Güney Afrika, Hindistan'a yüzü aşkın çita yolluyor

İkinci parti çitaların bu yıl şubatta uçakla gönderilmesi bekleniyor

(Denis Farrell/AP)
(Denis Farrell/AP)
TT

Güney Afrika, Hindistan'a yüzü aşkın çita yolluyor

(Denis Farrell/AP)
(Denis Farrell/AP)

Güney Afrika, ülkenin Çevre Bakanlığı'nın aktardığına göre gelecek 10 yıl boyunca Hindistan'a 100'den fazla çita göndermek üzere Güney Asya ülkesiyle anlaşmaya vardı.
Bu büyük kedi cinsi, son çitaların bölgedeki soyu tükenene kadar avlanmasıyla 70 yıldan uzun süre önce Güney Asya ülkesinden kaybolmuştu.
Kara hayvanlarının bu en hızlısı, GPS cihazlı tasmalar takılı 8 Afrika çitasının merkez eyaletlerden Madya Pradeş'teki Kuno Ulusal Parkı'na salıverilmesiyle geçen yıl Hindistan'a geri dönmüştü. Yeni Delhi'nin 320 km güneyinde bulunan bu yaban hayatı koruma alanı, bol miktarda avı ve otlakları için seçilmişti.
Güney Afrika Çevre Bakanlığı yaptığı açıklamada, "12 çitadan oluşan ilk partinin Şubat 2023'te Güney Afrika'dan Hindistan'a uçakla gönderilmesi planlanıyor" diye belirtti. Bu büyük kediler Namibya'dan getirilenlere katılacak.
Bakanlık, "Plan, gelecek 8-10 yıl içinde yılda 12 çitanın daha yerini değiştirmek" diye ekledi.
The Independent'ta yer alan habere göre, Güney Afrika'dan çitaları getirmekle görevli Hintli ekibin 13 Ocak'ta ayrılması planlanmıştı ama yetkililerin, gecikmenin nedenini belirtmeden The Independent'a önceden aktardığı üzere ekip yola çıkmadı.
Kuno Ulusal Parkı'nın orman bölge sorumlusu Prakash Verma, "Birden fazla nedenden dolayı, bu ay Kuno'ya daha fazla çita getirmekte bir gecikme yaşıyoruz fakat transferin bu ayın sonunda veya şubatın başında tamamlanmasını umuyoruz" demişti.
4 ay önce Hindistan Başbakanı Narendra Modi tartışmalı yer değiştirme projesi kapsamında, 72. doğum gününü kutlamak için içerisinde Namibya çitaları bulunan kafesleri açıp çitaları Kuno'da etrafı çevrili, korunan ve gözetlenen bir alana salmıştı.
Yaşları ikiyle 5 buçuk arasında değişen yetişkin çitalar, üçü erkek ve 5'i dişi olmak üzere 8 taneydi. Nambiyalı vahşi kediler, merkez eyalet Madya Pradeş'teki yeni evlerine alışmalarını sağlamak için inşa edilen bu dar alanda dolaşırken görülmüştü.
The Independent'a konuşan Verma, artık Hindistan'daki yuvalarında olan çitaların Hindistan'ın havasına ve mevcut farklı av kaynaklarına başarıyla adapte olduğunu söyledi.
Projeyi izleyen yetkililer, çitanın en sevdiği avlar arasında benekli geyik, sambar geyiği, yaban domuzu, tavus kuşu, tavşan ve Asya antilopu (Nilgai) olduğunu belirtiyor.

Ajanslardan da yararlanılmıştır



T-rex'in atalarının nereden geldiği bulundu

Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)
Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)
TT

T-rex'in atalarının nereden geldiği bulundu

Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)
Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)

Bilim insanları, Tyrannosaurus rex'in (T-rex) atalarının 70 milyon yıl önce Asya'dan Kuzey Amerika'ya göç ettiğini buldu. 

66 milyon ila 68 milyon yıl önce yaşayan T-rex yaklaşık 4 metre boya ve 12 metre uzunluğa ulaşabilen devasa bir dinozordu. 

Bu türün fosilleri genellikle Kuzey Amerika'da ortaya çıkarken, atalarının nereden geldiği bir süredir tartışma konusuydu. T-rex'in, ait olduğu tyrannosaurid grubunun Asya'daki üyelerine daha çok benzemesi bu belirsizliğin temel nedeni. 

Bazı bilim insanları bu nedenle T-rex'in atalarının Asya'da ortaya çıkıp Kuzey Amerika'ya gittiğini düşünüyordu. 

Bulguları hakemli dergi Royal Society Open Science'ta dün (7 Mayıs) yayımlanan çalışma, bu teoriyi destekleyen sonuçlara ulaştı. 

Araştırmacılar çeşitli tyrannosaurid türlerinin nerede ve ne zaman keşfedildiğine, evrimsel ağaçlarına ve bölgenin çevresel koşullarına dair verileri kullanarak bir bilgisayar modeli oluşturdu. 

Modelde fosil kayıtlarındaki boşlukları da hesaba katan ekip, T-rex'in atalarının Asya'da keşfedilmeyi bekleyen kalıntıları olduğunu düşünüyor. 

T-rex'in atalarının hem Kuzey Amerika hem de Asya'da fosilleri varken T-rex'in kalıntılarına sadece Kuzey Amerika'da rastlandığını saptadılar. 

Bilim insanları bu nedenle T-rex'in atalarının, deniz seviyelerinin düşmesi sonucu bir kara yolu açılmasıyla, yaklaşık 70 milyon yıl önce Asya'dan Kuzey Amerika'ya gittiğini söylüyor.

University College London'dan makalenin başyazarı Cassius Morrison "T-rex'in coğrafi kökeni hararetli tartışmalara konu oldu" diyerek ekliyor:

Modellememiz, T-rex'in atalarının muhtemelen Asya'dan Kuzey Amerika'ya gittiğini ve bugünkü Sibirya'yla Alaska arasındaki Bering Boğazı'nı geçtiğini gösteriyor.

Yeni çalışma tyrannosaurid ve kuzenleri megaraptorların nasıl devasa boyutlara ulaştığına da ışık tuttu. 

Araştırmacılar, her iki grubun da 92 milyon yıl önceki sıcaklık artışının ardından atalarına göre çok daha büyük vücut boyutlarına ulaştığını tahmin ediyor. Bu küresel ısınmanın ardından sıcaklıklar düşmüş ve daha soğuk bir iklim görülmüştü. 

Bilim insanları bu ortamda diğer büyük dinozor türlerinin yok olması ve bu iki grubun soğuk havalara daha iyi adapte olması sayesinde büyüyüp geliştiğini düşünüyor.

Çalışmanın ortak yazarı Charlie Scherer "Muhtemelen yaklaşık 90 milyon yıl önce nesli tükenen, eşit derecede büyük teropodların yerini almak için bu kadar devasa boyutlara ulaştılar" diyerek ekliyor:

Bu yok oluş, muhtemelen tiranozorların bu boyutlara ulaşmasını engelleyen ekolojik bariyeri ortadan kaldırdı.

Independent Türkçe, CNN, Live Science, Cosmos Magazine, Royal Society Open Science