Yemen’den Husilerin İran ile ilişkilerini kesme çağrısı

Yemen Dışişleri Bakanı Mübarek (sağda) dün Almanya Dışişleri Bakanlığı Orta Doğu ve Kuzey Afrika Sorumlusu Tunkel ile bir araya geldi (SABA)
Yemen Dışişleri Bakanı Mübarek (sağda) dün Almanya Dışişleri Bakanlığı Orta Doğu ve Kuzey Afrika Sorumlusu Tunkel ile bir araya geldi (SABA)
TT

Yemen’den Husilerin İran ile ilişkilerini kesme çağrısı

Yemen Dışişleri Bakanı Mübarek (sağda) dün Almanya Dışişleri Bakanlığı Orta Doğu ve Kuzey Afrika Sorumlusu Tunkel ile bir araya geldi (SABA)
Yemen Dışişleri Bakanı Mübarek (sağda) dün Almanya Dışişleri Bakanlığı Orta Doğu ve Kuzey Afrika Sorumlusu Tunkel ile bir araya geldi (SABA)

Uluslararası topluma Yemen hükümetini ekonomik ve siyasi olarak destekleme çağrısı yapan Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed Avad bin Mübarek, barışı sağlamak ve Husi milislerinin İran ile ilişkisini sona erdirmek amacıyla elverişli koşullar sağlamanın önemini vurguladı.
Birleşmiş Milletler ve uluslararası taraflar da sükunet ve itidal çağrılarında bulunurken Husi milisler ise Taiz cephelerinde askeri gerilimi artırmaya devam ediyor.
Resmi kaynakların bildirdiğine göre Yemenli Bakan Mübarek, Almanya Dışişleri Bakanlığı Orta Doğu ve Kuzey Afrika Sorumlusu Tobias Tunkel ile Riyad'da bir araya geldi.
SABA’nın haberine göre Yemen halkına yönelik Husi saldırganlığından kaynaklanan savaşı sona erdirmek amacıyla gösterilen çabalara değinen Yemen Dışişleri Bakanı, barışa elverişli koşulları sağlamanın, meşru hükümeti siyasi ve ekonomik olarak desteklemenin önemine işaret etti.
Görüşmede İran'ın Yemen dosyasındaki yıkıcı rolüne, Yemen'de güvenlik ve istikrarı yeniden tesis etmek için Husilerin İran ile olan ilişkisinin sona erdirilmesi gerektiğine dikkat çekildi.
Tunkel de ülkesinin barışı sağlama çabalarına verdiği desteği, Yemen'in birlik ve toprak bütünlüğünden yana olan duruşunu yineledi.
Yemen hükümeti, Başbakan Muin Abdulmelik’in Yemen Merkez Bankası Başkanı Ahmed Galib, Savunma Bakanı Korgeneral Muhsin ed-Dairi, Hukuk İşleri ve İnsan Hakları Bakanı Ahmed Arman, İkinci Askeri Bölge Komutanı Tümgeneral Fayiz et-Tamimi, el-Gayda askeri cephesi komutanı Muhsin Marsa, Gümrük İdaresi Başkanı, Şahn, el-Vedia ve el-Mukelle gümrük idaresi başkanları ile gerçekleştirdiği toplantıda İran silahlarının kaçakçılık yoluyla Husi milislere ulaştırılmasıyla mücadele için yeni çalışmalar yapılacağını açıkladı.
SABA’nın haberine göre Şahn Limanı’ndaki ordu ve güvenlik liderleri ile gümrük idaresinin gösterdiği çabalara övgüde bulunan Başkaban, söz konusu sevkiyata el koyan çalışanların ve askerlerin ödüllendirilmesi emri verdi.
Başbakan, kritik noktalardaki çalışanları silah, tehlikeli madde ve para kaçakçılığıyla mücadele çabalarına hız vermeye motive etmek ve ödüllendirmek için acil ve net bir mekanizmanın kurulmasını istedi.
Yemen Başbakanı; Savunma Bakanı, Hukuk İşleri Bakanı ve Bakanlar Kurulu Genel Sekreteri’ni kaçakçılıkla mücadele tedbirlerini pekiştirmeye, ulusal güvenlik üzerindeki etkilerini azaltmaya yönelik ortak ve etkili bir mekanizma geliştirmek amacıyla Maliye, İçişleri, Ulaştırma, Yerel İdare bakanlarının yanı sıra ilgili askeri ve güvenlik kurumlarıyla acil olarak harekete geçmeye çağırdı.  
Başbakan Muin Abdulmelik birçok kararın alındığı toplantıda, önümüzdeki dönemde kaçakçılıkla mücadele sürecini pekiştirmek için daha fazla önlem alınacağını, uygulama ve başarı düzeyinin sürekli izleneceğini ve değerlendirileceğini kaydetti.
Yemenli kaynakların aktardığına göre Yemen Başkanlık Konseyi Üyesi Sultan el-Arada, Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi’nin askeri danışmanı Tuğgeneral Antony Hayward ile Husi milislerin devam eden ihlallerini ele aldı. Husilerin erilimi artırması, ülkedeki petrol limanlarını ve hayati önem taşıyan ekonomik tesisleri hedef alması doğrultusunda ateşkes yollarını görüştü.  
Kaynakların aktardığına göre Arada, BM’nin insani ateşkese sponsor olması ve terörist Husi milislere karşı caydırıcı adımlar atması gerektiğini vurguladı. Zira Husilerin insani ateşkesin yenilenmesini engellediğine, hükümlerinin reddettiğine, siyasi sürecin yeniden başlamasına, barışı yeniden tesis etmeye yönelik tüm bölgesel ve uluslararası çabaları engellediğinin tüm dünya tarafından anlaşıldığına dikkat çekti.
Terörist Husi milislere, uluslararası seyrüsefer ve Safer tankeri konusundaki tehditlerine, Yemen'deki insani krizi istismar ederek uluslararası topluma yönelik sürekli şantajına boyun eğilmemesi gerektiğini vurgulayan Arada, milislerin korkunç insan hakları ihlallerine göz yumulmasının ve Yemenlilerin acılarını hiçe sayılmasının oldukça tehlikeli sonuçlar doğuracağına dikkat çekti.
Arada, Başkanlık Konseyi ve hükümetin bölgesel ve uluslararası uzlaşmaya sahip üç temel referansa dayalı kapsamlı ve adil bir barışa ulaşmaya bağlı kaldığını yineledi.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.