Çin geleneksel tıbbında kullanılan bir bitkide kanserden koruyan kimyasal bulundu

Bitkinin kanser ilacı üretiminde kullanılabileceği belirtildi.

Çin’de ‘scutellaria barbata’ ismiyle bilinen ‘dikenli takke’ bitkisi. (Araştırma Ekibi)
Çin’de ‘scutellaria barbata’ ismiyle bilinen ‘dikenli takke’ bitkisi. (Araştırma Ekibi)
TT

Çin geleneksel tıbbında kullanılan bir bitkide kanserden koruyan kimyasal bulundu

Çin’de ‘scutellaria barbata’ ismiyle bilinen ‘dikenli takke’ bitkisi. (Araştırma Ekibi)
Çin’de ‘scutellaria barbata’ ismiyle bilinen ‘dikenli takke’ bitkisi. (Araştırma Ekibi)

İngiltere’deki John Innes Botanik Merkezi ile Şanghay’daki Çin Bilimler Akademisi ortaklığında yürütülen bir çalışmada, dikenli takke olarak bilinen şifalı bir bitkinin kanserle savaşan bileşiklerin üretilmesini sağlayan evrimsel sırları ortaya çıkarıldı.
Molecular Plant dergisinde perşembe günü yayımlanan çalışmada araştırmacılar, Çin’de ‘scutellaria barbata’ olarak bilinen bitkinin genetiğini çözmek için DNA dizilim teknolojisini kullandı. Bu işlem araştırmacılara, bitkinin bir dizi kanser hücresi ile mücadele eden “Scutebarbatin A” bileşiğini nasıl ürettiğini belirlemek için gerekli olan genetik bilgiyi (mikroevrimsel geçmişi) sağladı.
John Innes Botanik Merkezi’nde grup lideri ve araştırmanın yazarlarından olan Cathie Martin, çalışmanın yayınlanmasıyla eş zamanlı olarak merkezin internet sitesinde yayınlanan bir raporda, bitki ile ilgili olarak şunları söyledi:
“Kanser hücrelerine karşı etkinliği olduğunu, kanserli olmayan hücrelere karşı bir etkinliği olmadığını tespit ettik. Bu, kanser karşıtı bir bileşik için çok önemli bir özellik. Şimdi ise bu bileşikten daha fazlasını üretmek için sentetik yollar geliştirmeye çalışıyoruz.”
Geleneksel Çin tıbbında bitki, içindeki kimyayı çıkarmak için iki saat suda kaynatılıyor. Daha sonra özü kurutularak bir toz elde ediliyor ve kaynatılan su ‘konsantre sıvı’ olarak alınıyor. Şu an bitkinin antikanser aktivitesini sağlayan biyokimyasal yolu oluşturan genlerin de ortaya çıkarılması ile araştırmacılar maya gibi bir konakçı kullanarak daha büyük miktarlardaki bileşikleri daha hızlı ve sürdürülebilir bir şekilde sentezlemek üzerinde çalışıyorlar.
Söz konusu bitki, geleneksel Çin tıbbında yüzyıllardır çeşitli rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılıyor. Yapılan klinik çalışmalar, kemoterapi sırasında ‘scutellaria barbata’ bazlı içeriklerin hastaya verilmesinin metastaz riskini azaltabileceğini gösterdi.
Şanghay’daki Çin Bilimler Akademisi grup başkanı olan Evangelos Tatsis konuya dair şu açıklamada bulundu:
“Doğal ürünler birçok kez yeni ilaçların keşfi için ana bileşikler olmuştur. Geleneksel Çin bitkilerinin izini sürerek kanser önleyici yeni ilaçlar geliştirebiliriz. Dolayısıyla araştırma, bu yönde atılmış çok önemli bir adımı teşkil ediyor.”
Mısır’ın güneyindeki Asyut Üniversitesi’nden onkoloji profesörü olan Halid Abdulşakur çalışma ile ilgili olarak şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu çalışma, kemoterapi kullanımını azaltmaya yönelik küresel eğilime ve özellikle kanser hücrelerini hedef alan tedavil çalışmalarına önemli bir hizmet sağlıyor. Kemoterapinin sorunu, sağlıklı ve kanserli hücreler arasında ayrım yapmamasıdır. Bununla birlikte bu çalışma sonucunda, keşfedilen bileşiğin değerinin yalnızca kanser hücrelerini hedeflediği de net bir şekilde görülüyor.”



İlk kez bir Antik Mısırlının tam genomu çözüldü

Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)
Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)
TT

İlk kez bir Antik Mısırlının tam genomu çözüldü

Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)
Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)

Bilim insanları ilk kez bir Antik Mısırlının tüm genomunu diziledi. Yaklaşık 4 bin 500 yıl önce yaşayan adamın kalıntıları, antik uygarlıktan gelen en eski genetik veriyi de sunuyor.

Uzmanlar, bölgenin sıcak iklimi DNA'nın kolayca bozunmasına yol açtığı için Antik Mısır'dan genetik kayıtlar bulmanın epey zorlu bir iş olduğunu söylüyor. Ayrıca bu toplumda yaygın olan mumyalama da yumuşak dokuları muhafaza etmesine karşın DNA'nın düzgün bir şekilde korunmasını engelliyor.

Bugüne kadar Antik Mısır'dan sadece üç kişinin genomunun bir kısmı dizilenmişti. Ayrıca bu kişiler uygarlığın daha geç dönemlerinde yaşamıştı. 

Bulguları önde gelen hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmadaysa, bu örneklerden en az bin yıl daha önceye ait bir genom ilk kez tamamen dizilendi. 

Kahire'nin güneyindeki Nuwayrat köyünde 1900'lerin başında bulunan kalıntılar, kayaya oyulmuş bir mezarın içine yerleştirilmiş bir çömlek kabın içindeydi.

Liverpool John Moores Üniversitesi'nden Dr. Adeline Morez Jacobs liderliğindeki araştırmacılar, 4 bin 500 ila 4 bin 800 yıl önce yaşamış kişinin kemiklerini inceledi. Ayrıca dişinden aldıkları örneklerle genomunu dizileyen ekip, Antik Mısırlı hakkında eşsiz bilgiler elde etti.

VFDGH
Adamın kalıntılarını içeren çömlek 1902'de keşfedilmişti (Garstang Arkeoloji Müzesi/Liverpool Üniversitesi)

İlk piramitler inşa edilirken yaşayan kişinin kalıntıları, 44-64 yaşında ölen bir erkek olduğuna işaret ediyor. Makalenin yazarlarından Joel Irish, MÖ 2855 ila 2570'de hayatını kaybeden adam hakkında "Öldüğünde muhtemelen 60'lı yaşlarındaydı, ki bu o dönem için inanılmaz derecede ileri bir yaş" diyor.

Bilim insanları kişinin genetik materyalinin yüzde 80'inin beklendiği gibi Kuzey Afrika kökenine sahip olduğunu tespit etti. Ancak yüzde 20'si, Batı Asya ve Mezopotamya bölgesindeki insanlara dayanıyordu.

Araştırmacılar Antik Mısır ve Mezopotamya halkları arasında bir ilişki olduğunu uzun zamandır düşünüyordu. Arkeolojik bulgular bu etkileşime güçlü kanıtlar sunsa da bugüne kadar genetik bir veri elde edilememişti. 

Harvard Üniversitesi'nden Iosif Lazaridis, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Bu örnek bize, bu kadar erken bir tarihte Mısır'da çoğunlukla Kuzey Afrikalı soyundan gelen ancak Mezopotamya'dan da bir miktar soy katkısı olan insanlar olduğunu söylüyor" diyor: 

Bu coğrafi açıdan mükemmel derecede mantıklı.

Araştırmacılar bulunan kemiklerde artrit ve osteoporoz belirtilerinin yanı sıra yaşamının büyük bölümünde aşağı baktığını ve öne doğru eğildiğini gösteren işaretler tespit etti. Ayrıca kollarını uzun süre önünde tuttuğunu, ağır malzemeler taşıdığını ve sert yüzeylere oturduğunu gösteren bulgulara rastlandı. 

Ekip bu verilere dayanarak bu kişinin ağır işçilik yaptığı ve muhtemelen çömlekçi olduğu sonucuna vardı. Irish çömlekçi çarkının da Mısır'a bu dönemde geldiğini söyleyerek ekliyor:

Öte yandan bir çömlekçiye genellikle böyle üst sınıf bir cenaze töreni düzenlenmez. Belki de olağanüstü yetenekli ya da başarılı olduğu için sosyal statüsü yükselmişti.

Bilim insanları Antik Mısır ve Mezopotamya ilişkisine ışık tutan yeni çalışmanın sadece tek bir genom örneğine dayandığına ve daha fazla kanıt bulmayı beklediklerine değiniyor. Bu sayede iki bölgede yakın zamanda ortaya çıkan yazının kökenlerini ve farklı toplumlar arasındaki göçleri daha iyi anlamayı umuyorlar.

Makalenin ortak yazarı Dr. Linus Girdland-Flink "Bu, insan genetik varyasyonu bulmacasının sadece bir parçası: Bugüne kadar yaşamış her insan ve onların genomu bu bulmacanın benzersiz bir parçasını oluşturuyor" diyerek ekliyor:

Hiçbir zaman herkesin genomunu dizileyemeyeceğiz ancak insanlık tarihinde bugün kim olduğumuzu şekillendiren önemli olayları doğru bir şekilde yeniden yapılandırmak için dünyanın dört bir yanından yeterince çeşitli örnek toplamayı umuyoruz.

Independent Türkçe, CNN, New Scientist, Nature