NASA'dan nükleer rokete maddi destek: Mars'a yolculuğu 45 güne indirecek

Bimodal Nükleer Termal Roket, radyasyona maruz kalmayı ve gezegenler arası seyahatle ilgili diğer büyük riskleri önemli ölçüde azaltabilir

Nükleer-Termal Tahrik'in bilgisayarda oluşturulmuş görüntüsü (NASA)
Nükleer-Termal Tahrik'in bilgisayarda oluşturulmuş görüntüsü (NASA)
TT

NASA'dan nükleer rokete maddi destek: Mars'a yolculuğu 45 güne indirecek

Nükleer-Termal Tahrik'in bilgisayarda oluşturulmuş görüntüsü (NASA)
Nükleer-Termal Tahrik'in bilgisayarda oluşturulmuş görüntüsü (NASA)

NASA, Mars'a yolculuk süresini 7 aydan sadece 45 güne indirebilecek nükleer enerjili bir roket için fon ayırdığını açıkladı.
Bimodal Nükleer Termal Roket, hem insanları hem de kargoyu Güneş Sistemi boyunca taşımak için kullanılabilir ve radyasyona maruz kalma gibi gezegenler arası seyahatle ilgili büyük riskleri önemli ölçüde azaltabilir.
Konsept, iki modlu tasarımın "derin uzay araştırmalarında devrim yaratacağını" iddia eden, Florida Üniversitesi'nden Profesör Ryan Gosse tarafından ortaya atıldı.
The Independent'ta yer alan habere göre, NASA, gelecek on yıllarda uzay görevlerini "çarpıcı ölçüde iyileştirme" potansiyeline sahip "yüksek riskli, yüksek getirili projeleri" finanse etmeyi amaçlayan bir dizi yeni hibe yoluyla roketin geliştirilmesini fonlayacak.
NASA'nın Uzay Teknolojisi Misyonu Direktörlüğü'nden müdür yardımcısı Jim Reuter, "ABD, yönetim genelinde ve endüstriyle birlikte çalışarak, uzayda kullanılan nükleer tahrik teknolojilerini ilerletiyor" dedi.

"Bu tasarım sözleşmeleri, bir gün yeni görevleri ve heyecan verici keşifleri ilerletebilecek somut reaktör donanımına doğru atılan önemli adımlar."

1950'lerden 1980'lere kadar, Amerikan ve Sovyet uzay programlarının her ikisi de uzay yolculuğu için Nükleer-Termal Tahrik (NTP) teknolojisinin kullanım potansiyelini araştırdı. NTP'de itici gaz olarak sıvı hidrojen nükleer bir reaktörde ısıtılır, bu da sıvıyı, itme gücü üreten plazmaya dönüştürür.
2000'li yıllarda NASA, itmede kullanmak üzere gaz iyonize etmek için elektromanyetik alan oluşturan bir motora enerji verecek elektriğin üretiminde bir nükleer reaktörden faydalanan Nükleer-Elektrik Tahrik (NEP) teknolojisiyle yeni bir roket türü geliştirmeye çalıştı.
Hem NTP hem de NEP teknolojilerini iki modlu bir tahrik yöntemiyle birleştiren Profesör Gosse'un tasarımı, teorik olarak her iki teknolojinin de kendi başına üretebileceği hızı iki katına çıkaracak.



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv