Canbolat Lübnan’ı çıkmazdan kurtarmak için cumhurbaşkanı adaylığına üç isim önerdi

Canbolat Perşembe günü Hizbullah heyeti ile görüştü (Anbaonline)
Canbolat Perşembe günü Hizbullah heyeti ile görüştü (Anbaonline)
TT

Canbolat Lübnan’ı çıkmazdan kurtarmak için cumhurbaşkanı adaylığına üç isim önerdi

Canbolat Perşembe günü Hizbullah heyeti ile görüştü (Anbaonline)
Canbolat Perşembe günü Hizbullah heyeti ile görüştü (Anbaonline)

Lübnan İlerici Sosyalist Parti lideri Velid Canbolat, geçtiğimiz hafta Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın siyasi danışmanı Hüseyin Halil ve Hizbullah’ın İrtibat ve Koordinasyon Birimi Başkanı Vefik Safa ile görüştü.
Canpolat’ın Lübnan’da cumhurbaşkanı seçilememesi nedeniyle yaşam, ekonomik ve mali koşulların daha da kötüleşmesinden duyduğu endişe görüşmenin gündem maddesi oldu.
Görüşmede, dolar kurundaki sürekli uçuş ve ulusal para biriminin satın alma gücündeki düşüşü ışığında, Lübnanlıların büyük çoğunluğu için asgari düzeyde gıda güvenliğini güvence altına alma konusu da ele alındı.
İlerici Sosyalist Parti’den kaynakların Şarku’l Avsat’a bildirdiğine göre, Canpolat cumhurbaşkanlığı seçimini partisine meydan okumayan bir aday üzerinde anlaşarak ‘kısır döngüden çıkma’ konusunu da açtı.
Canbolat, ‘herhangi bir partiye meydan okuma’ olarak sınıflandırılmayan bir cumhurbaşkanı konusunda uzlaşma çağrısında bulundu.
Milletvekili Michel Moawad’ın cumhurbaşkanlığı adaylığını destekleyenlerin, onun zaferini garanti altına almak için parlamento çoğunluğunu sağlayamayacaklarını hatırlatan Canpolat, aynı durumun Marada hareketinin lideri eski milletvekili Süleyman Frangieh’in destekçileri için de geçerli olduğuna dikkat çekti.
Canpolat, cumhurbaşkanı seçimindeki çıkmaza son verecek birleşik bir pozisyonu sağlamak için orta yolda buluşmaya çağırarak, Hizbullah’ın görüşünü ortaya çıkarma girişimiyle üç aday öne sürdü.
Kaynaklara göre, bunlar Ordu Komutanı General Joseph Avn, eski milletvekili Salah Hanin ve eski Bakan Cihad Azur.
Hüseyin Halil’in, Avn’ın seçilmesinin anayasada değişiklik yapılmasını gerektirdiği ve buna yönelik anayasa değişikliği için üçte iki çoğunluğun onayının zorunlu olduğunu söylemesi dışında, bu konuda olumlu ya da olumsuz bir yorum yapmaması dikkat çekti.
Kaynaklara göre, Halil partinin pozisyonunu resmi olarak kamuoyuna açıklamasa bile, Frangieh’in adaylığını destekledi.
Kaynaklara göre, Hizbullah yetkilileri toplantıda herhangi bir adayın cumhurbaşkanlığı adaylığını desteklemenin koşullarından birinin zaferini garantilemek için iki Hristiyan bloktan birinin desteğine sahip olması olduğunu söyleyerek, partinin Canbolatt ile aynı fikirde olduğunu doğruladı.
Kaynaklar, İlerici Sosyalist Parti ve Hizbullah görüşmesinin, meclisteki Hristiyan unsurlara karşı İslami unsurları seferber etme gibi görülmemesi gerektiğini vurguladı.
Kaynaklara göre Canbolat, Lübnan’ın içinde bulunduğu krizden kurtulmasına yardımcı olmak için mümkün olan en kısa sürede Uluslararası Para Fonu’na (IMF) gidilmesi gerektiğini vurguladı ve petrol sektörünü yönetmek için bir devlet fonu kurulması çağrısında bulundu.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.