Buzul çağından beri ilk kez görünecek yeşil kuyrukluyıldızdan sıradışı değişim

NASA
NASA
TT

Buzul çağından beri ilk kez görünecek yeşil kuyrukluyıldızdan sıradışı değişim

NASA
NASA

Buzul çağından bu yana Dünya'dan ilk kez görülebilecek yeşil kuyrukluyıldız, olağandışı değişikliklerden geçiyor gibi duruyor.
Dünya'ya doğru hızla ilerlerken son haftalarda heyecan yaratan ZTF kuyrukluyıldızı, gezegenimize çıplak gözle görülebilecek kadar yaklaştı. 50 bin yıldır ilk kez yaklaşan kuyrukluyıldız, 1 Şubat'ta en yakın noktaya ulaşacak.
Yeni resimlerindeyse cismin kuyruğu ayrılmış gibi görünüyor. Örneğin kuyrukluyıldız avcısı Michael Jäger tarafından çekilen görüntülerde kuyruk kopuyormuş gibi duruyor.

Bu muhtemelen bilim insanlarının "bağlantının kopması olayı" dediği şeyin sonucu. Bağlantının kopması olayında güneş rüzgarı kuyruğı alıp götürür. 2018'de yapılan bir çalışmada bu olay, bu tür kuyrukluyıldızların arkasında oluşan plazma kuyruklarında görülen "en dikkat çekici fenomen" diye tanımlanmıştı.
The Independent'ta yer alan habere göre, sözkonusu fenomen, güneş rüzgarının yoğunlaştığı anlarda gerçekleşiyor. Bu hava olayı kuyrukluyıldızın kuyruğunu ve başını ayırırken, bunun kuyrukluyıldızın arkasında biriken elektrostatik alan sonucu gerçekleştiği düşünülüyor.
Bazı durumlarda bağlantı kopukluğu o kadar güçlü olabiliyor ki kuyruk, kuyrukluyıldızdan kopuyor.
Güçlü güneş rüzgarı patlamalarına neden olabilen taçküre kütle atımlarının (TKA) yoğun yaşandığı bir dönem oldu. SpaceWeather.com, güneş aktivitesinin yoğun olduğu bir zamanda Dünya'ya ve Güneş'e yaklaşan kuyrukluyıldızın yanından hızla geçen bir dizi TKA olduğunu belirtiyor.
Evinde faaliyet gösterenler de dahil gökbilimciler, kuyrukluyıldızı Dünya'ya yaklaşırken izleyebilecek ve hatta kuyrukluyıldızda değişiklik olduğunda bunları gözlemleyebilecek. ZTF daha da yaklaştıkça kendisi ve belki kuyruğu da çıplak gözle görülebilecek.
Bir kuyrukluyıldızda gördüklerimizin çoğunu kuyruk oluşturuyor: Cismin kendisi sadece birkaç kilometre genişliğinde olsa da arkasındaki kuyruk binlerce kilometre uzanabiliyor. Kuyruk, Güneş'in ısısı tarafından dışarı atılan cisimden fışkıran tozdan oluşuyor.



Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bilim insanları, Parkinson hastalığının erken belirtilerini saptamak için el hareketlerini yapay zekayla analiz eden özel bir kalem geliştirdi. Bu gelişme, hastalığın düşük maliyetli teşhisine önayak olabilir.

Bu cihaz, dünya çapında 10 milyon kişiyi etkileyen bu nörolojik hastalığa sahip olan ve olmayan kişilerin yazma şeklindeki farklılıkları tespit edebiliyor. Hastalığın belirtileri arasında titreme ve uzuv ve vücut hareketlerinde bozulma yer alıyor.

Parkinson hastalığı, Alzheimer'dan sonra en yaygın ikinci nörodejeneratif hastalık ve bu tür rahatsızlıklar arasında en hızlı ilerleyeni.

Ancak genellikle hastanın motor becerilerini gözlemleyerek yapılan teşhisler, uzman eksikliği nedeniyle düşük ve orta gelirli ülkelerde yetersiz kalıyor.

El yazısı, beyin-el koordinasyonu gerektiren karmaşık bir süreç ve önceki araştırmalar, Parkinson hastalığının el yazısını önemli ölçüde etkilediğini gösterdi.

Manyetik mürekkep içeren yapay zekalı kalem, el yazısı örneklerini analiz ederek Parkinson hastalığının belirtilerini tespit ediyor. Kaliforniya Üniversitesi'nin Los Angeles kampüsünden araştırmacılar, "Burada, yumuşak manyetoelastik uç ve manyetik sıvı mürekkep içeren, hem yüzeydeki hem de havadaki yazma hareketlerini hassas ve niceliksel olarak yüksek kaliteli, analiz edilebilir elektrik sinyallerine dönüştürebilen, kendi kendine çalışan, Parkinson hastalığı teşhisi için bir teşhis kalemi geliştirdik" dedi.
 

Görsel kaldırıldı.

Parkinson hastalığı tanı kalemi (Jun Chen)


Araştırmacılar, yapay zeka sisteminin yardımıyla kalemin, Parkinson hastası üç kişinin el yazısı örneklerini 13 sağlıklı katılımcının el yazısı örneklerinden başarıyla ayırt edebildiğini gösterdi.

Cihazın 16 kişilik küçük bir grupta Parkinson hastalığını yüzde 95'in üzerinde doğrulukla tespit edebildiğini buldular.

Araştırmacılar, kalemin düşük maliyetli, doğru ve yaygın şekilde dağıtılabilir bir teknolojiye dönüştürülerek, geniş nüfuslu ve kaynakları sınırlı bölgelerde Parkinson teşhisini iyileştirmesini umduklarını belirtti.

Geliştirdiğimiz tanı kalemi, büyük nüfuslarda ve kaynakların sınırlı olduğu bölgelerde Parkinson hastalığı tanısını iyileştirme potansiyeline sahip, düşük maliyetli, yaygın şekilde dağıtılabilir ve güvenilir bir teknolojiyi temsil ediyor.

Bu, henüz muhtemel Parkinson hastası olduğunu bilmeyen, tedavi görmemiş bireyler için özellikle faydalı.


Independent Türkçe, independent.co.uk/tech