunma sorunu giderek daha önemli hale geliyor.
Bu nedenle bilim insanları, İsviçre'nin kuzeydoğusundaki Säntis Dağı'nda saatlerce süren gök gürültülü fırtınaları kolladı.
Geliştirilen lazer cihazı yılda yaklaşık 100 kez yıldırım düştüğü bilinen bir telekomünikasyon kulesinin yakınına kuruldu.
Fırtınalar sırasında kısa ve yoğun lazer darbeleri bulutlara fırlatıldı. Araştırmacılar bu şekilde kuleye düşmesi beklenen 4 yıldırımın yönünü değiştirdiklerini açıkladı.
Deney boyunca lazerin devre dışı bırakıldığı fırtınalı dönemlerde kuleye 12 yıldırım isabet etti.
Araştırma makalesinde, "Bu araştırma alanı, 20 yılı aşkın bir süredir çok aktif" ifadeleri yer aldı:
"Ancak bu, lazer darbelerinin yıldırımları yönlendirebildiğini deneysel olarak kanıtlayan ilk saha araştırması."
 
Independent Türkçe, Science Alert, Nature Photonics



BAE, yapay zeka yatırımında vites yükseltti: 50 milyar dolarlık fon devrede

Nahyan, 2023'te Bill Gates’le yapay zeka ve teknoloji yatırımları üzerine görüşmüştü (Reuters).
Nahyan, 2023'te Bill Gates’le yapay zeka ve teknoloji yatırımları üzerine görüşmüştü (Reuters).
TT

BAE, yapay zeka yatırımında vites yükseltti: 50 milyar dolarlık fon devrede

Nahyan, 2023'te Bill Gates’le yapay zeka ve teknoloji yatırımları üzerine görüşmüştü (Reuters).
Nahyan, 2023'te Bill Gates’le yapay zeka ve teknoloji yatırımları üzerine görüşmüştü (Reuters).

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Ulusal Güvenlik Danışmanı Şeyh Tahnun Bin Zayid el-Nahyan yapay zeka dünyasındaki hamleleriyle dikkat çekiyor.

Wall Street Journal (WSJ), Nayhan’ın Apple, Microsoft ve BlackRock CEO'larının yanı sıra Mark Zuckerberg ve Elon Musk gibi milyarderlerle görüşerek, teknoloji dünyasında adından bahsettirdiğini yazıyor. 

56 yaşındaki danışman, toplamda 1,4 trilyon değerindeki iki varlık fonunun kontrolüne sahip. 

Haberde, Nahyan’ın liderliğini yaptığı yeni yapay zeka fonu MGX’in, hem kendi servetinden hem de varlık fonundan 50 milyar dolarlık bir yatırımla destekleneceği belirtiliyor. 

Nahyan’ın kontrolündeki diğer teknoloji şirketi Group 42’de yapay zeka programlarına milyarlarca dolar harcamaya hazırlanıyor. 

MGX, Beyaz Saray’da SoftBank ve OpenAI tarafından yönetileceği açıklanan 100 milyar dolarlık bir veri merkezi projesi olan Stargate'i destekleyen birkaç firmanın arasında yer alıyor. 

Haberde, Çinli mühendislerin tasarladığı yapay zeka destekli sohbet botu DeepSeek’in sektörde yarattığı sarsıntıya dikkat çekilerek, “Yapay zekaya bu kadar para harcanması için çok riskli bir dönemden geçiyoruz” ifadelerine yer veriliyor. 

Ancak Nahyan’ın rakiplerinden daha farklı bir strateji izlediğine dikkat çekiliyor. Nahyan’ın, kontrolündeki fonları yapay zeka teknolojisinde BAE'yi küresel bir merkez haline getirmek için kullandığı belirtiliyor. 

Çip fabrikalarının, veri merkezlerinin ve yapay zeka şirketlerinin, BAE için petrol kaynaklarına ek olarak önemli bir ekonomik gelecek inşa etmesini sağlayacağı ifade ediliyor. 

BAE, Fransa ve İtalya’daki yapay zeka projelerine toplam 70 milyar dolar yatırım yapacağını da açıklamıştı. Ancak WSJ, en büyük yatırımın Amerikan yapay zeka şirketlerine yapılacağını yazıyor.

MGX’in CEO’su Ahmed Yahya firmanın yatırımlarının yüzde 70 ila 80’inin ABD’deki şirketlere yapılacağını belirtiyor ve ekliyor: 

Bu çok ABD merkezli bir operasyon olacak.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, AFP