NASA'dan nükleer rokete maddi destek: Mars'a yolculuğu 45 güne indirecek

Bimodal Nükleer Termal Roket, radyasyona maruz kalmayı ve gezegenler arası seyahatle ilgili diğer büyük riskleri önemli ölçüde azaltabilir

Nükleer-Termal Tahrik'in bilgisayarda oluşturulmuş görüntüsü (NASA)
Nükleer-Termal Tahrik'in bilgisayarda oluşturulmuş görüntüsü (NASA)
TT

NASA'dan nükleer rokete maddi destek: Mars'a yolculuğu 45 güne indirecek

Nükleer-Termal Tahrik'in bilgisayarda oluşturulmuş görüntüsü (NASA)
Nükleer-Termal Tahrik'in bilgisayarda oluşturulmuş görüntüsü (NASA)

NASA, Mars'a yolculuk süresini 7 aydan sadece 45 güne indirebilecek nükleer enerjili bir roket için fon ayırdığını açıkladı.
Bimodal Nükleer Termal Roket, hem insanları hem de kargoyu Güneş Sistemi boyunca taşımak için kullanılabilir ve radyasyona maruz kalma gibi gezegenler arası seyahatle ilgili büyük riskleri önemli ölçüde azaltabilir.
Konsept, iki modlu tasarımın "derin uzay araştırmalarında devrim yaratacağını" iddia eden, Florida Üniversitesi'nden Profesör Ryan Gosse tarafından ortaya atıldı.
The Independent'ta yer alan habere göre, NASA, gelecek on yıllarda uzay görevlerini "çarpıcı ölçüde iyileştirme" potansiyeline sahip "yüksek riskli, yüksek getirili projeleri" finanse etmeyi amaçlayan bir dizi yeni hibe yoluyla roketin geliştirilmesini fonlayacak.
NASA'nın Uzay Teknolojisi Misyonu Direktörlüğü'nden müdür yardımcısı Jim Reuter, "ABD, yönetim genelinde ve endüstriyle birlikte çalışarak, uzayda kullanılan nükleer tahrik teknolojilerini ilerletiyor" dedi.

"Bu tasarım sözleşmeleri, bir gün yeni görevleri ve heyecan verici keşifleri ilerletebilecek somut reaktör donanımına doğru atılan önemli adımlar."

1950'lerden 1980'lere kadar, Amerikan ve Sovyet uzay programlarının her ikisi de uzay yolculuğu için Nükleer-Termal Tahrik (NTP) teknolojisinin kullanım potansiyelini araştırdı. NTP'de itici gaz olarak sıvı hidrojen nükleer bir reaktörde ısıtılır, bu da sıvıyı, itme gücü üreten plazmaya dönüştürür.
2000'li yıllarda NASA, itmede kullanmak üzere gaz iyonize etmek için elektromanyetik alan oluşturan bir motora enerji verecek elektriğin üretiminde bir nükleer reaktörden faydalanan Nükleer-Elektrik Tahrik (NEP) teknolojisiyle yeni bir roket türü geliştirmeye çalıştı.
Hem NTP hem de NEP teknolojilerini iki modlu bir tahrik yöntemiyle birleştiren Profesör Gosse'un tasarımı, teorik olarak her iki teknolojinin de kendi başına üretebileceği hızı iki katına çıkaracak.



Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
TT

Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)

Kurbanlarını "dehşet verici" bir yolla öldüren bir yaban arısı türü keşfedildi. Meyve sineklerinin içine bıraktıkları larvalar büyüyerek sineğin karnını patlatıyor. 

Parazitoid yaban arıları, genellikle yumurtalarını henüz gelişim aşamasındaki sineklere bırakıyor. Bu dönemde konakçıların daha savunmasız olması arıların işini kolaylaştırıyor. 

Yumurtadan çıkan arılar, gelişimi devam eden sineklerin içinde büyüyerek onları içeriden yiyor. Sinekler genellikle yetişkinliğe varmadan ölüyor.

Fakat araştırmacılar ilk defa yetişkin sinekleri hedef alan bir parazitoid yaban arısı türü tespit etti. 

Mississippi Eyalet Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Logan Moore, bahçesinden topladığı meyve sineklerinin karnında, bilinmeyen bir türde yaban arısı larvası olduğunu gördü. 

Moore ve ekip arkadaşları, Syntretus perlmani adı verdikleri türün gelişim süreçlerini laboratuvar ortamında inceledi. 

Bulgularını önde gelen hakemli dergi Nature'da 11 Eylül'de yayımlayan ekip, arının iğnesiyle yetişkin meyve sineklerinin karnına yumurtasını bıraktığını kaydetti. 

Daha sonra yumurtanın larvaya dönüşerek sineğin karnında 18 gün kaldığı ve konakçısının karnını patlatarak onu terk ettiği gözlemlendi.

Ardından birkaç saat ortalıkta gezinen arı, koza evresine geçerek 23 günün ardından yetişkin olarak kozadan çıktı.

Moore, "Sineğin yan tarafından dışarı çıkıyor" diyerek ekliyor: 

Ve durumu daha dehşet verici kılan şey de sineğin genellikle bundan sonraki birkaç saat boyunca canlı kalması.

Yeni bulunan yaban arısının, dünyanın en yaygın sinek türlerinden meyve sineğini (Drosophila melanogaster) hedef alması bilim insanlarını şaşkına çevirdi. Araştırmacılar, böyle bir keşfin nasıl şimdiye kadar yapılmadığını anlamaya çalışıyor. 

Moore, "Belki de bu kadar uzun süre keşfedilmemesinin nedeni, kimsenin bunu beklememesiydi" ifadelerini kullanıyor.

Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)
Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)

Bilim insanları laboratuvar testlerinde Syntretus perlmani'nin, Drosophila cinsindeki başka sinekleri de konakçı olarak seçtiğini gözlemledi.

Makalenin ortak yazarı Matthew Ballinger "Sinekleri hedef alan bilinen tüm parazitoid yaban arıları olgunlaşmamış yaşam evrelerindeki sineklere saldırır ve onun içinde gelişir" diyor: 

Drosophila ve diğer sinekleri hedef alan parazitoid yaban arıları hakkında 200 yıldır araştırmalar yürütülmesine rağmen, bugüne kadar yetişkinlere saldıran bir türe hiç rastlamamıştık.

Araştırmacılar Syntretus perlmani'nin, yetişkin sinekleri konakçı haline getirecek şekilde nasıl evrimleştiğini bulmayı amaçlıyor. 

Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)
Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)

Ballinger "Yeni tür hakkında daha fazla bilgi edinmek için sabırsızlanıyoruz" diyerek ekliyor: 

Umarız diğer araştırmacılar da önümüzdeki yıllarda kendi projelerine başlayarak bu türün enfeksiyon biyolojisini, ekolojisini ve evrimini daha iyi anlamaya çalışır.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, Nature